De beroemde en veel gevraagde schilder en architect Jacob van Campen maakte rond 1630 het Amersfoortse Randenbroek tot zijn thuisbasis. Hij was de ontwerper van het paleis op de Dam en verbouwde en decoreerde stadhouderlijke buitenverblijven zoals de Oranjezaal van Huis ten Bosch. Op Randenbroek toonde hij zich een groot liefhebber van het goede leven. Zijn vele vrienden waren er welkom, om te eten, te dichten en te musiceren. De stad eerde hem onder meer met een borstbeeld in de Sint Joriskerk. In een film van Selma Schuurman en Bert Verlinden is deze plek voor Jan Niessen en Nelleke Visscher het startpunt van een kleine zoektocht naar de sporen die hij heeft nagelaten, ook in Amersfoort.
Tag: 17e eeuw
Podcast deel III ‘Geschiedenis van Amersfoort’: 17e en 18e eeuw
Hoe verging het Amersfoort in de 17e en de 18e eeuw? Hierover gaat Nelleke Visscher in gesprek met Dirk Steenbeek en Jan Niessen in het derde deel van een serie podcasts over de Geschiedenis van Amersfoort.
Lees verder “Podcast deel III ‘Geschiedenis van Amersfoort’: 17e en 18e eeuw”Artikelen Jaarboek Flehite 2020
In het Jaarboek 2020 staan de volgende artikelen:
- Laura J. Meilink-Hoedemaker: De oprichting van de Nederlandse beiaardschool in 1953 (pdf)
De Nederlandse Beiaardschool is in Amersfoort en daarbuiten een bekende instelling: hier worden beiaardiers gekweekt. Dit artikel beschrijft de aanloop van 1948 tot de oprichting in 1953. - Wim van Schaik: Het Soester dorpsbestuur (1780-1830) (pdf)
Het dorpsbestuur van Soest, en in het bijzonder de vertegenwoordiging van de plaatselijke bevolking daarin, trok in de jaren 1780-1830 nogal eens zijn eigen plan, vaak tot ongenoegen van de autoriteiten die daar toezicht op moesten houden. Enkele achtergronden. - Pieter Koekkoek: De doperse beweging in het Eemland (1530-1580) (pdf)
In het onderzoek naar de reformaties in het Eemland tussen 1520 en 1620 kwam ook de vraag naar de aanwezigheid en de invloed van doopsgezinde groepen in deze streek naar boven. In de literatuur is daar vaak al op gezinspeeld. Waren die er inderdaad al vóór de Tachtigjarige Oorlog? - Ton Reichgelt: De Hooglandse boerderij Luttike Weede van Armen de Poth (1351-1832) (pdf)
Soms hebben we geluk en vinden we een schat aan gegevens over een bepaalde boerderij. In het archief van Armen de Poth zijn genoeg stukken om een gedetailleerd beeld te geven van Luttike Weede, vooral in de 17e eeuw. Hoe was de bedrijfsvoering en verbeterde deze? - Sandra den Dulk: De tuinmuur in de Muurhuizen (pdf)
Tegenover de Dieventoren, de Muurhuizen 99, 101, 103, 105, 107 en het Secretarishuisje ligt een bakstenentuinmuur met een fraai gerestaureerde tuinpoort. Deze beeldbepalende muur ligt in het door het rijk beschermde stadsgezicht van de historische binnenstad Amersfoort, maar is zelf geen rijksmonument. Wanneer en hoe is deze tuinmuur ontstaan? Hiervoor is een nauwkeurige bestudering van de notariële verkoopakten noodzakelijk. - Eric van der Velden: Hoe Amersfoort een festivalstad werd (1971-2020) (pdf)
Onvrede borrelde vanaf eind jaren zestig in Amersfoort. Krakers en studenten voelden zich ontheemd in het saaie garnizoensstadje; middenstanders en bestuurders waren bezorgd over de vervallen binnenstad. Subcultuur en stadspromotie brachten in de jaren zeventig en tachtig leven in de brouwerij en legden de basis die Amersfoort maakte tot festivalstad. - Francien Snieder: Archeologische vondsten op de Hof, gehouden tegen het licht van de Moderne Devotie (pdf)
Het archeologisch onderzoek in 1991 op de Hof, leverde een schat aan informatie op over de vroegste geschiedenis van Amersfoort. De periode waarin de vondsten in de drenkplaats voor vee zijn geraakt, valt samen met de opkomst van de Moderne Devotie. Hierin zou de verklaring van de bijzondere vondstsamenstelling kunnen worden gezocht. - Marjan de Man: Verbouwingen door de sjiekste opdrachtgevers van Amersfoort (1750-1780) (pdf)
In de tweede helft van de 18e eeuw werd er in Nederland volop verbouwd. De bouwpraktijken van drie vermogende Amersfoortse opdrachtgevers, Gerrit Willem van Oosten de Bruyn, Benjamin en Abraham Cohen, staan centraal in dit artikel. Maar ook de beeldhouwer Joseph Delbar, die er mogelijk goed aan verdiende. - Hans Smit: Het Amersfoorts leesgezelschap ‘Tot Nut en Beschaving’ (1835-na 1879) (pdf)
Binnen de leescultuur – boekenbezit, bibliotheken, boekwinkels – vormen de leesgezelschappen een apart fenomeen. Amersfoort heeft er van het eind van de 18e tot in de 20e eeuw verschillende gekend. Omdat van één gezelschap notulen van haar bijeenkomsten bewaard zijn gebleven, is het mogelijk deze vorm van lezen goed te bestuderen.
Verder:
Artikelen Jaarboek Flehite 2018
- Michelle Meuffels, “Van vlooientheater tot Grand Theatre”. (pdf)
Hoewel de eerste vaste bioscoop in Amersfoort al in 1912 werd geëxploiteerd, was het bioscoopexploitant Jan Jogchem die in 1935 erin slaagde om de stad te geven wat ze al die tijd had verlangd: een vooraanstaand cultureel centrum dat niet onderdeed voor dat van de grotere steden. - John Galjaard: Zuiderhoek, de eerste naoorlogse stadsarchitect van Amersfoort. (pdf)
Stadsbouwmeesters zijn tegenwoordig verantwoordelijk voor het welstandsbeleid en supervisor voor belangrijke projecten. Een groot verschil met de stadsarchitecten vlak na de Tweede Wereldoorlog. Deze zetten met hun ontwerpen voor uitbreidingen, woningcomplexen en schoolgebouwen de stad letterlijk naar hun hand. David Zuiderhoek heeft dat tussen 1945 en 1955 met Amersfoort gedaan. - Jos Hilhorst: Willem Rijkszn, boerenzoon uit Soest, rentmeester van het Sint-Pietersgasthuis. (pdf)
Willem Rijksz werd omstreeks 1485 geboren in Soest. Zijn vader was boer en enkele jaren schepen van Soest en genoot enig aanzien in Eemland. Willem was van 1527 tot 1531 rentmeester van het Sint-Pietersgasthuis in Amersfoort. Zijn carrière toont aan hoe nauw stad en platteland met elkaar waren verweven. - Ludo Jongen: “In de doofpot” over de bouw van de Sint-Ansfriduskerk in Amersfoort: een poging tot reconstructie. (pdf)
Tussen 1913 en 1916 verrees op de vrijwel onbebouwde Amersfoortse Berg de rooms-katholieke Sint Ansfriduskerk. Ogenschijnlijk verliep de bouw vlekkeloos. Uit archiefstukken blijkt dat er achter de schermen nogal wat problemen waren. Die stopte men liever in de doofpot. - William ten Brink: “Kazernes in Amersfoort”, het garnizoen als aanjager van de lokale economie eind 19e eeuw. (pdf)
De aanwijzing van Amersfoort tot garnizoensstad en de daaropvolgende kazernebouw, hebben de lokale economie in het laatste kwart van de 19e eeuw impulsen gegeven. Het tij van verval, armoede en massale werkloosheid werd mede hierdoor gekeerd. - Saskia Stouten-Schrijer: “Ontwerp en ontwikkeling van de wederopbouwwijk Jeruzalem en Jericho”. (pdf)
De waarde van wederopbouwarchitectuur wordt steeds meer erkend. Het aantal gave complexen wordt echter steeds zeldzamer. Een bijzonder type wederopbouwarchitectuur is systeembouw, zoals toegepast in de wijk Jeruzalem-Jericho. De wijk werd in 2016 gerenoveerd. Waarom werden daar montagewoningen gebouwd en in hoeverre is het oorspronkelijk ontwerp nog herkenbaar? - Dick van Wees: De kunst van vreedzaam met elkaar te leven, ook in oorlogstijd, tussen katholieken en gereformeerden (1667-1677). (pdf)
Het stadsbestuur zorgde dat katholieken en gereformeerden vreedzaam en rustig met elkaar omgingen. De bestuurders toonden liever realiteitszin dan de godsdienstige tegenstellingen op de spits te drijven; dat stelde de gereformeerden teleur. De verstandhouding tussende beide geloofsgroepen veranderde niet door de ellende van het Rampjaar (1672).
Verder: - Jaaroverzicht 2017 van de Afdeling Monumentenzorg van de gemeente Amersfoort. (pdf)
- Jaaroverzicht 2017 van de Afdeling Archeologie van de gemeente Amersfoort. (pdf)
Artikelen Jaarboek Flehite 2016
- Thomas H. von der Dunk: Twee bijzondere torenbekroningen in het Sticht. De Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort en de Cuneratoren in Rhenen nader beschouwd. (pdf)
Wie kent niet de torens van Amersfoort en Rhenen, met hun karakteristieke houten bekroning? Die bijzondere vormen zijn niet toevallig. Zij verwijzen naar de kroon van de keizer van het Heilige Roomse Rijk en naar de Rotskoepelmoskee in Jeruzalem, die toen voor de Tempel van Salomo werd aangezien. - Johan Teters: Bloedige Donderdag, 2 augustus 1787. De Amersfoortse Onze Lieve Vrouwekerk ontploft. (pdf)
De Onze Lieve Vrouwetoren, de trots van Amersfoort, staat eenzaam te pronken aan een groot plein. Het bijbehorende kerkgebouw is weg. Een dramatische samenloop van omstandigheden zorgde er voor dat de kerk als een munitiedepot werd gebruikt en met een groot verlies aan levens door een ontploffing grotendeels werd weggevaagd. - Heleen Kole: De Amersfoorters als bestuurders in het vroegmoderne waterschap (1603-1800). (pdf)
Inwoners van Amersfoort en Bunschoten bezaten polderland dat moest worden beschermd tegen de Zuiderzee. Zij werden vertegenwoordigd door heemraden in het heemraadschap van de Bunschoter zeedijken. Onderzoek naar deze heemraden geeft nieuwe inzichten in de kruisbestuiving tussen de stedelijke ervaring en de oude bestuurscultuur van het Eemlands waterschap. - Henk van der Lee: Dirk Harting (Salatiga 1884 – Haarlem 1970), een technisch perfect ambachtsman: etser, lithograaf, graveur, tekenaar, schilder en grafisch ontwerper. (pdf)
Dirk Harting is bekend door het grote aantal prenten dat hij van Amersfoort heeft gemaakt. Vele ervan zijn in het bezit van Museum Flehite en van verschillende Amersfoortse verzamelaars. Dit artikel geeft een overzicht van zijn leven en werk en de betekenis van zijn oeuvre. - Gerard Raven: “A founding father of New York”; Wolfert van Kouwenhoven en zijn kinderen in Amerika. (pdf)
Wolfert Gerritsz van Kouwenhoven wordt door verschillende auteurs gezien als een van de stichters van Nieuw-Amsterdam. Bovendien begon hij de kolonie Rensselaerswijk en was hij een van de eersten die privéland kon kopen, op het Lange Eiland (Long Island). Zijn leven liep parallel aan de geschiedenis van Nieuw Nederland. Wie was deze man en wat deden hij en zijn kinderen? - Hans Zijlstra: “Doe wat het gezond verstand zegt”. Burgemeester Van Randwijck en de Grote Oorlog. (pdf)
Tijdens de Eerste Wereldoorlog kregen gemeenten veel extra werkzaamheden op hun bordje. Amersfoort kreeg te maken met een stroom vluchtelingen en geïnterneerde Belgische militairen. Burgemeester Van Randwijck moest de opvang in goede banen leiden. Een hele opgave. Maar hij liet zich niet snel uit het veld slaan. Problemen met voedselvoorziening, vluchtelingen, hij pakte het even voortvarend aan. - Casper Staal: Van Amersfoort naar Ascheberg, een schilderstuk van Abraham Bloemaert ca. 1610. (pdf)
In de Duitse gemeente Ascheberg bij Münster is een van oorsprong Nederlands schilderij te zien. De afbeelding van Christus met de Samaritaanse vrouw is een niet alledaagse voorstelling. Uit onderzoek is gebleken waarom dit werk is geschilderd en hoe het daar terecht is gekomen. - Betsie van Ravenhorst: Amersfoort, mei 1940: een ordelijke en goed geregelde volksverhuizing. (pdf)
Amersfoorters in de lagere schoolleeftijd vertellen over een bijzondere gebeurtenis in hun jonge leven: de evacuatie van de volledige bevolking van hun stad. In vergelijking met de oorlogsellende die later zou volgen was dit een bijna kleine gebeurtenis, maar zij maakte op de kinderen een grote indruk.
Verder: - Jaaroverzicht 2015 van de Afdeling Monumentenzorg van de gemeente Amersfoort. (pdf)
- Jaaroverzicht 2015 van de Afdeling Archeologie van de gemeente Amersfoort. (pdf)
Artikelen Jaarboek Flehite 2015
- Jos G.M. Hilhorst: Arnoud van IJsselstein, schout van Amersfoort en Eemland. Hoge Stichtse ambtenaar werkte van 1325-1341 voor de graaf van Holland. (pdf)
Arnoud van IJsselstein, voormalige schout van Amersfoort en Eemland, werd in 1343 in Hillegom veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding aan een zekere Armgaard. Arnoud diende niet het Stichtse maar het Hollandse belang, door Utrechtse burgers op te zetten tegen de bisschop van Utrecht als landsheer. Armgaard, afkomstig uit Eembrugge, was zeer waarschijnlijk slachtoffer van de hiermee samenhangende kuiperijen. - Rien Huiskamp: Klein bier en groot bier. Stookplaatsen, bedrijfsvoering en arbeid in laatmiddeleeuwse stadsbrouwerijen (pdf)
Hoeveel bier werd er gebrouwen in laatmiddeleeuwse stadsbrouwerijen en wie werkten daar? Archeologische en schriftelijke bronnen uit een viertal steden zijn geraadpleegd. Vier stookplaatsen uit Amersfoort worden in het bijzonder gevolgd. - Jan H. Lodewijks: De ‘Eerste Amersfoortse Tram-Autodienst Onderneming’ (1924-1930). Pionieren met een nieuw openbaar vervoermiddel in een uitdijende stad (pdf)
De Amersfoorters Nathan Hilversum en Willem Weijer hebben in 1924 een stadsautobusdienst opgericht. De busdienst zorgde voor heel wat rumoer in de stad. Na enkele jaren kwamen er dagelijks klachten en werd de gemeente gedwongen een standpunt in te nemen: willen we privaat of publiek openbaar stadsbusvervoer? - Bert Stamkot: ‘Voor een civile prijs’. De Amersfoortse stadsdrukkers ca. 1670- 1853 (pdf)
Amersfoort heeft een interessante boekgeschiedenis. Vanaf de 16e eeuw waren en zijn hier boekverkopers, binders, drukkers en uitgevers actief. Een speciale rol vervulde de stadsdrukker (ca. 1670-1853). Was hij in dienst van de stad, of was hij een zelfstandig ondernemer die ook de lokale overheid als klant had? - Jo Thijssen: Centsprenten uit Amersfoort. Frans Felix als boekhandelaar, drukker en uitgever, 1827-1843 (pdf)
Frans Felix is een boeiende en ook raadselachtige figuur. Tussen 1827 en 1843 woonde en werkte hij in Amersfoort. Hij bracht toen een grote hoeveelheid bijzondere prenten op de markt. Toch was hij tot voor kort geheel onbekend. De ontsluiering van een verborgen geschiedenis. - Dick van Wees: Lastige paters in Amersfoort 1635-1667 (pdf)
De godsdienstige groepen leefden, tot tevredenheid van de stadsregering, over het algemeen in rust met elkaar. De predikanten wilden echter dat de overheid de katholieke geestelijkheid streng aanpakte. Tot hun ongenoegen gebeurde dit lang niet altijd. Actieve paters en priesters zorgden in de stad voor krakeel in eigen kring.
Verder:
Artikelen Jaarboek Flehite 2013
- Cor van den Braber: Het Randenbroek van Jacob van Campen (1595-1657) (pdf)
De ontwerper van wat eertijds wel ‘het achtste wereldwonder’ werd genoemd, had op Randenbroek zijn atelier. Al eerder was deze verbintenis het onderwerp van geschriften en tekeningen. Het huis lijkt in niets meer op het Randenbroek dat Van Campen voor zichzelf bouwde. Het was dan ook een boeiende opgave te proberen zijn 17e huis opnieuw in beeld te brengen. - Erwin Borggreve: Van bosgebied naar villawijk. De ontwikkeling van het Amersfoortse Bergkwartier door de N.V. Maatschappij Amersfoort (pdf)
In 1898 werd de N.V. Maatschappij Amersfoort opgericht. Hiermee werd de basis gelegd voor het huidige Bergkwartier, de eerste grote 20e-eeuwse stadsuitleg van Amersfoort. De ontwikkeling van deze villawijk verliep echter heel anders dan de Maatschappij destijds had kunnen voorzien. - Anton Groot: De poppenkast van architect Gerrit Adriaans (pdf)
In 1929 maakte architect Gerrit Adriaans een poppenkastmet decors waar ook poppen voor zijn gemaakt. Maar de laatste twintig jaar leek die kast van de aardbodem verdwenen te zijn. Gelukkig is de kast met toebehoren gered van het groot vuil. - Marjan de Man: De NV Amersfoortsche Tapijtfabriek en Theo Colenbrander (pdf)
In 1896-1897 werd bij de Vereeniging ‘Voor de Kunst’ in Utrecht een expositie gehouden met tapijten van Theo Colenbrander ‘uit de Amersfoortse tapijtfabriek van Garjeanne en Mouton’. Opvallend is dat deze fabriek in geen enkele historische studie over de stad Amersfoort voorkomt. Het verslag van een zoektocht naar de internationaal vermaarde N.V. Amersfoortsche Tapijtfabriek en haar artistiek directeur Theo Colenbrander. - Joost Morel: Van de Mediene naar Mokum. Het glansrijke leven van Benjamin Cohen (pdf)
De grootste glans aan het Amersfoort van het einde der achttiende eeuw gaven de Cohens, waarvan Benjamin het meest op de voorgrond is getreden. Zijn grote gaven hebben hem tot één van de belangrijkste figuren uit het einde van de achttiende eeuw gemaakt. - Raymond Uppelschoten: De ‘ontzaggelijke groote passage van de Engelsche Armee’ Amersfoort en omgeving in de oorlog van 1794-1795 (pdf)
Vanaf oktober 1794 werd Eemland overspoeld door Britse en Duitse soldaten, op de vlucht voor de Franse revolutionaire legers in het zuiden. De Sint-Joriskerk werd zelfs een militair hospitaal. In een paar maanden werden stad en platteland volkomen geruïneerd. Wat betekende deze oorlog voor de soldaten, bestuurders en bevolking? - Dick van Wees: Katholieken en gereformeerden in een ‘ketterse’ stad 1579-1635 (pdf)
Na de Reformatie in 1579, leverde het dwingen van katholieken om de gereformeerde religie aan te nemen, aanvankelijk weinig resultaat op. Er was sprake van een ‘strijd’ tussen de twee geloofsrichtingen. Velen waren echter vanwege hun belangen gematigder en genuanceerder in hun denken en handelen dan de predikanten en priesters.
Verder:
Artikelen Jaarboek Flehite 2012
- Dick Kaajan: Het karakter van Johan van Oldenbarnevelt. Een verkenning door de historicus A.J. Veenendaal Sr. (pdf)
Wie in het bekende portret van Van Oldenbarnevelt in Museum Flehite een zachtaardig man meent te herkennen, vergist zich. Een niet eerder gepubliceerde lezing van historicus Veenendaal geeft nader inzicht in het karakter van de landsadvocaat. Dit is mogelijk omdat de tekst in zijn archief bewaard bleef. - Jan H. Lodewijks: Nathan Hilversum (Amersfoort 1873-1959). Volharding en verdriet van een joodse ondernemer (pdf)
Nathan Hilversum was een joodse Amersfoortse koopman/handelaar. Hij was in 1924 medeoprichter van de eerste stadsbusdienst, die hij tot 1930 exploiteerde. Deze ondernemer was ook maatschappelijk actief in Amersfoort. De Tweede Wereldoorlog bepaalt sterk zijn geschiedenis. Bijna zijn hele familie is omgebracht door de Duitsers, waaronder zijn zes zonen. Hij en zijn vrouw overleefden de oorlog, ondergedoken in Amsterdam. - Margriet Mijnssen-Dutilh en Willem van Maren: Middeleeuwse waterlopen in Maarsbergen en het schouwrecht van Woudenberg (pdf)
Een oorkonde uit 1370 geeft een van de eerste vermeldingen over afwateringsproblemen in de Gelderse Vallei. Het gaat om de afwatering van Maarsbergen naar Woudenberg, helemaal aan de zuidrand van Eemland. Opvallend is dat de heemraden van Woudenberg schouwrecht bleken te hebben buiten hun eigen rechtsgebied. - Patricia Debie: H.F. Heys van Zouteveen en A.M. Tromp van Holst. Twee invloedrijke inwoners van Amersfoort (pdf)
Eind negentiende eeuw was de spraakmakende Amersfoortse Monumentenzorg niet enkel en alleen op de monumentale bebouwing gericht. De Amersfoortse tuinarchitect H.F. Hartogh Heys van Zouteveen en zijn oom A.M. Tromp van Holst voeren één van de eerste Nederlandse tuinrestauraties uit waarbij een opmerkelijke zeventiende-eeuwse tuin werd gerestaureerd. - Gerard Raven: Tegen de stroom in. De laatste tachtig jaar van de lutherse gemeente Amersfoort 1929-2009 (pdf)
Kleine kerken hebben grote zorgen, want financieel is het nooit breed. Dat is ook de rode draad door het verhaal van veel lutherse gemeenten, waaronder die van Amersfoort en wijde omgeving. Hoe ging die daarmee om en hoe wist men desondanks een goed kerkelijk leven op te bouwen? En waren de twee fusies goede keuzen? - Geertruida de Moor en Ronald van der Spiegel: Aankopen van Amersfoorts laken door het Cisterciënzerinnenklooster leeuwenhorst rond 1500 (pdf)
Ooit stond Leiden model voor het beeld van de Hollandse lakennijverheid. Nu weten wij dat de conjunctuur in Haarlem anders kon zijn dan in Leiden. Dat is niet genoeg. Voor een goed beeld van de Hollandse lakennijverheid moet bijvoorbeeld ook het Amersfoortse laken in het onderzoek worden betrokken. - Wilma van den Heuvel en Maarten van Dijk: Monumenten voor de eeuwigheid. Grafheuvels en andere prehistorische grafmonumenten in Amersfoort en omgeving (pdf)
Het is al lang bekend dat in de regio Amersfoort een groot aantal prehistorische grafheuvels bestaat. Maar wat weten we over deze grafmonumenten? Hoe oud zijn ze, waar liggen of lagen ze, en zijn ze wel of niet archeologisch onderzocht? Hoog tijd voor een inventarisatie.
Verder:
Artikelen Jaarboek Flehite 2011
- Henk van Tilburg: Een Nederlandse componist uit Amersfoort Componist Tristan Keuris (1946-1996) (pdf)
Een weg dwars door de binnenstad, ruim baan voor de auto. Dat wilde wethouder Huslage in 1971. Kunstenaars in Amersfoort waren tegen en reageerden in stijl, met een opera. Gecomponeerd door Tristan Keuris. Wat weten we van hem, hoe is zijn leven verweven met Amersfoort? Hoog tijd om dat eens uit te zoeken. - Jos Hilhorst: Het goed Hilhorst te Stoutenburg (pdf)
Het doel van dit artikel is om bijeen te brengen wat er van het landgoed Hilhorst te Stoutenburg bekend is over de oppervlakte, de bezitters, de tienden en de bewoners. Deze onderwerpen komen achtereenvolgens aan de orde. Het zal blijken dat alleen de gegevens over de tienden een zekere volledigheid bezitten. De gegevens over de bezitters zijn nogal problematisch en die over de bewoners zijn zeer schaars. - Addy Schuurman: De beste reclame voor de deugdelijkheid voor de deugdelijkheid van ons fabricaat. Sociaal-economische geschiedenis van de wielersport 1885-1900 (pdf)
Aan het einde van de 19e eeuw maakte de fiets een stormachtige ontwikkeling door, te vergelijken met de ICT-revolutie in onze tijd. Ook in Amersfoort werd het rijwiel een modeartikel; diverse groepen jongeren richtten fietsclubjes op en organiseerden wielerwedstrijden. - Simon Groot: Joannes Tollius (Amersfoort ca. 1550- Amersfoort? 1628/29). Een kei van een componist (pdf)
Binnen Amersfoort wordt de naam van Joannes Tollius steeds bekender, al was het maar door de straat die naar hem genoemd is en het restaurant – gelegen aan de Utrechtseweg vrijwel op de hoek met de Tolliusstraat – dat zijn naam draagt. Zijn muziek wordt met enige regelmaat uitgevoerd, maar als persoon is hij obscuur gebleven. Recent onderzoek in de archieven van Amersfoort, Rieti, Assisi en Rome heeft nieuw licht geworpen op het leven van deze bijzondere stadgenoot. - André Clazing: De Papenhofstede (pdf)
Een stil straatje dat er wat vergeten bijligt, maar niettemin op een eerbiedwaardig lange geschiedenis kan terugzien. Vroeger waren hier de kanunniken van het Kapittel van Sint Joris gehuisvest. Archeologisch onderzoek op de naastgelegen Appelmarkt was aanleiding om de geschiedenis van dit stukje stad nader te bestuderen. - Marc Hameleers: De kaarte van de polders der Eemlandtsche Leege Landen etc. van Dirk Brekensz. van Groenouw. De populairste polderkaart van Eemland 1666-1824 (pdf)
Een kaart in vier gegraveerde bladen met alle waterlopen en percelen, compleet met de namen en wapens van alle bestuurders. Dat was niet alleen een handig naslagwerk, maar ook een prachtig statussymbool, dat handgekleurd en ingelijst in bestuurskamers of thuis aan de wand kon prijken. Van de kaart van de lege (= lage) landen verschenen maar liefst zes verschillende uitgaven; daarmee is het de meest succesvolle kaart die in Eemland ooit het licht aanschouwde. De editie van een kaart is eenvoudig te achterhalen met behulp van dit artikel. Na de zesde uitgave werd de kaart in 1833 inhoudelijk herzien, opnieuw gegraveerd en uitgegeven. - Saskia Schrijer: De ontwikkelingsgeschiedenis van de begraafplaats Rusthof (pdf)
De begraafplaats Rusthof is sinds 2000 een rijksmonument. Deze dodenakker heeft in veel Amersfoortse levens een belangrijke emotionele functie. Tijd om ook eens stil te staan bij de ontwikkelingsgeschiedenis van deze bijzondere begraafplaats
Verder: