Flehite, historisch jaarboek voor Amersfoort en omstreken.
Dit Jaarboek verschijnt sinds 2000 en bevat wetenschappelijke artikelen.
Leden ontvangen het jaarboek elk jaar gratis.
U kunt de jaarboeken ook nabestellen. Meer informatie over het nabestellen van jaarboeken vindt u hier.
Downloaden:
Inhoudsopgave Jaarboeken Flehite sinds 2000 (Excel)
2019
In het Jaarboek 2019 staan de volgende artikelen (met naam van de auteur):
- Cheyenne Wehren: De schilderijenverzameling van Simon van Walchren van Wadenoijen te Nimmerdor.
- Addy Schuurman: Politieke ratisering in Amersfoort rondom de invoering van het algemeen kiesrecht (ca. 1890-1930).
- Gerard Raven: De Oecumenische Raad van Kerken in Amersfoort (1954-1969).
- Marjan De Man: Gebroeders De Wilde, Amersfoortse beeldhouwers in de Gouden Bocht van Amsterdam.
- Jan H. Lodewijks: Wie waren de vier Joodse Amersfoortse gemeenteambtenaren die op 1 maart 1941 op Duits bevel zijn ontslagen?
- Hans Smit: Leescultuur in Amersfoort (1700-1900).
Verder de Jaaroverzichten 2018 van de Afdelingen Monumentenzorg en Archeologie van de gemeente Amersfoort en de besprekingen van enkele recent verschenen boeken.
2018
In het Jaarboek 2018 staan de volgende artikelen (met naam van de auteur):
- Michelle Meuffels schrijft over “Van vlooientheater tot Grand Theatre”.
- John Galjaard schrijft over Zuiderhoek, de eerste naoorlogse stadsarchitect van Amersfoort.
- Jos Hilhorst geeft een beeld van Willem Rijkszn, boerenzoon uit Soest, rentmeester van het Sint-Pietersgasthuis.
- Ludo Jongen vertelt “In de doofpot” over de bouw van de Sint-Ansfriduskerk in Amersfoort: een poging tot reconstructie.
- William ten Brink onderzocht “Kazernes in Amersfoort”, het garnizoen als aanjager van de lokale economie eind 19e eeuw.
- Saskia Stouten-Schrijer schrijft over “Ontwerp en ontwikkeling van de wederopbouwwijk Jeruzalem en Jericho”.
- Dick van Wees onderzocht de kunst van vreedzaam met elkaar te leven, ook in oorlogstijd, tussen katholieken en gereformeerden (1667-1677)
Verder de Jaaroverzichten 2017 van de Afdelingen Monumentenzorg en Archeologie van de gemeente Amersfoort.
2017
In het Jaarboek 2017 staan de volgende artikelen (met naam van de auteur):
- Burchard Elias heeft onderzoek gedaan naar de Amersfoortse Kunsthandel en meubelfabriek Fontein.
- Annelies Frequin bestudeerde het schilderij “De bespotting van Christus” door Gerrit van Stellingwerff (1643).
- Gerard Raven onderzocht de Amersfoortse emigratie kort na de Tweede Wereldoorlog.
- Ton Reichgelt laat met de familie Van der Maat de macht zien van de middeleeuwse elite.
- Hans Smit geeft een beeld van Amersfoortse boekcultuur in de periode 1750-1900.
- Bertus Wouda onderzocht de Watersnood van 1916.
Verder de Jaaroverzichten 2016 van de Afdelingen Monumentenzorg en Archeologie van de gemeente Amersfoort.
2016
In het Jaarboek 2016 staan de volgende artikelen (met naam van de auteur):
- Thomas H. von der Dunk: Twee bijzondere torenbekroningen in het Sticht. De Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort en de Cuneratoren in Rhenen nader beschouwd.
- Johan Teters: Bloedige Donderdag, 2 augustus 1787. De Amersfoortse Onze Lieve Vrouwekerk ontploft.
- Heleen Kole: De Amersfoorters als bestuurders in het vroegmoderne waterschap (1603-1800).
- Henk van der Lee: Dirk Harting (Salatiga 1884 – Haarlem 1970), een technisch perfect ambachtsman: etser, lithograaf, graveur, tekenaar, schilder en grafisch ontwerper.
- Gerard Raven: “A founding father of New York”; Wolfert van Kouwenhoven en zijn kinderen in Amerika.
- Hans Zijlstra: “Doe wat het gezond verstand zegt”. Burgemeester Van Randwijck en de Grote Oorlog.
- Casper Staal: Van Amersfoort naar Ascheberg, een schilderstuk van Abraham Bloemaert ca. 1610.
- Betsie van Ravenhorst: Amersfoort, mei 1940: een ordelijke en goed geregelde volksverhuizing.
Verder de Jaaroverzichten 2015 van de Afdelingen Monumentenzorg en Archeologie van de gemeente Amersfoort.
2015
Ook dit jaar bevat het jaarboek zes interessante artikelen over de geschiedenis van Amersfoort en Eemland.
Deze zes hoofdstukken zijn:
- Arnoud van IJsselstein, schout van Amersfoort en Eemland
- Klein bier en groot bier
- De “Eerste Amersfoortse Tram-Autodienst Onderneming’ (1924-1930)
- ‘Voor een civile prijs’
- Centsprenten uit Amersfoort
- Lastige paters in Amersfoort 1635-1667
Het jaarboek wordt zoals gebruikelijk afgesloten met de jaarlijks terugkerende overzichten van Monumentenzorg en Archeologie en enkele boekbesprekingen.
2014
Het jaarboek biedt zes verschillende invalshoeken op de geschiedenis van Amersfoort en Eemland.
- Het eerste artikel gaat over de Belgische vluchtelingen in Amersfoort tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918). Wie waren zij, en bleef de hartelijke ontvangst ook zo naarmate de oorlog langer duurde?
- Daarna wordt de aandacht gericht op de Amersfoortse graficus Dirk Boode (1889-1965). Deze autodidact had vooral belangstelling voor de natuur. Hij viel op door continue experimenten met ets- en linoleumtechnieken.
- Het derde onderwerp is het aparte Joodse onderwijs dat in 1941 is opgelegd door de Duitse bezetter. Waarin verschilde de situatie in Amersfoort met die in Amsterdam?
- Dan verschuift de blik naar de 15e en 16e eeuw. Wat is de betekenis van handschriften en vroege drukken van boeken uit Amersfoortse kloosters?
- Het vijfde onderwerp is boerderij De Hoef/Bijlerhoef in Hoogland. Welke landerijen hoorden erbij, hoe was de bedrijfsvoering en wat waren de opbrengsten in 1500-1800?
- Ten slotte een studie over de opgegraven skeletten van mensen sinds de middeleeuwen. Wat weten we nu over de Amersfoortse bevolking en cultuur?
Zoals gebruikelijk wordt afgesloten met de jaaroverzichten van Monumentenzorg en Archeologie en de boekbesprekingen.
2013
Het jaarboek biedt zeven verschillende invalshoeken op de geschiedenis van Amersfoort en Eemland.
- Hoe zou Huis Randenbroek er uit hebben gezien toen Jacob van Campen het rond 1630 ontwierp?
- Waarom liep de bouw van het Bergkwartier zo anders dan de projectontwikkelaar in 1898 voorzag?
- Architect Gerrit Adriaans blijkt in 1929 een bijzondere poppenkast te hebben gemaakt.
- Theo Colenbrander ontwierp de tapijten van de Amersfoortsche Tapijtfabriek, die internationale faam verwierf maar daarna vergeten is.
- Dan verschuift de aandacht naar Benjamin Cohen, een Joodse tabakshandelaar en bankier die zaken deed met vorsten en prins Willem V te logeren had tijdens de burgeroorlog van 1787.
- En wat betekende de volgende oorlog van 1794-1795 voor de gewone man, toen duizenden Nederlandse, Britse en Duitse militairen in de omgeving waren gelegerd en ingekwartierd?
- Hoe verzetten de katholieken zich na de Hervorming van 1579 tegen pretenties van de gereformeerde minderheid?
Zoals gebruikelijk wordt afgesloten met de jaaroverzichten van Monumentenzorg en Archeologie en de boekbesprekingen.
2012
De presentatie van het Jaarboek Flehite 2012 heeft plaatsgevonden in de Lutherse Kerk op donderdag 22 november 2012. Jan Lodewijks vertelde over zijn in het Jaarboek beschreven onderzoek naar de Joodse busondernemer Nathan Hilversum. Het Jaarboek werd vervolgens uitgereikt aan Nathans kleindochter Rosa Jenny Hilversum, de enige nog levende persoon van die naam uit de ooit grote Joodse familie Hilversum. Na afloop van de presentatie werd het Jaarboek uitgereikt aan de leden in de St. Joriskerk.
In het jaarboek staan zeven artikelen met zeer gevarieerde onderwerpen over de geschiedenis met betrekking tot Amersfoort en omgeving.
- Dick Kaajan schrijft over het karakter van de geboren Amersfoorter Johan van Oldenbarnevelt, naar aanleiding van een niet eerder gepubliceerde verkenning uit 1960.
- Jan H. Lodewijks beschrijft het leven van Nathan Hilversum (Amersfoort 1873-1959). Een joodse Amersfoortse koopman/ondernemer met een buitengewone veerkracht, een man om te gedenken.
- Margriet Mijnssen-Dutilh en Willem van Maren spreken over de afwateringsproblemen van Maarsbergen naar Woudenberg, waarin de inhoud en betekenis van een oorkonde uit 1370 centraal staat.
- Patricia Debie schrijft over twee invloedrijke Amersfoorters, tuinarchitect H.F. Hartogh Heys van Zouteveen (1870-1943) en zijn oom A.M. Tromp van Holst (1854-1920). Zij voerden één van de eerste Nederlandse tuinrestauraties uit, van een 17e-eeuwse tuin in Amersfoort.
- Gerard Raven besluit zijn reeks over de protestantse fusiekerken met een artikel over de laatste tachtig jaar van de lutherse gemeente Amersfoort, 1929-2009.
- Geertruida de Moor en Ronald van der Spiegel houden een pleidooi om voor een goed beeld van de Hollandse lakennijverheid ook het Amersfoortse laken te bezien. Zij onderzoeken de aankopen van Amersfoorts laken door het klooster Leeuwenhorst bij Noordwijkerhout, rond 1500.
- Wilma van den Heuvel en Maarten van Dijk geven een overzicht van de op dit moment verzamelde kennis over grafheuvels in de regio Amersfoort. Zij zien in hun inventarisatie aanleiding tot het uitvoeren van nader onderzoek.
De vaste rubrieken zijn de jaaroverzichten van de afdeling RO/Monumentenzorg en de afdeling archeologie van de gemeente Amersfoort en in deze aflevering één boekbespreking.
2011
Op donderdag 17 november j.l. is op locatie: ‘De Stad van Cahen’ (het vroegere ROB-gebouw, Kerkstraat, hoek Muurhuizen) tussen 16.00 en 18.00 uur het Historisch Jaarboek Flehite 2011 gepresenteerd.
Korte inhoud:
- Henk van Tilburg schrijft over het leven van de succesvolle Amersfoortse componist Tristan Keuris (1946-1996).
- Jos Hilhorst geeft een beeld van het middeleeuwse landgoed Hilhorst in Stoutenburg, in het bijzonder de oppervlakte, de bezitters, de tienden en de bewoners.
- Verder schrijft Addy Schuurman over de sociaal-economische betekenis van de wielersport. Hij geeft daarmee ook een inkijkje in de Amersfoortse samenleving aan het eind van de 19e eeuw en schetst de stad in die tijd als een centrum van de wielersport in Nederland.
- Simon Groot brengt ook een Amersfoortse componist voor het voetlicht: Joannes Tollius (Amersfoort ca. 1550 – Amersfoort? 1628/29). Hij reisde naar de archieven van Rieti, Assisi en Rome en ontdekte onvermoede kanten aan Tollius’ leven als dirigent.
- Vervolgens schrijft archeoloog André Clazing een artikel over de Papenhofstede. Een stil straatje dat er wat vergeten bijligt, maar niettemin op een eerbiedwaardig lange geschiedenis kan terugzien.
- Marc Hameleers verhaalt over zes verschillende uitgaven van de populairste polderkaart van Eemland (1666-1824). Deze kaart bestaat uit vier gegraveerde bladen met alle waterlopen en percelen, compleet met de namen en wapens van alle polderbestuurders. De edities zijn voortaan eenvoudig te achterhalen met behulp van dit artikel.
- Ten slotte schrijft Saskia Schrijer over de ontwikkelingsgeschiedenis van de begraafplaats Rusthof.
De vaste rubrieken zijn de jaaroverzichten van het gemeentelijk Bureau Monumentenzorg Amersfoort en de afdeling archeologie van de gemeente Amersfoort, twee boekbesprekingen en een overzicht van historische publicaties betreffende Amersfoort en de regio Eemland, verschenen in 2010.
2010
Op donderdag 11 november j.l. is tijdens het Historisch Café het Historisch Jaarboek Flehite 2010 gepresenteerd. Het Jaarboek Flehite is voor het eerst volledig in kleur verschenen. De Stichting Flehite Publicaties heeft het voornemen om het Jaarboek voortaan in deze vorm te gaan uitgeven.
- André Clazing geeft inzicht in de geschiedenis van de Amersfoortse leerlooierijen. Hij doet dit naar aanleiding van archeologisch onderzoek op een terrein aan de Westsingel, waar in 2008 een oude bioscoop werd gesloopt.
- Verder schrijft Henk van der Lee over de Amersfoortse uitgeverij van jeugdboeken J. Valkhoff. Zijn artikel is rijk geïllustreerd en voorzien van een uitgebreide bronvermelding en boekenlijst.
- Daarna geeft Francien Snieder een beschouwing over het opvallende feit dat Amersfoort heel lang een agrarisch karakter heeft behouden. De bouw van de tweede stadsmuur was mede bedoeld ter bescherming van de boerenbedrijven.
- Dan volgt een artikel van Gerard Raven over de gereformeerde kerkbladen van 1917-2000.
- Tenslotte behandelt Johan Teters 30 jaar binnenstadsvernieuwing in Amersfoort van 1945-1975.
De vaste rubrieken zijn de jaaroverzichten van het gemeentelijk Bureau Monumentenzorg Amersfoort en de afdeling archeologie van de gemeente Amersfoort, drie boekbesprekingen en een overzicht van historische publicaties betreffende Amersfoort en de regio Eemland, verschenen in 2009.