Nieuwsbrief juni 2011

UNIEK BEZOEK AAN DE SINT JORISKERK IN RESTAURATIE

De Sint Joriskerk is van binnen onherkenbaar, want hij staat tot de nok in de steigers.Het publiek krijgt de unieke kans van eens in de honderd jaar om de steigers te beklimmen en op ooghoogte bij de gewelven te komen.Gidsen van Gilde Amersfoort bieden een rondleiding aan in samenwerking met de stichting Vrienden van de St. Joriskerk en de aannemer.De kerk wordt betreden via de kosterswoning aan de Zevenhuizen (rechts naast de kerkingang op de Hof). Daarna worden de steigers beklommen en is men ongeveer een uur in de gelegenheid om kapitelen, fresco’s en sleutelstukken van heel dichtbij te bewonderen. Via de ramen heeft men ook een fraai uitzicht op de stad.

Omwille van de veiligheid zijn er enkele voorwaarden aan de rondleiding verbonden:

men betreedt de kerk op eigen risico, en de toegang is verboden;

  • voor mensen die lijden aan hoogtevrees
  • bij slechte conditie, bijvoorbeeld hartkwaal
  • als u slecht ter been bent

Er mag vanwege gevaar alleen gelopen worden waar de gids dit aangeeft.

De rondleidingen hebben plaats op zaterdag om 11.00, 12.00 en 13.00 uur van 30 april tot 25 juni.

Er kunnen maximaal 10 mensen per keer deelnemen. Daarom is opgave vooraf nodig via de website van Gilde Amersfoort (www.gildeamersfoort.nl) of telefoon naar het kantoor van Gilde Amersfoort 033-4722236.

De toegangsprijs is €10. Dit bedrag is grotendeels bestemd voor het restauratiefonds.

INTERACTIEVE TAFEL VOL ERFGOED ONTHULD

Bewoners van het St. Pieters en Bloklands Gasthuis hadden de primeur. Donderdag 26 mei is daar de eerste interactieve tafel van Archief Eemland onthuld. Wethouders Mirjam Barendregt en Gert Boeve speelden samen met bewoners de digitale erfgoedquiz. Archief Eemland brengt met de tafels archiefschatten naar de mensen toe.

De interactieve tafels presenteren erfgoed op een speelse en interactieve manier voor een breed publiek zoals bewoners van zorginstellingen, toeristen of scholieren. Zodra het scherm wordt aangeraakt, start een erfgoedquiz of zoomt u in op oude foto’s van honderden locaties in de stad.

Eerste toepassing van Amersfoort op de Kaart

De tafel is gebaseerd op www.AmersfoortopdeKaart.nl, een website van Archief Eemland die historische informatie locatiegebonden aanbiedt aan het publiek. De interactieve tafel is een eerste toepassing van deze website. In juli verschijnt een tweede product; een toepassing waarmee je Amersfoort op de Kaart geavanceerd vanaf je smartphone kunt bekijken. De producten worden financieel ondersteund door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Commissie (EFRO), in het kader van Amersfoort Breed. De interactieve tafel wordt daarnaast ondersteund door De Utrechtse Schatkamer.

Waar kan ik de tafels bekijken?

De interactieve tafels reizen langs verschillende locaties in Amersfoort om jong en oud ‘de schatten van Amersfoort’ te tonen. Op www.archiefeemland.nl/publieksactiviteiten/interactieve-tafel staat het reisschema van beide tafels; daarbij is ook vermeld of de locatie vrij toegankelijk is voor publiek. De komende maanden staat de tweede tafel in Museum Flehite in Amersfoort.

WANDEL MEE LANGS AMERSFOORTSE KEIEN MET DE VVV.

Op zaterdag 11 juni 2011, één dag voordat keistad Amersfoort 752 jaar stadsrechten viert, maken we graag met vele Amersfoorters, toeristen en andere belangstellenden voor de derde keer een cultuurhistorische wandeling langs Amersfoortse keien.

We nodigen u van harte uit hieraan deel te nemen. Het vertrek is om 10.15 uur vanaf het VVV-kantoor aan het Stationsplein en omstreeks 12.00 uur eindigen we bij De Amersfoortse KEI in Plantsoen Zuid.

U ontvangt ter gelegenheid van dit keifeest een prachtige flyer, die is gedrukt door Bizzprint Amersfoort, zodat u na de wandeling in de stad op een terrasje of thuis alles nog eens rustig kunt lezen.

De wandeling wordt mede begeleid door de samenstellers van eerderbedoelde flyer, die hun historische kennis van de keistad met trompetgeschal graag aan u overbrengen.

De directies van VVV Amersfoort en BIZZPRINT wensen u een fijne ontdekkingsreis in het mooie Amersfoort.

EXPOSITIE 200 JAAR BURGERLIJKE STAND

De burgerlijke stand bestaat in 2011 200 jaar. Om dat te vieren verzamelt Archief Eemland bijzondere verhalen over de burgerlijke stand. Deze worden gebruikt voor een expositie in oktober.

Burgerlijke stand vroeger en nu

In 1811 vond Napoleon Bonaparte het van belang dat wij net als de Franse bevolking geregistreerd werden. Het gaf hem inzicht in het aantal mannen dat zijn leger op de been moest houden. Veel mensen hadden alleen een voornaam en moesten noodgedwongen op zoek naar een achternaam. Hoe men aan zijn achternaam kwam, is bij sommigen wellicht bekend. Een achternaam was voor de rijken belangrijk om het erfgoed veilig te stellen. Voor de gewone mens lag dat iets anders. Zij kozen hun beroep als achternaam of de naam van het dorp of de boerderij waar zij of hun familie oorspronkelijk vandaan kwamen of waren geboren. Alle gegevens van geboorte, huwelijk en overlijden werden opgetekend in een akte en ondertekend door de ambtenaar van de burgerlijke stand, ook wel officier genoemd. De akte werd bewaard in een boek in het archief. Nu worden alle gegevens digitaal ingevoerd en wordt het document uitgeprint. Daar komt dan de handtekening van de ambtenaar en belanghebbenden onder. Dit document wordt gescand en bewaard.

Het aanvragen van een paspoort bij de afdeling bevolking,

stadhuis Westsingel 43 (fotonr 00661).

Oproep: doet u mee?

Archief Eemland is op zoek naar bijzondere verhalen van inwoners van Amersfoort. Ook naar uw verhaal, want in iedere familie doen er verhalen de ronde van geslacht op geslacht. Hebt u een bijzondere voor- of achternaam, iets aparts meegemaakt bij een geboorteaangifte of huwelijksvoltrekking? Of misschien hebt u een mooie ontdekking gedaan tijdens uw stamboomonderzoek? Laat het ons dan weten. Zo hoorden wij van een Rita dat de naam Ria niet werd geaccepteerd bij haar geboorteaangifte en er daarom een ’t’ tussen werd gezet. U kunt uw verhaal naar ons mailen of op papier toesturen. Per mail: h.vandenburg-boeijen@amersfoort.nl; per post: Archief Eemland, t.a.v. Hennie van den Burg- van Boeijen, Postbus 4000, 3800 EA, Amersfoort.

Expositie

Tijdens de Maand van de Geschiedenis in oktober organiseert Archief Eemland in samenwerking met de afdeling Burgerlijke stand van de gemeente Amersfoort een expositie over 200 jaar burgerlijke stand. Daarin worden enkele ingezonden verhalen meegenomen. Bovendien komen de geselecteerde verhalen in een webexpositie op www.archiefeemland.nl. Het meest bijzondere verhaal krijgt ook een plek in Amersfoort Nu.

TENTOONSTELLING EN ACTIVITEITEN ROND DE GESCHIEDENIS VAN ZEIST

Voor het eerst in hun bestaan hebben twaalf Zeister organisaties, die zich (geheel of deels) bezighouden met erfgoed en geschiedenis, een groot project van de grond getild: de tentoonstelling Zeist op de kaart, met daar omheen een activiteitenprogramma.

Voor de Erfgoedpartners Zeist is een (voorlopige) website opgezet.

De tentoonstelling werd 28 mei jongstleden feestelijk geopend in aanwezigheid van burgemeester Koos Janssen en de Utrechtse gedeputeerde voor cultuur Mariëtte Pennarts-Pouw.

Een aantal Erfgoedpartners zet traditioneel al collectief de schouders onder de organisatie van de Open Monumentendag in Zeist, maar op deze schaal werkten zij niet eerder samen. Het doel is om de geschiedenis van Zeist en erfgoed in het algemeen voor een breder publiek tot leven te brengen.

De tentoonstelling is een bezoek meer dan waard.

Voor meer informatie over de Erfgoedpartners, de tentoonstelling en de activiteiten zie:

www.erfgoedzeist.nl

De flyer van de tentoonstelling is vanaf deze website te downloaden.

DAGEXCURSIE MUSEUM AAN DE STROOM, ANTWERPEN, 28/29/30 juni 2011

Op 17 mei jl. opende het MAS, het Museum Aan de Stroom, in Antwerpen zijn deuren voor publiek. Dit museum bevat de collecties van verschillende Antwerpse musea, zoals het Etnografisch Museum, het Nationaal Scheepvaartmuseum en het Volkskundemuseum. Het spectaculaire gebouw van 60 m hoog is van de hand van het Nederlandse bureau Neutelings Rietdijk Architecten.

De openingstentoonstelling toont Antwerpse topstukken uit vijf eeuwen. Werk van oude meesters als Jan van Eyck, Peter Paul Rubens en Jacob Jordaens worden geconfronteerd met hedendaagse kunst van o.a. Luc Tuynmans. Museumtopics is erin geslaagd gidsen te contracteren om u als een van de eersten te laten kennismaken met dit overrompelende gebouw en de bijzondere openingstentoonstelling.

Na een gezamenlijke lunch bezoeken we de Onze Lieve Vrouwekathedraal, waar 16de- en 17de-eeuwse altaarstukken uit het bezit van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten op hun oorspronkelijke plek te zien zijn. Professor Henk van Os noemde deze opstelling ‘een historische sensatie en ook een unieke esthetische ervaring’.

Dagexcursie Museum aan de Stroom en Kathedraal van Antwerpen

Dinsdag 28 juni 2011 De Bilt; Opstappen bij het Van der Valk Hotel De Biltsche Hoek, De Holle Bilt 1, 3732 HM De Bilt. 08.30 uur.

Woensdag 29 juni 2011 Rotterdam; Opstappen Rotterdam 08.30 uur en Hotel Postiljon Mercure in Dordrecht 09.00 uur.

Donderdag 30 juni 2011 Den Haag; Opstappen Den Haag 08:30.

Praktische Zaken: Yvette de Groot zal onderweg alle mogelijke informatie verstrekken. Deelnemers dienen een geldig identiteitsbewijs bij zich te hebben.

Kosten: € 80,00. Dit is inclusief koffie met lekkers, museumentree, gidsen, lunch, entree en audiotour Onze Lieve Vrouwekathedraal.

Aanmelden: via het inschrijfformulier. op www.museumtopics.nl

VOORAANKONDIGING “MARIA, IDOOL VAN ALLE TIJDEN”

Tentoonstelling museum Flehite, 10 juli t/m 26 november 2011

Maria is al eeuwenlang de bekendste vrouw ter wereld. Haar beeltenis staat in ons collectieve geheugen gegrift. Ze is niet alleen voor religieuzen maar ook voor niet-gelovigen een herkenbare figuur als oermoeder en beschermster. Ze laat ook Amersfoort niet onberoerd: in de zomer van 2011 wijdt Museum Flehite een uitgebreide tentoonstelling aan Maria. Het museum laat de bezoeker beleven hoe het was om in de Middeleeuwen naar een pelgrimsstad als Amersfoort te gaan. Daarnaast is te zien welke impact Maria tot vandaag de dag op de stad heeft door middel van kunst, fotos en vraaggesprekken, maar ook met een uitgebreid activiteitenprogramma en een lespakket voor basis- en voortgezet onderwijs. Bij de tentoonstelling verschijnt het tijdschrift Maria, een eenmalige uitgave die landelijk te koop zal zijn. De tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met otte+vermeulen kunstprojecten.

Er bestaat in de huidige maatschappij een toegenomen behoefte aan zingeving en religie. Kijk alleen maar naar de populariteit van tijdschriften als Happinez en Zin. Mensen zoeken naar bestaansrecht, naar hun wortels in de maatschappij en naar verdieping. Maria speelt hierin een rol als oermoeder, rolmodel en beschermster. Voor jong en oud is ze een herkenbare figuur. Als vrouw en moeder is ze benaderbaar. Tot op de dag van vandaag vinden velen bij Maria zingeving en troost. Museum Flehite, het historisch museum van de stad, geeft een beeld van eeuwenoude tradities én laat zien dat Maria na twintig eeuwen nog steeds springlevend is.

Amersfoort Mariastad

Maria is sinds 1444 niet meer weg te denken uit de stad. Nadat er een wonder rond een sober houten Mariabeeldje plaatsvond, werd de stad een belangrijke bedevaartplaats. Een van de zalen van de tentoonstelling is gewijd aan Middeleeuws Amersfoort. Hoe was het om in een pelgrimsstad te verblijven? Welke wonderen vonden er plaats? Een nagebouwde kapel, het originele mirakelboek, pelgrimstekens, middeleeuwse muziek en kunst geven de sfeer van destijds weer. Zelfs na de verbodsbepalingen bij de Hervorming van 1579 vond er openlijk een stille omgang plaats. Dat Amersfoort in de Tweede Wereldoorlog gespaard is gebleven, is volgens sommigen te danken aan de bescherming van Maria. Tot op de dag van vandaag vindt er ieder jaar een Vrouwevaart plaats, die de laatste jaren steeds meer mensen trekt.

Maria als rolmodel en oermoeder

Anno nu voelt een diverse groep mensen zich met Maria verbonden: jonge Katholieken, protestante vrouwen (“onze kerk heeft ook een vrouw nodig”) en niet-gelovigen die in Maria een oermoeder herkennen. Museum Flehite geeft een aantal van deze mensen een stem en laat hen aan de hand van foto’s, film, objecten in de tentoonstelling uitleggen wat Maria voor hen betekent. Zo vertelt de burgemeester van Amersfoort, Lucas Bolsius, hoe hij als vrijwilliger in Lourdes steeds weer merkt hoe mensen Maria hun problemen voorleggen. Waarom zijn mijn kinderen verslaafd, waarom is mijn man werkloos? Wat is de zin achter de dingen die mij overkomen? Eén zaal is gewijd aan de inspiratie die Maria kunstenaars, designers, filmmakers en verzamelaars geeft. In acht bijzonder vormgegeven altaren wordt duidelijk hoe de universele beeltenis van Maria door de eeuwen heen overeind is gebleven.

Glossy Maria

Bij de tentoonstelling verschijnt het eenmalige glossy tijdschrift Maria. In circa 80 pagina’s met achtergrondartikelen, lifestyle en do-tips, is te lezen hoe Maria anno nu leeft. Zo vertelt domineesdochter Rosita Steenbeek in een openhartig interview over haar jeugd en de rol van Maria in haar leven. Modeontwerpster Sally Pittman legt uit waarom zij in haar frêle ontwerpen vaak naar Maria verwijst en waarom modeontwerpers als Jean Paul Gaultier en Christian Lacroix iets met Maria hebben. Twee niet-gelovige vrouwen brengen een bezoek aan Lourdes en doen verslag. Worden zij binnen drie dagen geraakt, zoals een frequente bezoeker aan Lourdes stelt? De glossy bevat daarnaast achtergrondartikelen over de tentoonstelling in Amersfoort, over Mariaverering, over pelgrimage en over het verschijnsel van de Zwarte Madonna. De glossy wordt door het Boekencentrum landelijk verspreid.

ONDERGRONDS IN HET SOESTERKWARTIER. HET GEHEIM VAN DE WESTERKERK

(Ondergronds in het Soesterkwartier. Het geheim van de Westerkerk door Aad Kamsteeg, 17 x 24 cm., 88 blz., genaaid gebrocheerd, ISBN 978 90 5345 433 6, rijk geïllustreerd in zwart-wit, € 14,95

Een uitgave in samenwerking met de Stichting Flehite Publicaties)

In Ondergronds in het Soesterkwartier. Het geheim van de Westerkerk zijn dagboekfragmenten van een leider binnen de verzetsgroep, onderwijzer Rien van Gent, gebruikt om de acties en belevenissen van de verzetsgroep te vertellen en te herinneren. Deze uitgave wil de leden en koeriersters van de verzetsgroep eren en het gevecht tegen dictatuur, verraad en bezetting levend houden. Bij het boek is een dvd ingesloten waarop actuele en archiefbeelden te zien zijn. Ook worden drie leden van de verzetsgroep Westerkerk aan het woord gelaten.

Verkoopprijs van het boek (een per lid), incl. DVD, is voor leden van de OVF: € 7,50. U kunt het bestellen door € 10,– (incl. verzendkosten) over te maken naar rekening 9597309 van de Stichting Flehite Publicaties te Amersfoort, o.v.v. uw postcode (“1234 AB 12”) en “verzet”.

Het boek is verder verkrijgbaar via de boekhandel en via www.matrijs.com.

AGENDA (zie ook het programma van de NGV in deze nieuwsbrief)

zaterdag 4 juni: Excursie OVF naar Aalsmeer.

dinsdag 27 september (Museum Flehite): Leen Alberts over ‘Amersfoorts bier’. Leen is al heel wat jaren bezig met onderzoek naar de geschiedenis van het Amersfoortse bier in de periode 1300-1600 en hoopt hier eind 2012 op te promoveren aan de Universiteit Leiden. Eind april is een artikel van zijn hand verschenen in het Jaarboek voor middeleeuwse geschiedenis (Uitgeverij Verloren, Hilversum) over dronkenschap en het alcoholgehalte in laatmiddeleeuwse bieren, waaronder die van Amersfoort. Over het Amersfoortse bedrijfsleven in de middeleeuwen heeft hij een bijdrage geschreven voor het in 2009 verschenen boek ‘Bruit van d’Eem’.

dinsdag 25 oktober (Museum Flehite) Een bijzondere activiteit in het kader van de Maand van de Geschiedenis, thema ‘Ik en wij’. Aandacht voor het ‘Oral History’-project van Archief Eemland. In een volgende Nieuwsbrief volgt meer informatie.

De lezingen, die beginnen om 20.00 uur, zijn gratis toegankelijk voor leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 3,50.

LEDENMUTATIES

Nieuwe Leden:

Gegevens verwijderd om privacy redenen.

HISTORISCH CAFE

U bent op donderdag 9 juni 2011 vanaf 17.00 uur weer van harte welkom bij het Historisch Café van Archief Eemland en partners.

Het Historisch Café vindt plaats in de Observant, Stadhuisplein 7 in Amersfoort.

Deze bijeenkomst wordt gevuld met een verhaal van Jan van Adrichem van Gilde Amersfoort. Hij zal ons vertellen over de restauratie van de St. Joriskerk. Gilde Amersfoort organiseert – in samenwerking met de St. Joriskerk – rondleidingen door de kerk, die nu van binnen geheel in de steigers staat.

In de maanden juli en augustus zal er geen Historisch Café zijn.

Het volgende Historisch Café vindt plaats, na de zomerstop, op 8 september 2011. Dan is het woord aan Stichting `De Armen de Poth’.

Mochten wij elkaar niet treffen op 9 juni, dan wensen wij u vanaf deze plek een warme en gelukkige zomer toe!

Afdelingsbijeenkomsten NGV Werkgroep Lezingen en activiteiten

Alle bijeenkomsten, tenzij anders vermeld, vinden plaats in zaal 8 van het Kerkelijk Centrum “De Brug, Schuilenburgerweg 2, 3816 TB Amersfoort.

Alle middagbijeenkomsten beginnen om 14.00 uur en de avondbijeenkomsten beginnen steeds om 20.00 uur. De zaal is ’s middags open vanaf 13.00 uur en ’s avonds vanaf 19.00 uur zodat u in de gelegenheid bent om met de leden van het bestuur of andere aanwezigen van gedachten te wisselen onder het genot van een kopje koffie of thee. De gebruikte consumpties zijn voor eigen rekening. Recht tegenover de entree kunt u zelf de consumpties bestellen. De PR medewerker(s) van onze afdeling verzorgen een informatietafel. Al onze bijeenkomsten zijn voor iedereen, leden van de NGV en belangstellenden, vrij toegankelijk.

Op donderdagavond 29 september 2011 spreekt dhr. Jan Evert Abrahamse over ‘Wegh der Weegen, de ontwikkeling van de Amersfoortseweg 1647-2010’. In De Brug.

Op donderdagavond 13 oktober 2011 spreekt dhr. Alle Diderik de Jonge over ‘Dubbele namen of Latijnse / gelatiniseerde en Griekse / vergriekste namen’. In De Brug.

In oktober 2011 doen wij mee aan het programma van Archief Eemland in het kader van de Maand van de Geschiedenis.

Op dinsdagavond 15 november 2011 is er een korte afdelingsledenvergadering en daarna een lezing.

Op zondag 18 december 2011 bestaat onze afdeling 40 jaar. Het afdelingsbestuur denkt na over een jubileumbijeenkomst medio december 2011. Begin september 2011 ver­schijnt een jubileumuitgave van ons afdelingsperiodiek met als thema ‘Mijn herinneringen aan mijn overgrootouder’. Wie heeft leuke, grappige, fijne of ….. herinneringen aan zijn of haar overgrootvader of overgrootmoeder? Zet deze herinneringen (niet op papier, maar) in een e-mail of in een Word-document en stuur deze naar de redactie van ons afdelingsperiodiek (e-mailadres hbousema@planet.nl). Zo mogelijk met een foto van overgrootvader of overgrootmoeder. De redactie ziet uw bijdrage graag tegemoet.