NIEUWSBRIEF, februari 2011
LEDENVERGADERING
De ledenvergadering zal worden gehouden op donderdag 31 maart a.s. in Museum Flehite.
De agenda en bijbehorende stukken voor deze vergadering zijn vanaf 17 maart 2011 ter inzage bij de balie van het museum en op onze website www.historisch-amersfoort.nl.
CONTRIBUTIE
Nog niet alle leden voldeden de contributie. Wilt u, als dat voor u geldt, dit zo spoedig mogelijk in orde maken door de contributie, voor het jaar 2011 € 27,50, over te maken op onze rekening 379 56 66 t.n.v. Oudheidkundige Vereniging Flehite, Amersfoort. Vermeld daarbij ook uw postcode, huisnummer en ‘contributie 2011”.
EVENEMENTENCOMMISSIE
Onze evenementencommissie organiseert de lezingen en de jaarlijkse excursie. Deze commissie kan wel wat versterking gebruiken, in het bijzonder op het gebied van de administratieve ondersteuning. Hebt u belangstelling om u op deze wijze voor de vereniging in te zetten, dan verzoeken we u contact op te nemen met ons bestuurslid Henk van Tilburg, telefoon 033.4618666, e-mail info@cultuurverhalen.nl
LEZING 22 FEBRUARI 2011
De Heiligenberg
De Heiligenberg is een opvallend steile en solitaire heuvel naast de Heiligenbergerbeek. Over het ontstaan van de heuvel doen boeiende sagen de ronde. Van een voormalig klooster op de heuvel zijn uit historische bronnen wat gegevens bekend. In de lezing van Wim de Gans (geoloog) zal vooral worden ingegaan op aardkundige aspecten betreffende het ontstaan van de berg en naast gelegen beek. Daarnaast zullen mogelijke discrepanties tussen sage, historie en aardkunde worden aangestipt.’
20.00 uur in Museum Flehite
Voor leden gratis, niet-leden dienen € 3,50 te betalen.
NIEUWE AANWINSTEN MUSEUM FLEHITE.
Met steun van onder meer de Stichting Fonds Bos kon het Museum twee mooie stukken aan de collectie toevoegen.
Gegraveerd glas vol geheimen
In de eerste plaats een gegraveerd glas van de heer van Hoogland (ca 1725). Het gegraveerde glas is gemaakt in opdracht van mr. Jan Frederik Teeckman, de heer van Hoogland. Het is voorzien van zijn familiewapen en dat van zijn vrouw Wilhelmina van Hoornbeeck. In het hartschild het ‘wapen’ van Hoogland. Dit wapen was tot dusver niet bekend, waarna conservator Gerard Raven op speurtocht ging naar het geheim erachter. Het is het wapen van de familie Van Hogelande, die niets met Hoogland te maken heeft. Teeckman moet hebben ontdekt dat er geen wapen bestond, dus heeft hij het gewoon geleend. Dat gebeurde ook bij het glas van Woudenberg, dat het museum tijdelijk in bruikleen heeft van de Oudheidkamer Woudenberg.
Teeckman had de heerlijke rechten in 1714 gekocht van de Staten van Utrecht. Vermoedelijk liet hij het glas kort daarna maken. Het glas is altijd in de familie gebleven, tot Museum Flehite het kon aankopen met steun van de Historische Kring Hoogland, Henk en Riek Zwanenburg-van Odijk, Stichting Fonds Bos en het Hendrik Mullerfonds.
Middeleeuws stempel
Een andere aanwinst is het zegelstempel van Herman van Isselt (overleden 1393/4). Net als het glas is dit dus gemaakt in opdracht van een ambachtsheer. Isselt was in de Middeleeuwen een apart gerechtje tussen Amersfoort en Soest. Alleen de kapel uit 1339 is bewaard gebleven, gesticht door Hermans familie; nu is dit in gebruik als woonhuis. Het stempel is gevonden op een akker in Maartensdijk en aangekocht met steun van de Stichting Fonds Bos.
Executie van Johan van Oldenbarnevelt
Daarnaast schonk het kunstenaarsduo RAVAGE Museum Flehite het moderne schilderij van de executie van Johan van Oldenbarnevelt en van het St. Pieters en Bloklands gasthuis ontving het museum drie kapitale 17e-eeuwse werken in bruikleen.
Het kunstenaarsduo maakte, geïnspireerd door de Gouden Eeuw een aantal bijzondere schilderijen. De executie van belangrijk staatsman Johan van Oldenbarnevelt is daar één van. We zien Van Oldenbarnevelt geknield voor het blok, wanhoop in de ogen, steunend op het stokje uit het bekende gedicht van Vondel. De kunstenaars Clemens Rameckers en Arnold Van Geuns (RAVAGE) besloten dit bijzondere schilderij aan Museum Flehite te schenken als aandenken aan de succesvolle tentoonstelling de Gouden Eeuw van Ravage.
Drie kapitale 17e-eeuwse werken uit het St. Pieters en Bloklands gasthuis
Begin 2011 verhuist het St. Pieters en Bloklands gasthuis naar Vathorst. Maar uit de rijke kunstcollectie van het gasthuis verhuizen niet alle werken mee: zo kan Museum Flehite drie belangrijke schilderijen in bruikleen krijgen.
Het meest aansprekende stuk is het portret uit 1628 van het gezin Van Vanevelt, geschilderd door de Amersfoortse schilder Paulus Bor senior. Centraal staat gasthuismeester Joost van Vanevelt, toen 49 jaar oud, met zijn vrouw Maria Fransdr. en hun elf kinderen. Ze dragen kleding kenmerkend voor de vroege Gouden Eeuw: zwart met kanten en zijden kragen en mutsen. Interessant is dat, 50 jaar na de Reformatie, zowel het gezin Van Vanevelt als de schilder Bor rooms-katholiek zijn, in een tijd dat het protestante geloof de staatsgodsdienst was. De oudste zoon Berend, die later pastoor werd in Amersfoort, staat op het schilderij zelfs afgebeeld als priesterstudent, compleet met kelk en kruis. In 1688 vermaakte de oudste dochter Maria het schilderij aan het St. Pieters en Bloklands Gasthuis.
De twee andere schilderijen die Museum Flehite in bruikleen heeft ontvangen zijn van Matthias Withoos (Gezicht op Lyon) en Simon Henrixz (Bijbels verhaal van Petrus en Ananias).
CHARLOTTE J.C. BROER
MONNIKEN IN HET MOERAS
Rond 1121 trokken enkele ridders zich terug in het moeras ten oosten van Utrecht, het Oostbroek, om daar een vroom leven als heremiet te gaan leiden. Al spoedig hierna, in 1122, werd het aldus daar ontstane klooster, dat zowel mannen als vrouwen herbergde, begiftigd door niemand minder dan keizerin Mathilde, echtgenote van keizer Hendrik V. Juist in deze periode bezocht de keizer enkele malen Utrecht en vonden daar gebeurtenissen plaats die van grote invloed zouden zijn op de ontwikkeling van de stad Utrecht en haar omgeving.
In deze publicatie wordt het ontstaan en de eerste ontwikkeling van dit klooster – later bekend als de Sint-Laurensabdij en het daarnaast ontstane Vrouwenklooster in De Bilt – in de context van de genoemde ontwikkelingen geplaatst. Hierbij worden de gebeurtenissen in en rond Utrecht in deze periode in een nieuw licht gezet en worden de bronnen die er van de begunstiging van de abdij bewaard zijn gebleven opnieuw bekeken.
De publicatie, die wordt uitgegeven door de auteur, zal medio april 2011 verschijnen. Het boek telt 304 bladzijden en is geïllustreerd. De winkelprijs bedraagt € 22,95.
Tot de verschijningsdatum 16 april kunt u g ebruik maken van de mogelijkheid tot voorintekening, waarmee u profiteert van een aantrekkelijke korting van € 5,00. U krijgt het boek bovendien (zonder bijkomende kosten) thuisbezorgd.
DE VROEGSTE GESCHIEDENIS
VAN DE ABDIJ VAN SINT-LAURENS
IN HET OOSTBROEK BIJ UTRECHT
U kunt van dit aanbod gebruik maken door € 17,95 over te maken op bankrekeningnummer 40 41 43 2 ten name van C.J.C. Broer, Stadionlaan 41, 3583 RB Utrecht, onder vermelding van Sint-Laurensabdij. U dient er wel voor te zorgen dat op de overschrijving duidelijk uw naam en adres zijn vermeld; handig is die gegevens even apart door te geven (cjcbroer@casema.nl of via telefoonnummer 030-254 19 94).
Na ontvangst van de betaling en het uitkomen van het boek zal Monniken in het moeras u zo spoedig mogelijk worden toegezonden.
TENTOONSTELLING Museum Flehite 15 januari t/m 27 maart 2011:
Engelbert L’hoëst, ZONNESCHILDER ‘De laatste Nederlandse expressionist’
Ruim twee jaar na zijn overlijden organiseert Museum Flehite een grote overzichtstentoonstelling van het werk van de in Amersfoort geboren schilder Engelbert L’hoëst. Kunstverzamelaar en –handelaar Leendert van Lier noemde hem de laatste Nederlandse expressionist. Zelf had Engelbert L’hoëst (1919-2008) er altijd moeite mee om bij een stroming te worden ingedeeld: “Op mij is geen “isme” van toepassing, want ik heb mij laten inspireren door het fauvisme, kubisme, impressionisme en expressionisme”. “Ik heb geen stijl, want elk moment van het leven is weer anders, ik ben steeds zoekende gebleven”, is de tekst op een stuk papier dat jarenlang bij de deur van zijn atelier in Soesterberg hing.
Monografie en museale presentatie
Engelbert L’hoëst was een veelzijdig kunstenaar. Hij was behalve schilder ook schilderijenrestaurator en hij vervaardigde vele ‘studies’ naar oude (en minder oude) meesters. Hij raakte daardoor nogal eens betrokken bij “affaires” in de kunstwereld. In 1989 organiseerde kunsthandelaar Jan Juffermans een grote overzichtstentoonstelling in het Singer Museum in Laren. L’hoëst was de 85 al gepasseerd, toen hij voor het eerst in zijn geboortestad Amersfoort (Museum Flehite 2006) museaal werd gepresenteerd. Vijf jaar na die tentoonstelling verschijnt nu het langverwachte boek over Zonneschilder Engelbert L’hoëst bij Van Spijk Uitgevers in Venlo. Het boek bevat bijdragen van het Duitse verzamelaarsechtpaar Liselotte en Walter Farrenkopf, de Duitse journalist Hans-Jörg Modlmayr en hoofd en conservator van Museum Flehite, Onno Maurer,
en is verkrijgbaat bij het museum (prijs € 29,90)
DOMPEL JE ONDER IN DE FRANSE TIJD EN DE PYRAMIDE VAN AUSTERLITZ IN 2011
Wilde u altijd al meer weten over de Franse Tijd? Benieuwd naar de kenmerken van de Empireperiode? Wilt u geïnformeerd worden over de achtergrond van de laatste restauratie aan de Pyramide? Dan is komend voorjaar elke eerste maandagavond van de maand uw kans om meer te weten te komen tijdens een serie bijeenkomsten in het Bezoekerscentrum bij de Pyramide van Austerlitz.
De Pyramide van Austerlitz, hét icoon uit de Franse Tijd (1795-1813), in 1804 in één maand tijd gebouwd door aldaar gelegerde Franse en Bataafse militairen, biedt nu een serie bijeenkomsten aan waar u meer kunt opsteken over (de betekenis van) de Franse Tijd door middel van voordrachten door auteurs, wetenschappers en verhalenvertellers. Ook de boswachter en de projectleider restauratie maken hun opwachting.
De bijeenkomsten worden steeds de eerste maandagavond van de maand gehouden om 20.15 uur in het bezoekerscentrum van de Pyramide van Austerlitz aan de Zeisterweg 98 te Woudenberg. Er is slechts beperkt plaats, wees er dus snel bij om uw plekje te reserveren.
Er is gratis parkeergelegenheid. Het bezoekerscentrum ligt tussen de parkeerplaats en de uitspanning. De ingang is via de tent aan de voorzijde. Toegang tijdens de bijeenkomsten € 5,- p.p.. Vooraf reserveren via info@defransetijd.nl of 06-23 18 07 68 (Nathalie Cassée)
Maandag 7 februari 2011, 20.15 uur: Wilfried Uitterhoeve – auteur Koning, keizer, admiraal; 1810 – De ondergang van het Koninkrijk Holland
In de aftrap van deze serie bijeenkomsten zal de auteur Wilfried Uitterhoeve ingaan op zijn boek Koning, keizer, admiraal; 1810 – De ondergang van het Koninkrijk Holland. Wilfried Uitterhoeve publiceerde op zeer uiteenlopende terreinen. Met zijn biografie van Cornelis Kraijenhoff, die in 2009 bij Vantilt verscheen, werd hij genomineerd voor de Grote Geschiedenisprijs.
Maandag 7 maart 2011, 20.15 uur: Thera Coppens – auteur en eigenaar historisch toerismebureau
AGENDA (zie ook het programma van de NGV in deze nieuwsbrief)
22 februari 2011, 20.00 uur (Museum Flehite): lezing ‘De Heiligenberg’
31 maart 2011 Ledenvergadering Oudheidkundige Vereniging
Woensdag 20 april 14.00 uur – Rondleiding Sint-Joriskerk in samenwerking met Giel van der Speld (Gilde Amersfoort). Er zal misschien een kleine bijdrage gevraagd worden. Opgave via wandeling@historisch-amersfoort.nl.
LEDENMUTATIES
Nieuwe Leden:
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
| HISTORISCH CAFE |
U bent op donderdag 10 februari 2011 vanaf 17.00 uur weer van harte welkom op het Historisch Café van Archief Eemland en partners. Tijdens deze bijeenkomst vertelt Joke Sickmann, voorzitter van SIESTA (Stichting Industrieel Erfgoed in de stad Amersfoort) over herbestemming van oude gebouwen, dit jaar het thema van de Landelijke Open Monumentendagen.
Zoals altijd zal er tijdens dit café weer volop gelegenheid zijn om anderen met historische belangstelling te ontmoeten. U kunt gerust iemand die zich op vrijwillige basis dan wel vakmatig bezig houdt met de geschiedenis van Amersfoort en omgeving meebrengen.
Het Historisch Café vindt plaats in het Stadscafé, Stadhuisplein 7 in Amersfoort.
De volgende bijeenkomst staat gepland voor 10 maart 2011 in het Stadscafé.
Dan wordt er aandacht geschonken aan Monumentenzorg.
| Afdelingsbijeenkomsten NGV Werkgroep Lezingen en activiteiten |
Alle bijeenkomsten, tenzij anders vermeld, vinden plaats in zaal 8 van het Kerkelijk Centrum “De Brug”, Schuilenburgerweg 2, 3816 TB Amersfoort.
Alle middagbijeenkomsten beginnen om 14.00 uur en de avondbijeenkomsten beginnen steeds om 20.00 uur. De zaal is ’s middags open vanaf 13.00 uur en ’s avonds vanaf 19.00 uur zodat u in de gelegenheid bent om met de leden van het bestuur of andere aanwezigen van gedachten te wisselen onder het genot van een kopje koffie of thee. De gebruikte consumpties zijn voor eigen rekening. Recht tegenover de entree kunt u zelf de consumpties bestellen. De PR medewerker(s) van onze afdeling verzorgen een informatietafel. Al onze bijeenkomsten zijn voor iedereen, leden van de NGV en belangstellenden, vrij toegankelijk.
Onze eerstvolgende bijeenkomst is op donderdagavond 10 februari 2011. Dhr. H.J. (Herman) de Wit vertelt ons wat “Geneaknowhow” de genealoog te bieden heeft. In De Brug.
Op dinsdagavond 22 februari 2011 vertelt dhr. Wim de Gans over De Heiligenberg. In Museum Flehite.
Op donderdagavond 3 maart 2011 spreekt mevr. Nelleke van Zeeland over het landelijke ontsluitingsproject van militieregisters. In het gemeentehuis van Ede.
Op dinsdagavond 15 maart 2011 geeft mevr. H.P.C.M. (Marijke) Hilhorst een inleiding over “Hoe schrijf je een familiegeschiedenis”. In De Brug.
Op donderdagavond 31 maart 2011 houdt de Oudheidkundige Vereniging Flehite een Algemene Ledenvergadering in Museum Flehite.
Op zaterdagmiddag 2 april 2011 is er een computergenealogiemiddag. In De Brug.
Op donderdagavond 14 april 2011 is er een korte afdelingsledenvergadering en daarna een lezing. In De Brug.
Op zondag 18 december 2011 bestaat onze afdeling 40 jaar. Het afdelingsbestuur denkt na over een jubileumbijeenkomst medio december 2011. Begin september 2011 verschijnt een jubileumuitgave van ons afdelingsperiodiek met als thema ‘Mijn herinneringen aan mijn overgrootouder’. Wie heeft leuke, grappige, fijne of ….. herinneringen aan zijn of haar overgrootvader of overgrootmoeder? Zet deze herinneringen (niet op papier, maar) in een e-mail of in een Word-document en stuur deze naar de redactie van ons afdelingsperiodiek (e-mailadres hbousema@planet.nl). Zo mogelijk met een foto van overgrootvader of overgrootmoeder. De redactie ziet uw bijdrage graag tegemoet.
Zowel leden van de NGV als niet-leden kunnen zich registreren op de website van de NGV (www.ngv.nl). Zie op de homepage aan de rechterkant: “Bent u nog niet geregistreerd? Registreer u nu!” Niet-leden van de NGV kunnen zich registreren als gast. Het registreren kost niets en geeft geen verplichtingen. Na registratie hebt u wel meer mogelijkheden om gebruik te maken van de faciliteiten van de website.