Nieuwsbrief februari 2019

VAN HET BESTUUR


Succesvolle Historische Boekenkraam
Op zaterdag 5 januari 2019 stond de OVF met een “historische boekenkraam” in de entree van de bibliotheek. Enkele tientallen leden hadden ongeveer 150 historische boeken “om niet” beschikbaar gesteld. Om 16.00 uur keek het bestuur van de OVF met plezier terug op een gezellige dag met een goede verkoop. Bijna alle ingebrachte boeken zijn tegen schappelijke prijzen verkocht. Daarnaast zijn tientallen jaarboeken en ander publicaties van de Stichting Flehite Publicatie met korting verkocht. Acht bezoekers werden lid van de OVF.

Afsluiting tentoonstelling
Deze historische boekenkraam was de afsluiting van de tentoonstelling “Schatten van Amersfoort”, ingericht ter gelegenheid van 140 jaar Oudheidkundige Vereniging Flehite. Ongeveer 80 personen maakten van de kans gebruik om op de laatste dag de tentoonstelling bij Archief Eemland te bezoeken. De twee korte lezingen over Erdal en 140 jaar OVF werden gevolgd door 50 belangstellenden.

Boekenruilbeurs
Eén van de leden kwam met het idee om als OVF een boekruilbeurs te organiseren. Het bestuur zal dit idee overwegen en komt er mogelijk later dit jaar op terug.

OVF Project Amersfoort-Noord
In 2019 zal de Oudheidkundige Vereniging Flehite (OVF) extra aandacht geven aan Amersfoort-Noord, met wijken als Kattenbroek en Vathorst. De geschiedenis van Amersfoort beperkt zich per slot van rekening niet uitsluitend tot de binnenstad.


Vathorst is voor veel stadsgenoten misschien wel het meest onbekend en omgekeerd komen bewoners van dit grote nieuwe stadsdeel ook niet zo gauw in de andere wijken.
Om die reden presenteert de OVF zich daar gedurende het komende jaar héél breed met lezingen, excursies en andere bijeenkomsten. Iedereen is welkom, ook niet leden van de OVF. Partners zijn daarbij onder andere de bibliotheek, Hart van Vathorst, ’t Duysthuisje en het Vathorst College.
Hiermee wil de OVF ook de gelegenheid bieden dat er onderling contacten ontstaan tussen de in geschiedenis geïnteresseerden aldaar, de doelgroep waar OVF zich met haar leden met name op richt.

In de Nieuwsbrief zult u regelmatig op de hoogte gehouden worden van activiteiten die komen gaan.
Twee zijn er nu al te noemen:

Op dinsdag 26 februari is er in Hart van Vathorst, Angelinapolder 3, 3825 LX Amersfoort, tel. 033-2030420 van 18.00 tot 20.00 uur een gezamenlijke maaltijd met de titel “Eten met een Reden”.
Voor € 15,00 p.p. wordt een driegangen diner geboden plus een interessante lezing gedurende de maaltijd. Die presentatie is gewijd aan de historie van Vathorst. Spreker is drs. Gerard Raven, in het dagelijkse leven conservator van Museum Flehite. Gerard heeft verschillende interessante publicaties op zijn naam staan over Vathorst. Aanmelding is gezien het beperkte aantal plekken noodzakelijk via OVF-Vathorst@outlook.com.
Ook als u meer informatie wenst: OVF-Vathorst@outlook.com

Op maandag 18 maart van 20.00 tot 22.00 uur wordt een informatief samenzijn georganiseerd voor mensen die méér willen weten over Vathorst in ’t Duysthuisje, Bornberg 49, 3825 RE Amersfoort, tel. 033-2571350. Streekkenner van het eerste uur Geurt Hilhorst zal dan vertellen hoe het ooit was en werd.
De toegang is gratis, maar ook hier is gezien het niet onbeperkte aantal plekken aanmelding vereist bij ’t Duysthuisje.
Als u nog vragen hebt: OVF-Vathorst@outlook.com

Oproep Booghkring
Bij het bestuur van onze vereniging is een vraag binnengekomen van de Booghkring. Eenmaal per maand organiseren zij een bijeenkomst met als doelgroep mensen een niet aangeboren hersenletsel. Zij luisteren en spreken over een thema, onderbroken door een eenvoudige soepmaaltijd.
Zij vinden het fijn om ook over het thema vragen te kunnen stellen en eventueel mee te praten en te denken.
De groep telt ongeveer 15-18 mensen, met twee medewerkers en vrijwilligers voor de begeleiding en ondersteuning.
Voor deze bijeenkomsten zoeken zij inleiders.
De onderwerpen kunnen heel divers zijn. Naast Amersfoortse onderwerpen kan ook gedacht worden aan een presentatie over een interessante reis of over een belangwekkende hobby. Ook een boeiend beroep of een product waaraan u in uw werkkring gewerkt hebt kan de basis voor een inleiding vormen.
Meer informatie is te vinden op de site: www.boogh.nl/wat-doet-boogh/booghkring/
Geïnteresseerden kunnen zich melden bij mevr. H. Wijma, h.wijma@boogh.nl

Ledenstand
Per 1 februari heeft de OVF 625 leden



MAESTRO VAN WITTEL – HOLLANDSE MEESTER VAN HET ITALIAANSE STADSGEZICHT.
26 januari t/m 5 mei 2019

Bijna 350 jaar nadat Van Wittel zijn geluk zocht in Rome, is de Nederlandse schilder met ruim tachtig schilderijen, gouaches en tekeningen sinds zaterdag te zien in Kunsthal KAdE. Het is de eerste keer in al die eeuwen dat deze stadsgezichtenschilder – die onder meer de weg bereidde voor Canaletto – met zo’n ruim overzicht in Nederland tentoongesteld wordt.

Caspar Adriaensz. van Wittel (1653-1736) werd geboren in Amersfoort, verhuisde rond 1673 naar Italië, verwierf daar naam en faam en keerde niet meer terug naar Nederland. Tegenwoordig bevindt het overgrote deel van zijn oeuvre zich in Italiaanse, Engelse en Spaanse collecties. Kunsthal KAdE en Museum Flehite laten Nederland kennis maken met een wereldberoemde Hollandse meester die in thuisland Nederland bij velen onbekend bleef.

Caspar van Wittel, ofwel Gaspare Vanvitelli, werd geroemd en geëerd in zijn tweede vaderland Italië. Hij schilderde in de zeventiende en achttiende eeuw Rome, Napels en Venetië tot in de kleinste details en beïnvloedde beroemde Italiaanse schilders van stadsgezichten als Canaletto en Bellotto. In Nederland bevinden zich slechts enkele tekeningen en één gouache: ‘Gezicht op Amersfoort’ in Museum Flehite.

Met de tentoonstelling Maestro Van Wittel – Hollandse meester van het Italiaanse stadsgezicht eren Museum Flehite en Kunsthal KAdE deze meester met een groot retrospectief. Het plaatst zijn omvangrijke oeuvre in de context van zijn Nederlandse leerperiode en zijn invloed op de latere Italiaanse vedutisten.

Werken uit internationale collecties in Amersfoort
In de tentoonstelling in Kunsthal KAdE komt het hele verhaal ‘Van Wittel’ aan bod. De plekken die hij schilderde, de stijl die hij ontwikkelde, zijn Nederlandse wortels, zijn adellijke opdrachtgevers en zijn onmiskenbare invloed in Italië. Met dit retrospectief willen Museum Flehite en Kunsthal KAdE Caspar van Wittel, Gaspare Vanvitelli, zijn plek in de canon van de Nederlandse kunstgeschiedenis geven, als maestro van het (Italiaanse) stadsgezicht.
In de tentoonstelling komen circa 45 schilderijen en gouaches en circa 30 tekeningen van Van Wittel uit Italiaanse, Engelse, Spaanse, Duitse en Franse collecties. Daarnaast zijn er circa 30 schilderijen en tekeningen van Hollandse en Italiaanse meesters.

Randprogramma, catalogus en kinderboek
Rond de tentoonstelling wordt een randprogramma opgezet in samenwerking met de Stichting Vrienden van Caspar van Wittel. Bij Bekking & Blitz verschijnt een Nederlandstalige en Engelstalige catalogus. Het is voor het eerst dat in deze talen een monografisch boek over de kunstenaar verschijnt. De catalogus kost €29,95.
Tevens verschijnt bij deze tentoonstelling het prentenboek ‘Caspar met de Oogjes’. Dit kinderboek werd geschreven door Maret van Esch en geïllustreerd door Marije Koelewijn.



STADSBEELDEN IN MUSEUM FLEHITE
9 februari t/m 19 mei 2019

Met tentoonstelling ‘Stadsbeelden’ laat Museum Flehite ons kennismaken met het werk van acht hedendaagse kunstenaars die het thema ‘stad’ onderzoeken en vastleggen. De expositie toont werk van Iwan Baan, Stefan Bleekrode, Frank Halmans, Carlijn Kingma, Uwe Poth, Frank van der Salm, Rob Voerman en Hans Wilschut.
Dat de stad in al zijn facetten ook vandaag de dag een interessant en geliefd thema is voor veel kunstenaars, toont expositie Stadsbeelden. Parallel aan Maestro Van Wittel in kunsthal KAdE, organiseert Museum Flehite deze tentoonstelling over eigentijdse stadskunst. Het is de eerste expositie van het museum na een grondige renovatie.
In samenwerking met Kunsthal KAdE selecteerde Museum Flehite acht hedendaagse kunstenaars uit Nederland, die ieder op geheel eigen wijze het thema ‘stad’ onderzoeken en vastleggen in tekeningen, schilderijen, foto’s en 3D-objecten.
Tijdens de tentoonstelling Stadsbeelden organiseert Museum Flehite diverse activiteiten, zoals lezingen, (kinder-)workshops en rondleidingen. Meer informatie volgt.


LEZING DE AMERSFOORTSE HORECA IN DE AFGELOPEN 125 JAAR’
Net als vorig jaar heeft de Bibliotheek Eemland Jan Carel van Dijk, schrijver van verschillende historische boeken, uitgenodigd om een lezing te geven in de Huiskamerbibliotheken. Het onderwerp is deze keer de horeca in Amersfoort. De eerste lezing is op maandag 4 februari om 15.00 uur in De Amerhorst. Vervolgens zal Jan Carel van Dijk de lezing nog geven op 8 februari om 15.30 uur in Nijenstede en op vrijdag 15 februari om 10.15 uur in De Koperhorst. De toegang is gratis.

Jan Carel van Dijk zegt over zijn lezing: “De horeca in Amersfoort kent een lange geschiedenis. Onder andere vanwege de doorgaande route van West- naar Oost-Nederland waren er al gauw meerdere herbergen en logementen. Rond de vorige eeuwwisseling raakte alles in een stroomversnelling. De stad groeide dankzij het spoor en de komst van een groot garnizoen en werd door toenemende mobiliteit van de burger zelfs een populaire vakantiebestemming. Het verhaal van de afgelopen 125 jaar wordt verteld aan de hand van prachtige oude ansichten. Deels is er nog het nodige te herkennen, maar veel beroemde zaken zijn verdwenen. De mooie plaatjes daarvan brengen de herinnering weer helemaal terug en wekken nostalgische gevoelens op.”


101 VROUWEN VERSIERD IN ARCHIEF EEMLAND.
18 januari t/m 16 maart 2019

De Amersfoortse beeldend kunstenaar Marijke Schurink heeft 101 vrouwen portretten versierd, waarvan een groot deel te zien is op de derde verdieping van het Eemhuis aan het Eemplein. De toegang is gratis.

4 Amersfoortse vrouwen
Vier vrouwen hebben een Amersfoort-connectie, van hen zullen ook documenten en foto’s uit het archief te zien zijn (Maria van Utrecht, Catharina van Someren, Henrica Kok-de With en Anna Aleida de Beaufort). Speciaal voor deze expositie versierde Marijke Schurink twee extra portretten van Amersfoortse vrouwen: Conny Meslier (fotografe) en Dilvin Shengali (kunstenares en geologe).

Inspiratie
Marijke Schurink vond haar inspiratie in het boek van historica Els Kloek; 1001 Vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis, dat verscheen in 2013. Ze koos historische portretten van bijzondere vrouwen, uit de laatste 2000 jaar, en bewerkte deze met verschillende technieken. Zo ontstonden autonome, nieuwe beelden. Schurink: “De portretten gaan over wat ze zelf zijn. Ik ben gefascineerd door een oogopslag, een beeltenis op een grafzerk, kleuren in een driehonderd jaar oud olieverfportret of zomaar een goede kop. Bewerkt, verwerkt maar zonder woordelijke duiding, interpretatie of verhaal is een serie ontstaan van 101 ‘versierde’ vrouwen.”

Lezing en masterclass
Marijke Schurink geeft een lezing over de expositie op donderdagavond 14 februari in de Keizaal van het Eemhuis, aanvang 20.00 uur. Aanmelden voor de lezing via de website van bibliotheek Eemland. Daarnaast geeft zij een masterclass portret versieren op zaterdag 16 maart, van 10.00 – 16.00 uur in het Masterclassweekend van Scholen in de Kunst. Aanmelden voor de masterclass kan via de website van Scholen in de Kunst.

Archief Eemland
Archief Eemland is hét historisch informatiecentrum voor Amersfoort en de regio Eemland. Dé plek voor onderzoek, tips, tentoonstellingen, inspiratie en lezingen. De publieksvloer van Archief Eemland op de derde verdieping van het Eemhuis is elke dag open van 9.00-17.00 uur (op donderdag van 10.00-17.00 uur). Kijk voor meer informatie op www.archiefeemland.nl.


WERK VAN HERMAN KLAASSEN TE KOOP IN WIJKMUSEUM SOESTERKWARTIER.
Op vrijdag 15 februari en zaterdag 16 februari van 12.00 – 16 00 uur en vrijdag 22 februari en zaterdag 23 februari ook van 12,00 – 16.00 uur zijn alle tekeningen en schilderijen van Herman Klaassen in de aanbieding.

Herman Klaassen heeft de kunstacademie gedaan, is jarenlang penningmeester van de Ploegh geweest toen het nog een kunstenaarsvereniging was.
Volgens 2 bestuursleden van de Ploegh is het werk van museale waarde.
Voor meer informatie: Gezina Tuinstra, telefoon 033-4635661 of 06-2242275


ZOEKPLAATJE (07)
De beschrijving van deze tekening van Jordanus Hoorn (1787) luidt: “De Vel-moolen aan de Beek in Amersfoort”. Nu kennen we allemaal wel de volmolen naast de Koppelpoort. Maar daar lijkt deze tekening niet op. Ook zien we geen Koppelpoort. En de bocht in de beek klopt daar ter plaatse ook niet.
Was er nog een volmolen langs de beek? Wie heeft een idee?

We kregen op deze vraag een reactie van Wilma Adriaanse die suggereert dat het de volmolen aan de Kamperbuitenpoort zou kunnen zijn, of anders die op de Boesemberg. En verwijst naar de link http://www.allemolenskaart.nl/index.php?coord=52.158678,%205.397257
Daar heb ik een paar vragen over:
▪ Op die kaart zie ik geen molen op de Boesemberg (nabij het huidige Eemplein).
▪ Op de Allemolenskaart staat de ons bekende Volmolen niet genoemd. Je ziet op zijn plek wel De Meelsak, maar die staat er twee keer.
▪ Wat betreft de volmolen aan de Kamperbuitenpoort: welke bron hebben we hiervoor, behalve dan de Allemolenskaart ?

Reactie naar witteagnes@gmail.com

AGENDA
Dinsdag 19 februari 2019; OVF-lezing. Miriam Kolk: Caspar van Wittel, een Nederlands meester-schilder in Italië.
Dinsdag 26 februari 2019; Eten met een Reden, G. Raven spreekt over de historie van Vathorst. Locatie: Hart van Vathorst, Angelinapolder 3; Tijd: 18.00 – 20.00 uur. (zie bericht in deze Nieuwsbrief).
Maandag 18 maart 2019; informatief samenzijn in het ’t Duysthuisje, Bornberg 49, 3825 RE Amersfoort, 20.00 – 22.00 uur. G. Hilhorst vertelt hoe het in Vathorst ooit was en werd. (zie bericht in deze Nieuwsbrief)
Dinsdag 19 maart 2019; Algemene Ledenvergadering OVF.
Dinsdag 16 april 2019; OVF-lezing. Jan Niesen spreekt over Johan van Oldenbarnevelt.
Maandag 13 mei 2019; Stadsbijeenkomst herdenkingsjaar Johan van Oldenbarnevelt, Theater De Lieve Vrouw. Informatie www.jv02019.nl.
OVF-lezingen worden gehouden in de “Stad van Cahen”, Muurhuizen 104 in Amersfoort, beginnen om 20.00 uur en zijn gratis toegankelijk voor leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 3,50. De zaal gaat open om 19.30 uur.

TENTOONSTELLINGEN
Archief Eemland (18 januari t/m 16 maart 2019): 101 vrouwen versierd.
Kunsthal KAdE: (26 januari t/m 5 mei 2019): Maestro Van Wittel – Hollandse meester van het Italiaanse stadsgezicht
Museum Flehite: (9 februari t/m 19 mei): Stadsbeelden; eigentijdse stadskunst, parallel aan de Maestro Van Wittel in Kunsthal KAdE
Mondriaanhuis (3 november ‘18 t/m 10 maart ‘19): Reflectie, Herman Coppus.
Op donderdag 28 februari is kunstenaar Herman Coppus van 13.30 tot 15.30 uur te gast in het Mondriaanhuis voor een Meet & Greet. Hij zal vragen beantwoorden over zijn werk dat nu te zien is in expositie Reflectie. In twee zalen van het Mondriaanhuis zijn van hem papierreliëfs en sculpturen in glas en brons te zien. Kosten: Gratis voor iedereen met een geldig entreebewijs.

HISTORISCH CAFE
De erfgoedorganisaties van Amersfoort organiseren tweemaandelijks op de tweede donderdag van de maand het Historisch Café. Iedereen die zich (vakmatig) bezighoudt met de geschiedenis van Amersfoort en omgeving is dan van harte welkom van 17.00 – 18.00 uur. Omstreeks 17.30 uur zal een rondje langs de partners worden gehouden om aan elkaar te vertellen waarmee elk bezig is.

Het komende HC is op donderdag 14 maart 2019 bij Archief Eemland. Eemplein 73, 3812 EA Amersfoort.

NGV WERKGROEP LEZINGEN EN ACTIVITEITEN
Belangstellenden hartelijk welkom. Aanmelden is niet nodig en de toegang is gratis.

Donderdag 14 februari 2019; lezing van Cor de Graaf over “de bende van Anthonis van Eembruge, een valsemuntersbende aan het einde van de 16e eeuw”.
Maandag 11 maart 2019; lezing van Inge De Bruyne met als onderwerp “Alles gaat opperbest! Wat oorlog met een familie doet.”
Vrijdag 12 april 2019; excursie naar Kamp Amersfoort.
Donderdag 18 april 2019; lezing van Ad Bakker over de nieuwe website van de NGV en afdelingsledenvergadering.
Maandag 13 mei 2019; lezing van Welmoed Bons over militaire voorouders en genealogische bronnen.
Zaterdag 25 mei 2019; Algemene Vergadering van de NGV in Driebergen.