NIEUWSBRIEF BESTAAT EEN JAAR.
De Nieuwsbrief van de OVF gaat zijn tweede jaargang in! Sinds het verschijnen van de “Proeve” in september vorig jaar ontvingen de OVF-leden van wie het e-mailadres bekend is elke maand een Nieuwsbrief.
Van meerdere leden ontvingen we positieve reacties. Ook adviezen voor verbetering, waar we u hartelijk voor bedanken.
LEZING AMERSFOORT AAN ZEE; WAAR LAG DE GRENS TUSSEN ZEE EN EEM?
Dit onderwerp hoopt waterschapsarchivaris Margriet Mijnssen-Dutilh te behandelen tijdens de OVF-lezing op dinsdag 19 oktober. Ze bespreekt de resultaten van haar onderzoek in de archieven van de vroegere waterschappen in het Vallei- en Eemgebied. De schriftelijke bronnen geven een ander beeld van de ontginning van de Eempolders ten noorden van Amersfoort dan de historisch-geografische theorie het voorstelt. Is de Eem van oorsprong een rivier of een groot moeras?
Deze lezing maakt deel uit van het programma van de Week van de Geschiedenis, dat dit jaar als thema heeft “Water en Land”.
De lezing vindt plaats in Museum Flehite.
PRESENTATIE JAARBOEK FLEHITE
Op donderdag 11 november a.s. zal tijdens het Historisch Café het Historisch Jaarboek Flehite 2010 worden gepresenteerd.
Het Jaarboek Flehite verschijnt voor het eerst volledig in kleur. De Stichting Flehite Publicaties heeft het voornemen om het Jaarboek voortaan in deze vorm te gaan uitgeven.
André Clazing geeft inzicht in de geschiedenis van de Amersfoortse leerlooierijen. Hij doet dit naar aanleiding van archeologisch onderzoek op een terrein aan de Westsingel, waar in 2008 een oude bioscoop werd gesloopt.
Verder schrijft Henk van der Lee over de Amersfoortse uitgeverij van jeugdboeken J. Valkhoff. Zijn artikel is rijk geïllustreerd en voorzien van een uitgebreide bronvermelding en boekenlijst.
Daarna geeft Francien Snieder een beschouwing over het opvallende feit dat Amersfoort heel lang een agrarisch karakter heeft behouden. De bouw van de tweede stadsmuur was mede bedoeld ter bescherming van de boerenbedrijven.
Dan volgt een artikel van Gerard Raven over de gereformeerde kerkbladen van 1917-2000. Tenslotte behandelt Johan Teters 30 jaar binnenstadsvernieuwing in Amersfoort van 1945-1975.
De vaste rubrieken zijn de jaaroverzichten van het gemeentelijk Bureau Monumentenzorg Amersfoort en de afdeling archeologie van de gemeente Amersfoort, drie boekbesprekingen en een overzicht van historische publicaties betreffende Amersfoort en de regio Eemland, verschenen in 2009.
Leden van de OVF ontvangen het Jaarboek als onderdeel van hun lidmaatschap. Om kosten van verzending te besparen stelt het bestuur het zeer op prijs als de leden tijdens de presentatie alvast hun boek – en dat van kennissen die de presentatie niet kunnen bijwonen – komen halen.
LEZING 150 JAAR AMERSFOORTSE INDUSTRIE
Jan Carel van Dijk hoopt dit onderwerp te behandelen tijdens de OVF-lezing op dinsdag 30 november 2010. Onder andere aan de hand van zogenoemde “memorabilia” laat hij een groot aantal hoogtepunten zien van de Amersfoortse industrie in de afgelopen 150 jaar. De powerpoint-dia’s en het verhaal worden afgewisseld met enkele bijzondere multimedia elementen, zoals een verrassende 16mm geluidsfilm van massaproductie in de Keistad direct na de Tweede Wereldoorlog.
De lezing vindt plaats in Museum Flehite
HISTORISCHE KRING HOOGLAND.
De Historische Kring Hoogland en Jong Hoogland brengen op 21 november een boek uit over de geschiedenis van de jongerenverenigingen. Namen als JBTB, MBA en KPJ zijn nu vergeten, maar oudere Hooglanders bewaren er goede herinneringen aan. Er is een goede kans dat zij zichzelf of een familielid tegenkomen.
Jong Hoogland is de grootste jongerenvereniging in de regio Eemland. Een van de bekendste activiteiten is het Dorpsfeest Hoogland, dat is ontstaan uit de Paardensportdag en het Hooivet.
Grootste vereniging
De verhalen gaan 90 jaar terug, want in 1921 richtten oud-leerlingen van de landbouwcursus de vereniging Concordia op. Die sloot zich aan bij de Jonge Boeren- en Tuindersbond. Hoogland was zelfs de grootste afdeling van de bond en gaf dan ook de toon aan in de regionale Kring Amersfoort. Samen met de Meisjesbeweging ging de JBTB op in de Katholieke Plattelands Jongeren. In 1996 werd de naam veranderd in Jong Hoogland. Een vergelijkbare ontwikkeling was er in Hooglanderveen. Daar ging de KPJ-afdeling over in Gajal, JAH!, en VeenPower.
De meeste mannen en vrouwen die in Hoogland geboren zijn waren ooit lid van één van deze verenigingen. Zij leerden er in een groep functioneren, leiding geven, organiseren en vaak vonden zij er hun partner! Het belang van de verenigingen is dan ook nauwelijks te overschatten. Ook nu nog zijn heel veel jongeren lid.
Glaasje teveel op…
William Hartman heeft al meer dan tien jaar geleden de Hooglandse archiefstukken bij elkaar gezocht die bij allerlei bestuursleden waren blijven steken. Alles is destijds in bruikleen gegeven aan de Historische Kring, die meteen besefte dat hier een mooi boek in zat. Dat is nu geschreven door Mieke Gerritsen en Gerard Raven. Samen met andere leden van de Kring hebben zij ook veel oud-leden ondervraagd, zodat het een boek vol pakkende verhalen en mooie foto’s is geworden.
Het is geweldig om in die boeken en tijdschriften (Troef!) te lezen over vergaderingen en feesten uit de oude doos. En de fotoboeken doen het hart smelten. Reken maar dat niet álles door de beugel kon; ook toen had de jeugd wel eens een glaasje teveel op…
Een heet hangijzer was in de jaren vijftig het dansen. Eerst mocht het helemaal niet van meneer pastoor, later alleen met een katholiek pasje. Want gemengde stellen, dat kon niet in Hoogland. De invloed van de kerk ging nog veel verder, maar is in de jaren zeventig verdwenen.
Intekenen
Een echte Hooglander wil dit bijzondere boek natuurlijk hebben. Het kost slechts €10,-. En wat dacht u van familie en vrienden, ook die uit Hoogland zijn weggetrokken? Een leuk
cadeau!
Leden van de Historische Kring Hoogland krijgen de uitgaven traditiegetrouw (de contributie is €12,50 per jaar). Wie verder zeker wil zijn van een of meer boeken kan hierop intekenen. Dat kan door het gewenste aantal tientjes over te maken op rekeningnummer 123 060 028 van de Historische Kring. Vermeld wel het bezorgadres, want dit komt anders niet door bij overschrijving. Er wordt bezorgd binnen de gemeente Amersfoort. Als het boek moet worden opgestuurd binnen Nederland is €2,50 extra nodig.
FONS DE BACKER NEEMT AFSCHEID ALS DIRECTEUR STADSHERSTEL
Op 1 oktober jl. nam Fons de Backer afscheid als directeur van de NV Stadsherstel. In 13 jaar heeft deze NV onder zijn bezielende leiding veel voor het behoud van monumentale panden betekend. Op tal van gevels prijkt inmiddels de plaquette, die er aan herinnert dat veelal vervallen panden weer zijn omgetoverd tot bruikbare monumenten. Met enthousiasme heeft Fons zich ingezet om “het best bewaarde geheim van Nederland”, het historische centrum van Amersfoort, op te knappen en te promoten. Daarbij was hij goed in “kansen krijgen, zien én pakken”. Via de dochteronderneming NV Wonen boven Winkels zijn ook al verscheidene leegstaande winkeletages omgevormd topt appartementen. Wat de verdere verkrotting van die etages voorkomt en de levendigheid van de binnenstad na winkelsluiting bevordert. “De buurt heeft er baat bij en dus de stad ook. En daar doen we het voor.”
De NV Stadsherstel is hoofdsponsor van “De Kroniek”.
Voor al die activiteiten voor onze stad zijn we de NV Stadsherstel veel dank verschuldigd. En zijn directeur!
DE GOUDEN EEUW VAN RAVAGE
(5 september 2010 tot 2 januari 2011 in Museum Flehite)
In het najaar van 2010 is in Museum Flehite, een spectaculaire presentatie van het multidisciplinaire kunstenaars- /ontwerpersduo Ravage te zien. Clemens Rameckers en Arnold van Geuns, sinds de jaren 70 samenwerkend als Ravage, laten zich altijd en overal inspireren door de geschiedenis. De collectie en de historische panden van Museum Flehite, vormen voor Ravage dan ook het perfecte uitgangspunt voor een historische installatie met een dramatische Ravage twist. De Tentoonstelling is door de Telegraaf bekroond met 4 sterren (5 is het maximum).
De Gouden Eeuw van Ravage
Onder de titel De Gouden Eeuw van Ravage, krijgt het duo ‘carte blanche’ om het museum te transformeren tot de ultieme installatie van schilderkunst, fotografie, glaswerk, stoffen, servies en design van eigen ontwerp. Ravage zag als uitgangspunt een aantal belangrijke werken in de collectie van Flehite uit de zogenaamde Amersfoortse Gouden Eeuw: de periode tussen 1580 en 1680 waarin het Amersfoortse culturele leven volop bloeide. Gebaseerd op historie is de tentoonstelling historisch: Museum Flehite is het eerste Nederlandse museum waar het werk van dit in binnen- en buitenland vermaarde duo uitgebreid te zien zal zijn.
Museum op z’n kop
Al dwalend door het museum, bleken schilder/architect Jacob van Campen (1596-1657) en schilders als Matthias Withoos (1627-1703) en Casper van Wittel (1652-1736) meteen tot de verbeelding van het duo te spreken: de zeer fijn en levendig geschilderde stadsgezichten en stillevens van begaafde kunstenaars, maar ook de turbulente periode in de geschiedenis, waarin staatsman Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619), geboren Amersfoorter, een rol speelt.
Ravage beperkt zich niet tot een afgebakende tentoonstelling van objecten in een aantal museumzalen. Ravage laat het hele museum een metamorfose ondergaan. Dat maakt de Gouden Eeuw van Ravage in Museum Flehite tot een spannende ontdekkingstocht: in elke zaal, in iedere hoek, achter elke deur, in het trappenhuis en zelfs in de entreeruimte kunnen bezoekers de stoffen, kunst en designobjecten van Ravage tegenkomen.
Historie door de ogen van Ravage
De kunst en vormgeving van Ravage heeft een duidelijk herkenbare signatuur. Altijd verbinden Rameckers en Van Geuns verschillende periodes, artistieke disciplines, stijlkenmerken en thema’s met elkaar. Vaak komen in het werk universele thema’s, als oorlog en vrede, de dood, het lijden van de mens en mystieke of religieuze beleving terug. Hun stijl is flamboyant en flirt met kunsthistorische stromingen als de barok en het neo-classicisme. De uitdaging zit voor Ravage niet in het klakkeloos overnemen van historische beeldelementen, maar in het verwezenlijken van nieuwe dimensies door assimilatie met de eigen beeld- en vormentaal. De kracht van Ravage schuilt erin, om aan het bekende en min of meer vertrouwde beeld onverwachte elementen toe te voegen.
Beroemd in New York en Parijs
Het is opvallend dat in een Nederlands museum nog niet eerder een grote tentoonstelling van Ravage te zien was. Het duo -in 1976 afgestudeerd aan de Arnhemse Kunstacademie- heeft een internationale reputatie opgebouwd op het gebied van beeldende kunst, mode en vormgeving. Ze exposeerden veelvuldig in het buitenland en hebben met name in New York en in Parijs grote bekendheid verworven. Zonder zich iets aan te trekken van de grenzen tussen de verschillende kunstdisciplines, ontwerpt Ravage onder meer: kleding, meubels, stoffen, bedlinnen (label: Van Dyck by Ravage), serviesgoed (o.m. voor Villeroy & Boch), glaswerk en horloges (Swatch). Ravage is onorthodox en moeilijk onder te brengen in een categorie van de beeldende kunst. Deze vrije positie en de grenzeloze creativiteit maakt Ravage tot een uniek en boeiend fenomeen. Daarnaast is Ravage als mentor belangrijk geweest voor de ontwikkeling van jonge, talentvolle kunstenaars als Viktor Horsten, Rolf Snoeren (Viktor & Rolf), Job Smeets en Thomas Eurlings .
De tentoonstelling de Gouden Eeuw van Ravage is mede tot stand gekomen dankzij galerie Quintessens
OPROEP
Wie van de leden wil zich inzetten voor het doen van onderzoek naar de sport in Amersfoort? Er is over dit onderwerp van alles te vinden in een aantal standaardwerken over de geschiedenis, maar een samenhangend overzicht ontbreekt.
Belangstellenden kunnen contact opnemen met Mik Borsten (mikborsten@gmail.com).
AGENDA 2010 (zie ook het programma van de NGV in deze nieuwsbrief)
16 – 24 oktober Week van de Geschiedenis.
16 oktober Landelijke Archievendag
19 oktober, lezing Amersfoort aan Zee; Waar lag de grens tussen zee en Eem?; Margriet Mijnsen, archivaris Waterschap Vallei en Eem. Locatie: Museum Flehite.
23 oktober Nacht van de Geschiedenis
11 november; Historisch Café in Museum Flehite. Presentatie Jaarboek Flehite 2010
30 november; lezing J. C. van Dijk: Amersfoortse Industrie. Locatie: Museum Flehite.
LEDENMUTATIES
Nieuwe leden:
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
HISTORISCH CAFE
U bent op donderdag 14 oktober 2010 vanaf 17.00 uur weer welkom op het Historisch Café van Archief Eemland en partners. Het Historisch Café vindt op deze datum plaats in Het Stadscafé, Stadhuisplein 7 in Amersfoort.
Tijdens deze bijeenkomst vertelt Paul Laumans van Siesta (Stichting industrieel erfgoed in de stad Amersfoort) over het boekje “Wandeling langs de Eem”. Dit boekje zal verschijnen in het kader van “de week van de geschiedenis” (16 t/m 24 oktober 2010). Het thema van de week van de geschiedenis is: land en water.
Zoals altijd zal er tijdens dit café weer volop gelegenheid zijn om anderen met historische belangstelling te ontmoeten. U kunt gerust iemand die zich op vrijwilllige basis dan wel vakmatig bezig houdt met de geschiedenis van Amersfoort en omgeving meebrengen.
De volgende bijeenkomst staat gepland voor 11 november 2010 in Museum Flehite.
Afdelingsbijeenkomsten NGV Werkgroep Lezingen en activiteiten
Alle bijeenkomsten, mits anders vermeld, vinden plaats in zaal 8 van het Kerkelijk Centrum “De Brug”, Schuilenburgerweg 2, 3816 TB in Amersfoort.
Alle middagbijeenkomsten beginnen om 14.00 uur en de avondbijeenkomsten beginnen steeds om 20.00 uur. De zaal is ’s middags open vanaf 13.00 uur en ’s avonds vanaf 19.00 uur zodat u in de gelegenheid bent om met de leden van het bestuur of andere aanwezigen van gedachten te wisselen onder het genot van een kopje koffie of thee. De gebruikte consumpties zijn voor eigen rekening. Recht tegenover de entree kunt u zelf de consumpties bestellen. De PR medewerker(s) van onze afdeling verzorgen een informatietafel. Al onze bijeenkomsten zijn voor iedereen, leden van de NGV en belangstellenden, vrij toegankelijk.
Dinsdagavond 12 oktober 2010 (20.00 uur): Jos Wassink, Mieke Heurneman en Willem van Maren over “’t Vrije volk van Soest, de Bataafse revolutie in Soest, 1795-1802”.
Zaterdagmiddag 30 oktober 2010 is er een bijeenkomst computergenealogie.
Dinsdagavond 16 november 2010 is er een afdelingsledenvergadering. Aansluitend een lezing over “De Familie Stichting Schu-y-i-ij-t bestaat 25 jaar!” door de heer Jan Schuit.
Zaterdagmiddag 11 december 2010 (14.00 uur) lezing door dhr. P. M. Kernkamp, gemeentearchivaris van Wageningen, over “Het nut van (het archief van) het Nut – Maatschappij tot nut van het algemeen”. Plaats: stadhuis Wageningen, Markt 22, 6701 CZ Wageningen.
Dinsdagavond 14 december 2010 (20.00) houden ds. B. Prinsen en de heer W. van Maren, voorzitter van de NGV-afdeling Amersfoort e.o., in Museum Flehite een lezing over de ”memorietafel van Van Schaijck”. Toegang gratis. Deze lezing wordt samen met Museum Flehite georganiseerd.
Zowel leden van de NGV als niet-leden kunnen zich registreren op de website van de NGV (www.ngv.nl). Zie op de homepage aan de rechterkant: “Bent u nog niet geregistreerd? Registreer u nu!” Niet-leden van de NGV kunnen zich registreren als gast. Het registreren kost niets en geeft geen verplichtingen. Na registratie hebt u wel meer mogelijkheden om gebruik te maken van de faciliteiten van de website.