ONDERGRONDS IN HET SOESTERKWARTIER. HET GEHEIM VAN DE WESTERKERK
(Ondergronds in het Soesterkwartier. Het geheim van de Westerkerk door Aad Kamsteeg, 17 x 24 cm., 88 blz., genaaid gebrocheerd, ISBN 978 90 5345 433 6, rijk geïllustreerd in zwart-wit, € 14,95 Een uitgave in samenwerking met de Stichting Flehite Publicaties)
10 mei 1940: ‛Een stralende morgen, maar geen blijde dag. Onder geknetter, gedreun van luchtafweer en geraas van vliegtuigmotoren wordt Nederland wakker…, oorlog…’
Hoewel de Tweede Wereldoorlog grote verschrikkingen met zich meebrengt, gaat de Nederlandse bevolking niet bij de pakken neerzitten. Men komt in verzet, zo ook in Amersfoort. Een groep mannen en vrouwen verzet zich vanuit de Amersfoortse Westerkerk in het Soesterkwartier tegen de Duitse bezetting. Vanuit de nabijgelegen kosterswoning gaat een verzetsgroep onder leiding van Luit van der Weij, Kees de Jong en Gert-Jan van den Brink te werk. Het verspreiden van illegale lectuur, het veilig onderbrengen van onderduikers, het vervalsen van identiteitspapieren en het verduisteren van voedselbonnen behoren tot de verzetsdaden van deze groep dappere mensen.
In Ondergronds in het Soesterkwartier. Het geheim van de Westerkerk zijn dagboekfragmenten van leidend persoon binnen de verzetsgroep, onderwijzer Rien van Gent, gebruikt om de acties en belevenissen van de verzetsgroep te vertellen en te herinneren. Deze uitgave wil de leden en koeriersters van de verzetsgroep eren en het gevecht tegen dictatuur, verraad en bezetting levend houden. Bij het boek is een dvd ingesloten waarop actuele en archiefbeelden te zien zijn. Ook worden drie leden van de verzetsgroep Westerkerk aan het woord gelaten.
boekpresentatie
Het eerste exemplaar is op 29 april jl. in de Westerkerk uitgereikt aan de heer Kees de Jong, kleinzoon van de leider van de verzetsgroep, Kees de Jong en zoon van verzetsman Jaap de Jong.
Verkoopprijs van het boek, incl. DVD, voor leden van de OVF: € 7,50. U kunt het bestellen door € 10,– (incl. verzendkosten) over te maken naar rekening 9597309 van de Stichting Flehite Publicaties te Amersfoort, o.v.v. uw postcode (“1234 AB 12”) en “verzet”.
Het boek is verder verkrijgbaar via de boekhandel en via www.matrijs.com.
STILLE TOCHT 4 mei a.s.
Op 4 mei a.s. zal in het Soesterkwarier de Stille tocht beginnen vanaf de Westerkerk. Aansluitend zal de film te bewonderen zijn.
Het programma is als volgt:
19.00 uur Verzamelen Westerkerk
19.30 uur Vertrek naar Algemene Begraafplaats Soesterweg
20.00 uur Plechtigheid
20.15 Terug in Westerkerk met koffie
20.30 uur Vertoning film.
EXCURSIE 4 JUNI 2011 NAAR AALSMEER
De excursie gaat dit jaar op 4 juni naar Aalsmeer.
Gemaal De Cruquius
Stoomgemaal Cruquius stamt uit 1849 en is nu een industrieel monument van wereldformaat. Samen met de gemalen ”Leegwater” en ”Lijnden” pompte het de Haarlemmermeer leeg, 800 miljoen m3 water. In 1912 was de actieve dienst voorbij en werd Cruq reservegemaal. Het doek viel definitief in 1932 met de bedoeling het af te breken, maar het Koninklijke Instituut voor Ingenieurs (KIvI) trok zich het lot aan van het met sloop bedreigde gemaal en kreeg in hetzelfde jaar het hele complex overgedragen tegen betaling van de somma van een gulden (€ 0,45) per jaar. Doel was het laten voortbestaan als technisch monument en als museum.
Zie voor meer informatie: http://museumdecruquius.nl
Vaartocht op de Westeinderplassen
Een tocht van een uur in een open boot; deze laveert tussen de eilandjes door van de Grote en de Kleine Poel, een uniek gebied van natuur en milieu.
De Historische tuin
Deze tuin vormt een oase van rust in de drukke Randstad. Langs het vierhonderdvijftig meter lange tuinpad vindt men een uitgebreide collectie geurende en bloeiende bloemen en planten die bij veel bezoekers jeugdsentimenten oproepen. Daarnaast vindt u in de tuin een groot aantal opstallen, die een goede indruk geven van de werkwijze die de Aalsmeerse kwekers er op na hielden. U krijgt zo een goed overzicht van de tuinbouw vanaf ca 1700-1940.
Zie voor meer informatie: http://www.westeinderrondvaart.nl/Rondvaarten/Historische_Tuin_Aalsmeer
Aanmelding voor deze excursie, waar maximaal 50 personen mee kunnen, graag zo spoedig mogelijk via excursie@historisch-amersfoort.nl. De kosten zijn € 40,– per persoon, te voldoen na bevestiging van uw inschrijving op het rekeningnummer van de OVF, 3795666, onder vermelding van “excursie”. En wilt u bij aanmelding ook aangeven of u over een Museumjaarkaart beschikt?
Als u na aanmelding alsnog moet besluiten niet mee te gaan, dan kunt u tot 4 mei het volledige betaalde bedrag terug krijgen. Vanaf die datum tot 21 mei is dat 50% en na 21 mei hebt u geen recht meer op terugbetaling als u onverhoopt niet mee kunt.
Dagprogramma
| 8.30 uur | Vertrek van Zonnehof |
| 9.40 uur | Aankomst Restaurant Westeinderplassen; koffie/thee, gebak |
| 10.20 uur | Vertrek naar gemaal Cruquius |
| 10.40 uur | Aankomst en rondleiding |
| 12.30 uur | Lunch in theehuis Cruquius |
| 13.30 uur | Vertrek naar rondvaart Westeinderplassen |
| 13.50 uur | Rondvaart (terugkomst ca. 15.00 uur) |
| 15.20 uur | Bezoek historische tuin of Aalsmeer (op eigen gelegenheid) |
| 16.30 uur | Vertrek naar Amersfoort |
NACHTLICHT, DE SCHILDERS VAN HET NIEUWE LICHT, 1880 – 1940
Tentoonstelling Museum Flehite, 5 april – 26 juni 2011
De tentoonstelling “Nachtlicht” laat de invloed van het gas- en elektrisch licht op de Nederlandse kunst tussen 1880 en 1940 zien. Kunstenaars als Isaac Israels, George Hendrik Breitner, Jan Sluijters, Leo Gestel, Kees van Dongen, Cor Noltee, Kees Maks, Simon Maris, Johan Dijkstra en Piet van der Hem experimenteerden met de effecten en de mogelijkheden van het nieuwe licht. Het uitgaansleven vormde een belangrijke bron van inspiratie. Maar ook het veranderde straatbeeld, het huiselijke leven en de invloed van het licht op de mode werden verbeeld.
In Museum Flehite zijn circa 80 schitterende schilderijen en tekeningen te zien waaronder topstukken uit Centraal Museum, Groninger Museum, Singer Museum, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, Caldic Collectie en particuliere collecties.
Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie, met bijdragen van gastconservatoren Ingelies Vermeulen en Katjuscha Otte, Frank Lubbers, directeur van Museum De Wieger en Onno Maurer, hoofd Museum Flehite. Het rijk geïllustreerde boek is uitgegeven door 99 Uitgevers/Publishers in Haarlem en vormgegeven door Mart. Warmerdam. In een tiental teksten en een aantal korte inzetten, biedt het boek achtergronden over de kunstenaars die het nieuwe licht vastlegden, over het nachtleven en over de impact die dit op de maatschappij rond 1900 had.
Prijs: € 19,50. Te koop in Museum Flehite en in geselecteerde boekwinkels en musea.
Lopende lezing
In 1887 schilderde Isaac Israels als één van de eersten een stadsgezicht na zonsondergang: de Dam bij avond. Israels kreeg, na rijp beraad, permissie van de gemeente Amsterdam om buiten te schilderen. Met hem volgden schilders als Breitner, Sluijters, Gestel, Maks e.v.a.. Ze trokken er op uit om nachtelijke straten vast te leggen, ze schetsten in theaters, circussen en café-chantants. Het nachtelijk stadsleven werd een nieuw thema binnen de schilderkunst. Het gas- en elektrisch licht was nieuw, de stad was levendig. Kunstenaars experimenteerden met de weergave van het kunstlicht en legden het nachtleven in al zijn facetten vast.
Het veelomvattende onderwerp biedt voldoende stof voor een uitgebreide lezing. Maar waarom een lezing met ‘plaatjes’ als er ruim 70 nachtelijke stadsgezichten in Museum Flehite te zien zijn? Daarom de lopende lezing!
Wandelend van Israels, via Breitner, naar Sluijters vertelt kunsthistorica Sity Fokkema u over de (kunst)historische achtergronden van de tentoonstelling. Tijdens een boeiende wandeling door het museum neemt zij u mee naar vervlogen tijden waarin het elektrisch licht geïntroduceerd wordt, cocottes mannen verleiden en de tingel tangels ’s avonds vol leven zijn.
Wanneer: donderdag 12 mei en donderdag 9 juni. Aanvang: 14.00 uur. Duur: anderhalf uur.
Prijs: € 7,50 inclusief koffie/thee en een petit four (excl. entree tot het museum).
Telefonisch opgeven via 033 247 11 00
KERKSCHEURING IN OORLOGSTIJD.
(Wim Berkelaar en Gerard Raven, (red.), Kerkscheuring in oorlogstijd. Oorlog en Vrijmaking in Amersfoort en Utrecht, 2011 Uitgeverij De Vuurbaak, Barneveld. €17,50, ISBN 978 90 5560 457 9).
Het Archief- en Documentatiecentrum te Kampen, het Historisch Documentatiecentrum aan de Vrije Universiteit Amsterdam en Uitgeverij De Vuurbaak nodigen u uit voor de presentatie van de bundel Een kerkscheuring in oorlogstijd. Oorlog en Vrijmaking in Amersfoort en Utrecht. De presentatie vindt plaats op woensdag 18 mei om 16 uur in de Heilige Georgiuskerk, ‘t Zand 13 te Amersfoort.
Bij deze gelegenheid zal Maarten ‘t Hart als spreker optreden. Hij besteedde in zijn werk reeds veel aandacht aan de Vrijmaking – de scheuring die in 1944 plaatsvond in de Gereformeerde Kerken – en werkt momenteel aan een roman over deze kerkscheuring.
Het eerste exemplaar van Een kerkscheuring in oorlogstijd zal hem worden aangeboden door Wim Berkelaar, een van de redacteuren van de bundel.
Aansluitend is er een receptie.
Een kerkscheuring in oorlogstijd gaat over de relatie tussen de Vrijmaking en de Duitse bezetting. Op sommige plaatsen trachtte men oorlog en kerkstrijd te scheiden. In Amersfoort en Utrecht werd een kerkelijke godsvrede gesloten, die tot aan de bevrijding in 1945 duurde. Er was tot nog toe weinig bekend hoe verzet en scheuring beleefd werden. In de bundel wordt ingegaan op de vraag hoe jongere gereformeerden uit die steden aankeken tegen de kerkscheuring. En hoe rijmden zij de vaak bittere strijd tegen de Duitse bezetter, die in de tweede helft van 1944 met harde hand optrad, met het uitvechten van een kerkelijk conflict?
Uw aanwezigheid wordt bijzonder op prijs gesteld.
We verzoeken u zich op te geven via: (e) hdc@ubvu.vu.nl of (t) +31 (0)20 59 85270. Het aantal plaatsen is beperkt. Uw aanmelding wordt bevestigd.
Het boek is bij de receptie verkrijgbaar.
UNIEK BEZOEK AAN DE SINT JORISKERK IN RESTAURATIE
De Sint Joriskerk is van binnen onherkenbaar, want hij staat tot de nok in de steigers.
Het publiek krijgt de unieke kans van eens in de honderd jaar om de steigers te beklimmen en op ooghoogte bij de gewelven te komen.
Gidsen van Gilde Amersfoort bieden een rondleiding aan in samenwerking met de stichting Vrienden van de St. Joriskerk en de aannemer.
De kerk wordt betreden via de kosterswoning aan de Zevenhuizen (rechts naast de kerkingang op de Hof). Daarna worden de steigers beklommen en is men ongeveer een uur in de gelegenheid om kapitelen, fresco’s en sleutelstukken van heel dichtbij te bewonderen. Via de ramen heeft men ook een fraai uitzicht op de stad.
Omwille van de veiligheid zijn er enkele voorwaarden aan de rondleiding verbonden:
men betreedt de kerk op eigen risico, en de toegang is verboden;
- voor mensen die lijden aan hoogtevrees
- bij slechte conditie, bijvoorbeeld hartkwaal
- als u slecht ter been bent
Er mag vanwege gevaar alleen gelopen worden waar de gids dit aangeeft.
De rondleidingen hebben plaats op zaterdag om 11.00, 12.00 en 13.00 uur van 30 april tot 25 juni.
Er kunnen maximaal 10 mensen per keer deelnemen. Daarom is opgave vooraf nodig via de de website van Gilde Amersfoort (www.gildeamersfoort.nl) of telefoon naar het kantoor van Gilde Amersfoort 033-4722236.
De toegangsprijs is €10. Dit bedrag is grotendeels bestemd voor het restauratiefonds.
STEUN PLAATSING KOPPELPOORT IN MADURODAM
De Koppelpoort is de bekendste stadspoort in Amersfoort. Het is een bijzondere combinatie van een land- en waterpoort. De poort bevindt zich aan de noordwestkant van de binnenstad, waar de Eem de stad verlaat.
De poort werd tussen 1380 en 1425 gebouwd als onderdeel van de tweede stadsmuur. De gehele muur was rond 1450 voltooid. Haar huidige aanzien kreeg de poort tijdens de restauratie door Pierre Cuypers in 1885 en 1886. Cuypers verwijderde onder meer een verdieping tussen de beide poorten en verving deze door kantelen. In 1996 werd de laatste restauratie voltooid. Deze is zeer terughoudend en met respect voor de oude bouwmaterialen en de begroeiing uitgevoerd. Hiervoor kreeg de gemeente Amersfoort de Europa Nostra Award uitgereikt.
Dit bijzondere rijksmonument en visitekaartje van Amersfoort is wonderbaarlijk genoeg niet in Madurodam terug te vinden. Het is één van de bekendste bouwwerken van ons land en past prima tussen de Amsterdamse grachtenpanden, de Domtoren in Utrecht en de kaasmarkt in Alkmaar.
Vindt u ook dat onze Koppelpoort, die uniek is in Europa, een plaatsje verdient als sfeervol monument en zal zorgen voor een feest van herkenning in Madurodam? Maak dan een bedrag over op bankrekeningnummer 5346801 t.n.v. Wijnkoerier Milenko in Amersfoort, onder vermelding van uw adresgegevens en ‘’Donatie voor Koppelpoort-Madurodam’’.
AGENDA (zie ook het programma van de NGV in deze nieuwsbrief)
dinsdag 27 september (Museum Flehite): Leen Alberts over ‘Amersfoorts bier’. Leen is al heel wat jaren bezig met onderzoek naar de geschiedenis van het Amersfoortse bier in de periode 1300-1600 en hoopt hier eind 2012 op te promoveren aan de Universiteit Leiden. Eind april is een artikel van zijn hand verschenen in het Jaarboek voor middeleeuwse geschiedenis (Uitgeverij Verloren, Hilversum) over dronkenschap en het alcoholgehalte in laatmiddeleeuwse bieren, waaronder die van Amersfoort. Over het Amersfoortse bedrijfsleven in de middeleeuwen heeft hij een bijdrage geschreven voor het in 2009 verschenen boek ‘Bruit van d’Eem’.
dinsdag 25 oktober (Museum Flehite) Een bijzondere activiteit in het kader van de Maand van de Geschiedenis, thema ‘Ik en wij’. Aandacht voor het ‘Oral History’-project van Archief Eemland. In een volgende Nieuwsbrief volgt meer informatie.
De lezingen, die beginnen om 20.00 uur, zijn gratis toegankelijk voor leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 3,50.
LEDENMUTATIES
Nieuwe Leden:
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
| HISTORISCH CAFE |
Het college van Dijkgraaf en Heemraden van Waterschap Vallei & Eem nodigt u uit voor de presentatie van het tweede deel van haar waterschapskroniek met de titel ‘Een vallei vol water’. Dijkgraaf Annemarie Moons reikt het eerste exemplaar uit aan burgemeester Lucas Bolsius van de gemeente Amersfoort. De bijeenkomst vindt plaats in de Aegtenkapel in Amersfoort op 12 mei a.s.
In verband met de catering wordt het op prijs gesteld als u zich vóór maandag 9 mei aanmeldt via: isnijder@wve.nl.
‘Een vallei vol water’ beschrijft de geschiedenis van het waterbeheer in het gebied van het huidige waterschap in de periode 1616-2011. Te lezen is hoe de schijnbaar onoplosbare problemen met de afwatering van de Vallei oorzaak waren van eeuwenlange spanningen tussen het Utrechtse en Gelders deel. Pas na de eenwording van het waterbeheer in het stroomgebied van Vallei en Eem konden deze problemen door het waterschap efficiënt worden aangepakt.
Auteur is Margriet Mijnssen-Dutilh, archivaris van het waterschap.
Programma
17.00 uur: Ontvangst met koud buffet
18.00 uur: Opening door Annemarie Moons, dijkgraaf Waterschap Vallei & Eem
18.15 uur: Margriet Mijnssen-Dutilh; Een vallei vol water, vier eeuwen waterbeheer in de Gelderse Vallei
18.50 uur: Uitreiking eerste exemplaar ‘Een vallei vol water’ aan burgemeester Lucas Bolsius
19.00-19.30 uur: Napraten en boekverkoop onder het genot van een drankje en een hapje.
19.30 uur: Einde
(Helaas is de bovenzaal voor rolstoelgebruikers niet toegankelijk)
| Afdelingsbijeenkomsten NGV Werkgroep Lezingen en activiteiten |
Alle bijeenkomsten, tenzij anders vermeld, vinden plaats in zaal 8 van het Kerkelijk Centrum “De Brug”, Schuilenburgerweg 2, 3816 TB Amersfoort.
Alle middagbijeenkomsten beginnen om 14.00 uur en de avondbijeenkomsten beginnen steeds om 20.00 uur. De zaal is ’s middags open vanaf 13.00 uur en ’s avonds vanaf 19.00 uur zodat u in de gelegenheid bent om met de leden van het bestuur of andere aanwezigen van gedachten te wisselen onder het genot van een kopje koffie of thee. De gebruikte consumpties zijn voor eigen rekening. Recht tegenover de entree kunt u zelf de consumpties bestellen. De PR medewerker(s) van onze afdeling verzorgen een informatietafel. Al onze bijeenkomsten zijn voor iedereen, leden van de NGV en belangstellenden, vrij toegankelijk.
Op dinsdagavond 17 mei 2011 spreekt dhr. Martijn Spruit van het CBG over ‘Digitale ontwikkelingen en de familiegeschiedenis’. In De Brug.
Op donderdagavond 29 september 2011 spreekt dhr. Jan Evert Abrahamse over ‘Wegh der Weegen, de ontwikkeling van de Amersfoortseweg 1647-2010’. In De Brug.
Op donderdagavond 13 oktober 2011 spreekt dhr. Alle Diderik de Jonge over ‘Dubbele namen of Latijnse / gelatiniseerde en Griekse / vergriekste namen’. In De Brug.
In oktober 2011 doen wij mee aan het programma van Archief Eemland in het kader van de Maand van de Geschiedenis.
Op dinsdagavond 15 november 2011 is er een korte afdelingsledenvergadering en daarna een lezing.
Op zondag 18 december 2011 bestaat onze afdeling 40 jaar. Het afdelingsbestuur denkt na over een jubileumbijeenkomst medio december 2011. Begin september 2011 verschijnt een jubileumuitgave van ons afdelingsperiodiek met als thema ‘Mijn herinneringen aan mijn overgrootouder’. Wie heeft leuke, grappige, fijne of ….. herinneringen aan zijn of haar overgrootvader of overgrootmoeder? Zet deze herinneringen (niet op papier, maar) in een e-mail of in een Word-document en stuur deze naar de redactie van ons afdelingsperiodiek (e-mailadres hbousema@planet.nl). Zo mogelijk met een foto van overgrootvader of overgrootmoeder. De redactie ziet uw bijdrage graag tegemoet.