Dit najaar biedt de OVF weer verschillende activiteiten. Een gesprek over de wijk Nieuwland met betrokkenen van het eerste uur en lezingen over de ontploffing van de Onze Lieve Vrouwekapel en over Amersfoort in Mondriaans jeugdjaren. In deze nieuwsbrief ook aandacht voor het overlijden van Han Gerlings, initiatiefnemer van diverse Amersfoortse parels, en voor interessante nieuwe tentoonstellingen.
Activiteiten
OVF-activiteiten zijn gratis voor leden. Niet-leden verzoeken wij 5 euro over te maken op bankrekeningnummer NL95 INGB 0003 7956 66 t.n.v. Oudheidkundige Vereniging Flehite o.v.v. de datum en titel van de activiteit. U moet zich voor activiteiten aanmelden via ovfaanmeldingen@gmail.com.
Deze lezing is geannuleerd!
Nieuwland: een goed bewaard geheim | 14 september
Gespreksleider Tom de Wit (Forum Ruimtelijk Erfgoed Flehite):
“Tijdens de voorbereiding ben ik in de wijk gaan kijken en was enorm verrast: Nieuwland heeft zich ontwikkeld tot een fantastische woonwijk. Goede architectuur, veel speelvelden, veel groen en veel voorzieningen.”
Na Kattenbroek werd Amersfoort uitgebreid met Nieuwland, een van de eerste VINEX-wijken in Nederland. De wijk is ontwikkeld door een Publiek Private Samenwerking (PPS).
Duurzaamheid speelde begin jaren negentig al een meer prominente rol. In het kader van de Open Monumentendag met als thema ‘Duurzaamheid’ gaan betrokkenen van het eerste uur met elkaar in gesprek.
Het stedenbouwkundig plan van Nieuwland is geïnspireerd door het concept ‘Tuindorp’ uit de jaren twintig van de vorige eeuw. Tuindorpen kenmerken zich door lage eengezins- woningen met een voor- en achtertuin en een omgeving met veel groen. De woningen gaan terug op de architectuur van de jaren dertig van de twintigste eeuw. De structuur van Nieuwland is opgezet rond een vijver en bestaat uit een zes onderdelen: De Hoge Hoven, De Lage Hoven, Stadskwartier, Waterkwartier, Het Centrum en Stadstuinen.
Datum: 14 september
Tijd: 20.00 uur (inloop vanaf 19.30 uur)
Locatie: Boogkerk (foto), Watersteeg 2 Nieuwland
De ontploffing van de Onze Lieve Vrouwekapel | lezing 18 oktober
Het is dit jaar 235 jaar geleden dat in Amersfoort de Onze Lieve Vrouwekapel is ontploft. De toren is blijven staan, maar de kapel is nooit herbouwd. Een heftige gebeurtenis, die in de geschiedschrijving zwaar is onderschat. De ontploffing in 1787 is namelijk een kantelpunt geweest in het conflict tussen stadhouder Willem V, de Patriotten en de Pruisische koning.
Ad Bijleveld, stadsgids bij Gilde Amersfoort, gaat in deze lezing in op de historische achtergronden van de strijd tussen Orangisten en Patriotten in ons land, het verloop van deze conflicten in Amersfoort en de rol van het Amersfoortse Vrijkorps daarin.
Speciaal is dat deze lezing plaatsvindt op de begane grond van de Onze Lieve Vrouwetoren. Omdat daar maar beperkt plaats is (ca. 30 plaatsen), zal de lezing op die dag twee keer worden gehouden. Geef bij uw aanmelding het gewenste tijdstip aan.
Datum: dinsdag 18 oktober
Tijdstippen: 15.30 -17.00 en 19.00 – 20.30 uur
Locatie: Onze Lieve Vrouwetoren
Amersfoort in Mondriaans jeugdjaren | lezing 8 november
Dit jaar viert Amersfoort het 150ste geboortejaar van Piet Mondriaan. De vroegste jeugd van Mondriaan speelt zich hier immers af. Vanuit historisch perspectief is er genoeg te vertellen over deze periode. In die tijd spelen onderwijs en opvoeding in ieder geval een steeds prominentere rol.
Mondriaans vader (foto), onderwijzer op de Christelijke Nationale School ter plekke en vurig leider van het Anti-Schoolwetverbond, zal zijn visie ook thuis niet onder stoelen of banken hebben gestoken. Opvattingen die ontegenzeggelijk van invloed zijn geweest op het leven van de kunstschilder Mondriaan.
In zijn lezing neemt Ed van der Veer ons mee in de (vernieuwende) onderwijsvoorzieningen die dan opgeld doen en misschien wel exemplarisch zijn voor het Amersfoort van Mondriaans eerste levensjaren. Ed van der Veer was docent geschiedenis aan diverse Amersfoortse onderwijsinstellingen.
Datum: 8 november
Tijd: 15.00 – 16.00 uur, inloop 14.30 uur
Locatie: Mondriaanhuis
Neem uw Museumjaarkaart mee!
Van het bestuur
Verspreiding Historisch jaarboek
Op 1 december wordt het Historisch jaarboek van 2022 gepresenteerd in de Sint Joriskerk. U kunt daar uw eigen boek ophalen en ook boeken voor de leden die bij u in de buurt wonen. De boeken die dan niet worden opgehaald, moeten nadien worden verspreid. We doen daarvoor steeds met succes een beroep op de leden.
Ook dit jaar vragen we of u bereid bent mee te werken om alle leden zo snel mogelijk hun jaarboek te bezorgen. Wilt u meehelpen? Laat het weten aan Wilma Adriaanse: wilma.adriaanse@gmail.com. Indien we van uw hulp gebruik zullen maken, worden de door u te bezorgen boeken bij u thuis gebracht.
In Memoriam Han Gerlings
Op woensdag 24 augustus is Han Gerlings op 84-jarige leeftijd overleden. Onvermoeibaar heeft Han zich ingezet voor het initiëren van projecten die te maken hadden met de historie van Amersfoort. Hij was de initiatiefnemer van Levende Historie in de Mannenzaal en het Burgerweeshuis. Ondanks zijn ernstige ziekte riep hij vorige maand nog op tot het ondertekenen van de petitie om Levende Historie in de Mannenzaal te behouden.
Een groot succesverhaal was de oprichting van het vrijwilligersproject de Waterlijn; tegenwoordig een onmisbaar onderdeel van de toeristische aantrekkelijkheid van de stad. Han was ook betrokken bij de oprichting van het Gilde, de organisatie van stadsgidsen.
“Idealist, inventief, eigenzinnig, vasthoudend, liefdevol.”
Na het succes van de Waterlijn nam Han Gerlings in 2002 het initiatief voor de Eemlijn, de fietsboot die van Amersfoort naar Spakenburg of Huizen vaart. Als Han een project op poten had gezet was het weer tijd voor nieuwe initiatieven, zoals de vrijwilligersgroep van landgoed Stoutenburg.
Jelle Hekman, voorzitter OVF
Op 25 april 2014 werd Han Gerlings benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (foto: Henk van Tilburg)
Ook interessant
Expositie ‘Onbegrensd’ in Mondriaanhuis | vanaf 4 september
Het Mondriaanhuis in Amersfoort viert het 150ste geboortejaar van Piet Mondriaan met de tentoonstelling Onbegrensd. Mondriaan was één van de oprichters van De Stijl, een kunstbeweging waarbinnen de leden elkaar scherp hielden door ideeënuitwisseling en discussie. Geïnspireerd door de interactie binnen De Stijl heeft het Mondriaanhuis kunstenaars van twee verschillende disciplines samengebracht. Het museum vroeg zeven beeldend kunstenaars en zeven componisten om in duo’s nieuw werk te ontwikkelen. De duo’s werden uitgenodigd om elkaar te ontmoeten, op elkaar te reageren, uit te wisselen en grenzen op te zoeken. Het resultaat van deze samenwerking is vanaf 4 september 2022 tot en met 5 maart 2023 te zien én te horen in het Mondriaanhuis.
Open Monumentendag | 10 en 11 september
Op zaterdag 10 en zondag 11 september openen vele Amersfoortse monumenten weer hun deuren.
Ook dit jaar zijn er monumenten die voor het eerst te bezichtigen zijn of sinds lange tijd weer meedoen. Daarnaast is er aandacht voor het landelijke thema duurzaamheid. Kijk voor actuele informatie op de website.
Kunsthal KAdE brengt ode aan de baksteen | vanaf 10 september
Baksteen: en eeuwenoud bouwmateriaal dat veel in onze omgeving voorkomt, voor zowel de constructie van muren als bestratingen. De tentoonstelling BAKSTEEN brengt een ode aan het materiaal met werk van meer dan vijftig kunstenaars, architecten en ontwerpers uit binnen- en buitenland.
In nieuw en bestaand werk tonen zij de schoonheid en zeggingskracht van gebakken steen. BAKSTEEN is van 10 september 2022 tot en met 8 januari 2023 te zien in Kunsthal KAdE, de Elleboogkerk en via een tour door Amersfoort.
Caroline Heinecke, Masters of Things, Collection of Bricks (foto, 2020)