Nieuwsbrief januari 2019

VAN HET BESTUUR

Met bovenstaand ansichtkaartje uit de vijftiger jaren wenst het bestuur u een héél goed 2019. Met veel geplande activiteiten hopen we er weer een boeiend verenigingsjaar van te maken!


AFRONDING VIERINGEN ROND 140-JARIG BESTAAN VAN DE OVF OP 5 JANUARI 2019
Op zaterdag 5 januari sluiten we ons 140-jarig bestaan af met een Historische Boekenkraam in het Eemhuis en twee korte lezingen. Tevens is er de laatste kans om de kleine tentoonstelling in het Archief te bekijken

Succesvol jaar
De OVF bestond op 2 september 140 jaar. We organiseerden in dat weekend twaalf mini-excursies voor de leden, waarbij introducees welkom waren. Ruim 120 personen namen daaraan deel. Op 1 september, tijdens de “historische borrel”, liep de Zonnehof vol met OVF-leden. Onze leden Hans van der Hooft en Jan-Willem van Lieshout hielden een Lofzang op Amersfoort in 26 gebeurtenissen, personen of verenigingen van A t/m Z. Mede door deze activiteiten steeg ons ledenaantal met 10% en kwamen we ruim boven de 600.

Afsluiting tentoonstelling met twee korte lezingen
Op zaterdag 5 januari wordt de tentoonstelling over 140 jaar OVF in Archief Eemland (3e etage van het Eemhuis) afgesloten. Dit is de laatste kans om onder andere de historische filmpjes te bekijken uit het begin van de 20e eeuw en de foto’s van oud en nieuw Amersfoort. De twaalf korte historische filmpjes zijn aan elkaar “geplakt” tot een boeiend tijdsbeeld. Vooral de wat langere film over de St Nicolaasviering in 1930 is de moeite waard.

Op die dag worden in de Keizaal van het Eemhuis (2e etage) verder twee korte lezingen van 30 à 45 minuten gehouden:
11.00 uur Jan Carel van Dijk over de Erdalfabriek;
14.30 uur Gerard Raven over 140 jaar Oudheidkundige Vereniging.

Historische Boekenkraam
De OVF combineert de afsluiting met een “historische boekenkraam” in de hal van het Eemhuis (begane grond). Daar worden tegen aantrekkelijke prijzen (van € 1 tot € 5) boeken verkocht die de OVF in de loop der jaren heeft uitgegeven. Daarnaast zijn er tegen eveneens uiterst geringe prijzen geschiedkundige boeken te koop die leden van de OVF wilden afstaan om anderen er kennis van te laten nemen en de OVF aan wat centjes te helpen voor een nieuw project in 2019: de geschiedenis van Amersfoort-Noord. De kraam zal op 5 januari opgesteld staan van 10.00 tot 16.00 uur.

Hebt u nog wat overtollige boeken over voor de OVF?
Graag doen we een beroep op u als lid. U hebt vast nog wel een paar “zo-goed-als-nieuwe” historische boeken in uw kast staan, die u niet meer gaat herlezen. Wij vragen u daarom enkele van die boeken af te willen staan voor de Historische Boekenkraam. Ze hoeven niet persé over Amersfoort te gaan, maar extra leuk is dat natuurlijk wel.

U kunt tot donderdagavond 3 januari maximaal 5 stuks afleveren bij één van de onderstaande bestuursleden:

Klaas de Boer, Barchman Wuytierslaan 68, 3818 LJ Amersfoort, tel. 06-51282760.
Jan Carel van Dijk, Toscastraat 1, 3816 TH Amersfoort tel. 033-4751249.
Berend Spoelstra, Schothorsterlaan 65, 3822 NA Amersfoort, tel. 06-22433132.

Graag vooraf even bellen. Indien u niemand thuis treft, kunt u de boeken achterlaten in de “boekenkist”, die bij de voordeur staat. Doet u de boeken wel in een plastic tasje?
De opbrengst van deze verkoop is bestemd voor onze activiteiten in Amersfoort-Noord.
Daarover zult u in de komende nieuwsbrieven meer lezen, maar hieronder alvast iets over de doelstelling.

OVF Project Amersfoort-Noord
In 2019 zal de Oudheidkundige Vereniging Flehite (OVF) extra aandacht geven aan Amersfoort-Noord, met wijken als Kattenbroek en Vathorst. De geschiedenis van Amersfoort beperkt zich per slot van rekening niet uitsluitend tot de binnenstad.
Vathorst is voor veel stadsgenoten misschien wel het meest onbekend en omgekeerd komen bewoners van dit grote nieuwe stadsdeel ook niet zo gauw in de andere wijken.
Om die reden presenteert de OVF zich daar gedurende het komende jaar héél breed met lezingen, excursies en andere bijeenkomsten. Partners zijn daarbij onder andere de bibliotheek, Hart van Vathorst, ’t Duysthuisje en het Vathorst College.
Hiermee wil de OVF ook de gelegenheid bieden dat er onderling contacten ontstaan tussen de in geschiedenis geïnteresseerden aldaar, de doelgroep waar OVF zich met haar leden met name op richt. In de Nieuwsbrief zult u regelmatig op de hoogte gehouden worden van activiteiten die komen gaan.

HISTORIEZUCHT, GESCHIEDENIS VOOR IEDEREEN
OVF-lezing 15 januari 2019
Geschiedenis lijkt zo’n vanzelfsprekend deel van het menselijk leven. Toch is dat niet altijd zo geweest. Tot diep in de achttiende eeuw was geschiedenis iets voor de adel, de kerk, de justitie en een paar oudheidkundigen. Pas rond 1800 is er in heel Europa een omslag in het historisch besef. Geschiedenis wordt bij wijze van spreken geratiseerd. Over heel Europa steeg de belangstelling voor geschiedenis explosief. Musea worden opgericht of opengesteld, er komen bibliotheken die voor iedereen toegankelijk zijn, geschiedenisonderwijs wordt voorgeschreven en er komen leerstoelen voor vaderlandse geschiedenis. Voor het eerst werd historisch erfgoed gekoesterd.

Marita Mathijsen noemt deze negentiende-eeuwse obsessie met geschiedenis ‘historiezucht’. In de brede context van Europese ontwikkelingen, geconcentreerd op Nederland, plaatst zij ‘historiezucht’ in het nationalisme, de Verlichting en de romantiek van de negentiende eeuw.

Prof. dr. Marita Mathijsen is emeritus hoogleraar Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Zij is gespecialiseerd in de negentiende eeuw en schreef daarover vele studies. Ze publiceert geregeld in NRC Handelsblad en de Volkskrant. Haar boek over de mentaliteitsgeschiedenis van de negentiende eeuw, De gemaskerde eeuw, is een klassieker. Historiezucht, over de hang naar geschiedenis, kwam op de lijst van de beste tien historische boeken van 2013. Begin 2018 publiceerde zij de biografie Jacob van Lennep. Een bezielde schavuit, dat zeer gunstig ontvangen werd en in korte tijd driemaal herdrukt moest worden.


25 JANUARI 2019: MAESTRO VAN WITTEL – HOLLANDSE MEESTER VAN HET ITALIAANSE STADSGEZICHT.
Kunsthal KAdE en Museum Flehite nodigen u met veel plezier uit voor de officiële opening van de tentoonstelling MAESTRO VAN WITTEL – Hollandse meester van het Italiaanse stadsgezicht op vrijdag 25 januari 2019 om 16.00 uur in de Sint Aegtenkapel. De tentoonstelling wordt geopend door Taco Dibbits, hoofddirecteur van het Rijksmuseum en Lucas Bolsius, burgemeester van Amersfoort en is vanaf 17.00 uur in Kunsthal KAdE te bezoeken.

Caspar van Wittel (1653-1736) werd geboren in Amersfoort, verhuisde rond 1673 naar Italië, verwierf daar naam en faam en keerde niet meer terug naar Nederland. Tegenwoordig bevindt het overgrote deel van zijn oeuvre zich in Italiaanse, Engelse en Spaanse collecties. Met de tentoonstelling eren Museum Flehite en Kunsthal KAdE deze Hollandse meester met een groot retrospectief.


MONDRIAANHUIS WINT GERMAN DESIGN AWARD GOLD
Het Mondriaanhuis is onderscheiden met een Gold-award tijdens de German Design Awards 2019. Deze prestigieuze, internationale architectuur- en designprijzen worden jaarlijks uitgereikt door de German Design Council. Het Utrechts bureau Tinker Imagineers bedacht het multimedia-concept van het Mondriaanhuis waarover de vakjury nu oordeelt: ”De geslaagde mix van digitale en analoge elementen is overweldigend maar zeker niet ondoordacht. Bovendien informatief, zonder de bezoeker daarbij te overrompelen. Dit alles in een aantrekkelijk decor dat plezierig en ontspannend overkomt”.

Multimediale reis
Bezoekers reizen in het geboortehuis van Piet Mondriaan door het leven van de eigenzinnige pionier van abstracte kunst: van Amersfoort naar Winterswijk, en van Amsterdam via Parijs en London uiteindelijk naar New York. Ze ontdekken zijn iconische werk, zijn spirituele vorming, zijn interesses en vrienden.
De reis start met een door Tinker Imagineers ontworpen video-installatie van Mondriaans oeuvre. Een muzikaal beeldverhaal dat de bezoekers meeneemt, via zijn vroege landschappen en de kleurrijke zeegezichten, naar zijn karakteristieke abstracte wereld. In zijn laatste levensjaren in New York begon Mondriaan als het ware opnieuw – hij bevrijdde zich van de zwarte lijnen, en hij vond nieuwe ruimte in zijn werk. Bezoekers stappen in de zaal New York in Mondriaans droomwereld, waar zijn werk, de stad en zijn favoriete muziek in een audiovisueel spektakel samensmelten.

Sinds de heropening begin 2017 ontving het Mondriaanhuis al veel positieve reacties op het multimedia-concept. Met de German Design Awards behoort het museum nu voor de tiende keer tot de finalisten van een (inter)nationale prijs.

Meer informatie over de German Design Awards en het volledige juryrapport: https://www.german-design-award.com/en/the-winners/gallery/detail/25466-mondriaan-huis.html


ZOEKPLAATJE (07)
Ons volgende zoekplaatje:
De beschrijving van deze tekening van Jordanus Hoorn (1787) luidt: “De Vel-moolen aan de Beek in Amersfoort”. Nu kennen we allemaal wel de volmolen naast de Koppelpoort. Maar daar lijkt deze tekening niet op. Ook zien we geen Koppelpoort. En de bocht in de beek klopt daar ter plaatse ook niet.
Was er nog een volmolen langs de beek? Wie heeft een idee?
Reactie naar witteagnes@gmail.com


AGENDA
Dinsdag 15 januari 2019; OVF-lezing. Marita Mathijsen: Historiezucht; de obsessie met het verleden in de 19e eeuw (in het kader van het OVF-jubileum).
Dinsdag 19 februari 2019; OVF-lezing. Miriam Kolk: Caspar van Wittel, een Nederlands meester-schilder in Italië.
Maandag 13 mei 2019; Stadsbijeenkomst herdenkingsjaar Johan van Oldenbarnevelt, Theater De Lieve Vrouw.

OVF-lezingen worden gehouden in de “Stad van Cahen”, Muurhuizen 104 in Amersfoort, beginnen om 20.00 uur en zijn gratis toegankelijk voor leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 3,50. De zaal gaat open om 19.30 uur.

TENTOONSTELLINGEN
Eemhuis (11 juni ’18 t/m 6 januari ‘19): Schatten van Amersfoort, expositie naar aanleiding van het 140-jarig bestaan van de OVF.
Rietveldpaviljoen (13 oktober ‘18 t/m 6 januari ‘19) Salon’ 18 / Amersfoort – Utrecht, een selectie van hedendaagse kunst uit Utrecht, Amersfoort en omgeving te zien. Samenwerking KAdE en Museum Flehite.
Kunsthal KAdE: (15 september ’18 t/m 6 januari ’19): A Balancing Act, over het zoeken naar evenwicht in de beeldende kunst
Mondriaanhuis (3 november ‘18 t/m 10 maart ‘19): Reflectie, Herman Coppus.
Wijkmuseum Soesterkwartier:
(vanaf 3 november) Kijkdozen en pop-upboeken.

HISTORISCH CAFE
De erfgoedorganisaties van Amersfoort organiseren tweemaandelijks op de tweede donderdag van de maand het Historisch Café. Iedereen die zich (vakmatig) bezighoudt met de geschiedenis van Amersfoort en omgeving is dan van harte welkom van 17.00 – 18.00 uur. Omstreeks 17.30 uur zal een rondje langs de partners worden gehouden om aan elkaar te vertellen waarmee elk bezig is.

Het komende HC is op 10 januari 2019 in het Centrum voor Archeologie, Westsingel 46, Amersfoort.

NGV WERKGROEP LEZINGEN EN ACTIVITEITEN
Belangstellenden hartelijk welkom. Aanmelden is niet nodig en de toegang is gratis.
Zie www.ngv.nl/wwwAFT/
Maandag 14 januari 2019; lezing van Ronald Polak met als onderwerp “Afgemarcheerd!” (over de laatste meidagen van 1945).
Donderdag 14 februari 2019; lezing.
Maandag 11 maart 2019; lezing van Inge De Bruyne met als onderwerp “Alles gaat opperbest! Wat oorlog met een familie doet.”
Vrijdag 12 april 2019; excursie naar Kamp Amersfoort.
Donderdag 18 april 2019; lezing van Ad Bakker over de nieuwe website van de NGV en afdelingsledenvergadering.
Maandag 13 mei 2019; lezing van Welmoed Bons over militaire voorouders en genealogische bronnen.
Zaterdag 25 mei 2019; Algemene Vergadering van de NGV in Driebergen.