Voor 2023 staan er alweer verschillende lezingen op het programma. Maar eerst het hoogtepunt van het verenigingsjaar: de presentatie van het Historisch Jaarboek 2022. Deze maand ook aandacht voor twee andere rijk geïllustreerde publicaties, één over het Rijke Roomse leven in Amersfoort en één over de Wagenwerkplaats.
Van het bestuur
Presentatie Historisch Jaarboek 2022
De presentatie van het jaarboek wordt vaak gezien als het hoogtepunt van ons verenigingsjaar. Het is hét moment om bij de borrel een maximaal aantal leden te ontmoeten. Dit jaar treffen we elkaar op donderdag 1 december om 17.00 uur. Natuurlijk weer in de Sint-Joriskerk, maar nu voor het eerst in de grote kerkzaal.
Zoals altijd staat het Historisch Jaarboek 2022 vol ontdekkingen uit verschillende tijden: van de bouwgeschiedenis van het Huis met de Paarse Ruitjes tot de Celsiusstraat in bezettingstijd.
Eén van de auteurs, Elizabeth den Hartog, docent oude architectuur en kunst tot 1500 aan het Leiden University Centre for the Arts in Society, zal op 1 december een korte lezing geven. Zij heeft onderzoek gedaan naar het doksaal van de Joriskerk, dat we vanaf onze zitplaatsen kunnen zien. Behalve nieuws over de datering vertelt zij ook wat de betekenis is van de decoratie. Maar het meest opmerkelijk is dat de tribune werd gebouwd voor het tonen van de grootste schat van de kerk.
Erik Drenth en Francien Snieder laten in het jaarboek zien waarom de opgraving van de klokbekercultuur aan de Nieuwlandseweg van nationale betekenis is. Ton Reichgelt analyseert op verrassende wijze de bronnen van grondeigendom in Hoogland. Timo d’Hollosy heeft voor het eerst de bouwgeschiedenis van Huis Cohen (Huis met de Paarse Ruitjes) in kaart gebracht en biedt met zijn foto’s een virtuele rondgang door het gaafste Nederlandse interieur van circa 1780. Onze griezeltocht langs besmettelijke ziekten doet ditmaal de cholera van 1866 aan: Ella Brusse ontdekte hoe verschillend de stadswijken werden getroffen. Annemieke Hoogenboom laat zien dat de Celsiusstraat in bezettingstijd verscheurd werd tussen goed en fout. Met middeleeuwse recepten vult Gerard Raven zijn onderzoek naar de pest in het vorige jaarboek aan. Natuurlijk zijn er ook weer jaaroverzichten van Monumentenzorg en Archeologie en een bespreking van het boek over Mathias Withoos.
Activiteiten
OVF-activiteiten zijn gratis voor leden. Niet-leden verzoeken wij 5 euro over te maken op bankrekeningnummer NL95 INGB 0003 7956 66 t.n.v. Oudheidkundige Vereniging Flehite o.v.v. de datum en titel van de activiteit. U moet zich voor activiteiten aanmelden via ovfaanmeldingen@gmail.com.
Kind van foute ouders | Lezing 17 januari 2023
Vlak na de bezetting telde Nederland circa 360.000 kinderen die behoorden tot de eerste generatie oorlogsslachtoffer van foute ouders. Dat is ongeveer 3,5% van de toenmalige bevolking. Een deel van de NSB-kinderen worstelt nog steeds met de vraag waarom hun ouders verkeerde keuzes maakten. In deze lezing vertelt Herman Schouten over drie generaties Schouten die de gevolgen van de keuze voor het nationaalsocialisme moeten ondergaan en over de manier waarop dit doorspeelt in het leven van een familie.
Spreker: Herman Schouten (foto)
Tijd: 20.00 – 22.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur
Locatie: Museum Flehite
Aanmelden: ovfaanmeldingen@gmail.com
Vooruitblik 2023
De restauratie van Gezicht op Amersfoort uit 1671 door Mathias Withoos
Lezing 21 februari | Spreker: restauratrice Kathrin Kirsche
De Koude Oorlog in Amersfoort
Lezing en eventueel excursie 21 maart
De Gelderse krijgsheer Maarten van Rossem (ca. 1497-1555) en Amersfoort
Lezing 18 april | Spreker: Sander Wassing
Meer hierover leest u in de volgende nieuwsbrieven.
Publicatie
Het Rijke Roomse Leven in Amersfoort
Na de Reformatie hadden katholieken het moeilijk. Slechts in schuilkerken kon de godsdienst worden uitgeoefend. Dankzij de grondwetsherziening van 1848 werden ze formeel niet langer in hun handelen beperkt. Voor Paus Pius IX reden om in Nederland in 1853 de bisschoppelijke hiërarchie te herstellen. Dat ging gepaard met de nodige pracht en praal. Een emancipatiegolf en grootschalige nieuwbouwprojecten volgden.
In Amersfoort werden onder meer bijna de hele zuidwestelijke kant van de Berg, een groot deel van ’t Zand en zowat de halve Zuidsingel in beslag genomen door katholieke vestigingen. Ook in Hoogland en Hooglanderveen verschenen imposante katholieke kerken en instellingen. Het tijdperk van het Rijke Roomse Leven, een begrip bedacht door schrijver Michel van der Plas, was begonnen! Dat zou ongeveer duren tot aan het Tweede Vaticaanse Concilie (1962 tot 1965).
In zijn nieuwe boek beschrijft Jan Carel van Dijk hoe al die ‘Roomse’ gebouwen in Amersfoort er kwamen en deels ook weer gingen, of hergebruikt werden. Prachtige, vaak unieke foto’s en compacte maar zeer informatieve teksten laten zien hoe bijzonder dit allemaal geweest is.
Het boek wordt afgesloten met waar we vandaag de dag staan met de overkoepelende parochie Onze Lieve Vrouw van Amersfoort. Gelukkig gebeuren er nog steeds veel goede zaken, waarbij kernwaarden als het bevorderen van saamhorigheid en het omzien naar elkaar de boventoon blijven voeren. Hier en daar blijkt er ook nog iets over te zijn van de grandeur van weleer.
OVF-leden krijgen een korting op de winkelprijs van € 17,50 en betalen slechts € 14,50. Als ze het boek thuis willen ontvangen, komt er € 2,95 aan verzendkosten bij (in totaal
€ 17,45). Ga hiervoor naar de webshop van Flehite Publicaties.
Vraag en aanbod
Boeken over Amersfoort
Uit nalatenschappen heeft Gerard Raven een flink aantal boeken dubbel. Omdat er dit jaar geen boekenbeurs van de OVF is biedt hij ze via deze weg aan, ook voor aardige prijzen. De lijst is op te vragen via gerardraven@gmail.com.
Vacatures Wijkmuseum Soesterkwartier
Het Wijkmuseum Soesterkwartier aan de Sint Bonifaciusstraat 61 is een klein museum dat gerund wordt door vrijwilligers. Het team richt zich op het beschrijven en toegankelijk maken van de historie van deze oude (arbeiders)wijk door middel van foto’s, verhalen en voorwerpen. Het museum is gevestigd in een woonhuis, geheel ingericht in de sfeer van de jaren dertig tot vijftig van de vorige eeuw. Voor de aanvulling van ons team zijn we op zoek naar nieuwe vrijwilligers.
Het wijkmuseum beschikt over een omvangrijke collectie foto’s en voorwerpen. Van het Prins Bernard Cultuurfonds hebben we subsidie ontvangen om de collectie te digitaliseren en zo toegankelijker te maken voor het publiek. Hiervoor zoeken we iemand met enige kennis van WordPress.
Daarnaast zoeken we gastheren/vrouwen die maximaal één keer per maand op zaterdag bezoekers van het museum willen ontvangen. Zij doen dit altijd met z’n tweeën; de benodigde kennis over het museum wordt zo ‘al doende’ opgedaan.
Geïnteresseerd? Kom een keer kijken! Het museum is op zaterdag open van 11.00 tot 16.00 uur. Of bel voorzitter Bets Beltman: 06-34199366, wmsoesterkwartier@gmail.com.
Ook interessant…
Boek over de Wagenwerkplaats in Amersfoort
Dit boek is meer dan alleen een kroniek van de opkomst en ondergang van deze grootste NS-werkplaats in Amersfoort. Het gaat ook over de geschiedenis van het spoor en de betekenis ervan voor de stad, over de strijd om de sloop van industriële monumenten te voorkomen, de creatieve explosie na sluiting van de fabriek en de moeizame worsteling van omwonenden, gemeente en NS om er samen iets moois van te maken.
De Wagenwerkplaats
Het spoor, de strijd, de toekomst
Arjan Klaver en Jeroen de Valk
Het rijk geïllustreerde boek is voor € 24,50 te koop in de boekwinkels en via de website van de Stichting Spitwerk.
Films over de wederopbouw in Amersfoort
Op vrijdag 21 oktober ging een serie van drie films over de wederopbouw van Amersfoort (1940-1965) in première. Een van de sprekers was oud-wethouder en ereburger Fons Asselbergs (foto). Hij is als gastconservator nauw betrokken bij de films. In drie delen geeft hij zijn visie op deze belangrijke periode voor de ontwikkeling van de stad.
Na de Tweede Wereldoorlog ontstond door de groei van de bevolking en het gebrek aan goede huizen een grote woningnood. Stadsarchitect David Zuiderhoek speelde, samen met stedenbouwkundige Arie Rooimans, een belangrijke rol in de naoorlogse wederopbouw in Amersfoort. De stad werd uitgebreid met verschillende nieuwe woonwijken, zoals de wijk Jericho (foto).
Het eerste deel van de serie, Opbouw na de verwoestende bezetting, gaat over de periode van wederopbouw die al in 1940 begint na de eerste oorlogsschade door beschietingen. In het tweede deel komt Het kernplan voor de City aan bod, met de tien punten voor vernieuwing. De derde aflevering gaat over Aandacht voor Amersfoort, met internationale bezoeken aan de naoorlogse wijken.
Bekijk de films, gemaakt door de Amersfoortse producent Reda van der Putten, op de website van Archief Eemland.