VAN HET BESTUUR
Stichting Johan van Oldenbarnevelt
In 1997 was het 450 jaar geleden dat Johan van Oldenbarnevelt op de Bollenburg in Amersfoort werd geboren. Naar aanleiding hiervan vormde een aantal mensen, onder leiding van Henk Wiekart, een werkgroep (in 2001 omgezet in een stichting) om de persoon van Johan van Oldenbarnevelt in Amersfoort “levend” te houden door middel van lezingen en activiteiten over en rond gebeurtenissen betrekking hebbend op hem en de tijd waarin hij leefde.
In de afgelopen jaren zijn er veel activiteiten ontplooid, waaronder een jaarlijkse lezing en excursie. Zichtbaar in de stad is het beeld van de jonge Van Oldenbarnevelt in de tuin van Bollenburg, tegenover de Nederlandse Leeuw, gezeten op de kade van de Zuidsingel.
Na 15 jaar wilden de bestuursleden van de stichting hun taken overdragen. Maar al snel werd duidelijk dat het niet lukte om opvolgers te vinden. Het bestuur heeft daarop besloten de stichting per 1 juli jl. op te heffen.
Als bestuur van de OVF vinden we het jammer dat hiermee de georganiseerde aandacht voor een belangrijke Amersfoorter wordt beëindigd. Daarom willen we inventariseren of er binnen de OVF de mogelijkheid bestaat om een werkgroep te vormen, die op enigerlei wijze de activiteiten zou kunnen voortzetten. We denken daarbij aan het voorbereiden van lezingen en het stimuleren of zelf uitvoeren van studies over Johan van Oldenbarnevelt en zijn tijd. Dat kan breed worden opgevat. We denken niet alleen aan historische feiten maar ook aan culturele thema’s uit de tijd rond 1600.
De werkgroep krijgt facilitaire ondersteuning van de vereniging en ruimte om te publiceren in bijvoorbeeld de Nieuwsbrief of op andere wijze. Zeker de komende tijd zijn er markante feiten uit zijn leven te herdenken.
Graag horen we of er onder onze leden belangstelling hiervoor bestaat. Meld dat bij mij (p.jonkman@kpnmail.nl). Ook als u nadere informatie wenst kunt u contact met mij opnemen.
Nieuwe leden
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
Maand van de Geschiedenis
Het thema van de Maand van de Geschiedenis is dit jaar “Vorst en volk”. In dat kader zijn wij op zoek naar leden die iets kunnen vertellen over (Europese) vorstenhuizen, waaronder uiteraard onze Oranje-vorsten. Ook zij die verzamelingen hebben en die graag willen tonen en/of er over vertellen nodig ik graag uit dat bij mij kenbaar te maken (P. Jonkman, p.jonkman@kpnmail.nl; 033-4652834)
RONDLEIDINGEN en LEZING TENTOONSTELLING OP HET SPOOR!
(15 juni-22 september)
Voor OVF-leden organiseert Museum Flehite een rondleiding over de tentoonstelling Op het spoor. En wel op 15 augustus (15-16 uur). Toegang is gratis.
Over de tentoonstelling
In 1863 reed de eerste trein voor bij station Smallepad. Aanleiding voor een grote historische tentoonstelling voor een breed publiek, maar de liefhebber komt ook aan zijn trekken. Gewapend met het speciale spoorboekje kan men op stap. Men hoort geknars van treinwielen op wissels, ijzer op ijzer in de Wagenwerkplaats, zoemende miniatuurspoorbanen.
Al vanaf de receptie ziet de bezoeker de zaal met reizigers en koffers. Hier staat een bijzondere maquette van station Smallepad, met de eerste trein die toepasselijk Amersfoort heette. Hij is voor de tentoonstelling gebouwd door de Amersfoortse modelbouwer en prijswinnaar Dido Geluk. Dan volgt een grote wachtkamer rond 1935. Aan de wand hangen modellen van goederenwagons, waaronder natuurlijk de nieuwe nagemaakte bierwagon van Phoenix. Daarna kan men zelf in de cabine van een Hondekop gaan zitten en het spoor naar Barneveld volgen. Er staan veel modellen van stoomlocs en er zijn spoorspelletjes. Verzamelaars zullen vooral kijken naar de zeldzame nummerschilden. In een aparte zaal draait een film over het spoor tijdens de Duitse bezetting. Een zolderzaal is ingericht als Wagenwerkplaats, waar een werkbank bijna uitnodigt om zelf aan de slag te gaan. Kinderen kunnen dat ook echt doen met spoorbanen van Märklin in Depot Junior. En tenslotte biedt de winkel allerlei spoorspulletjes en -boeken. Ideaal om met gasten of (klein)kinderen heen te gaan.
Er is ook een nevenprogramma gemaakt. Zo konden mensen hun eigen voorwerp met verhaal inbrengen, die we in de vakken van Depot Junior laten zien. Verder komen er een stoomdag, workshops voor modelbouwers en veel kinderactiviteiten. In de week van 26 augustus is er elke dag iets te doen. Meer details op www.museumflehite.nl.
LEZING ARRIEN KRUYT
(dinsdag 27 augustus 20-22 uur, Museum Flehite)
Reizigersvereniging ROVER-voorzitter en oud-wethouder Arriën Kruyt spreekt over 150 jaar spoor. Hij doet dat in één avond en op zijn eigen originele manier.
Kosten € 15, MJK en OVF € 7,50, inclusief expo en koffie. Reserveren noodzakelijk: info@museumflehite.nl of 033 247 1100.
KIJK JE RIJK
Archief Eemland roept belangstellenden op mee te helpen aan de ontsluiting van de collectie van Omroep Amersfoort. Vanaf 18 juni kunnen 1700 videofragmenten worden beschreven via de landelijke crowdsourcing-website www.velehanden.nl onder de naam Kijk je rijk!
Wat is VeleHanden.nl?
VeleHanden.nl is een website voor crowdsourcing en biedt iedereen de mogelijkheid om op eenvoudige wijze gedigitaliseerde archiefstukken en filmmaterialen online doorzoekbaar en toegankelijk te maken.
Ervaring is niet nodig, wel passie voor het verleden. Door deze vorm van crowdsourcing komen meer archieven en collecties snel online, en zijn ze 24 uur per dag voor onderzoek beschikbaar, wereldwijd./www.velehanden.nl
Het project Kijk je rijk! is een uniek VeleHanden project omdat er voor het eerst videomateriaal gecrowdsourced wordt. Na afronding van dit project zijn de fragmenten te zien op de website van Archief Eemland.
Het archief materiaal van Omroep Amersfoort is in augustus 2011 overgedragen aan Archief Eemland. De collectie bestaat uit meer dan 3000 banden uit de jaren 1985 – 2011 en bevat 4500 uren beeldmateriaal. Tezamen schetsen de beelden bijzondere momenten in de stad maar ook het dagelijks leven is in beeld. Inmiddels zijn 200 banden met daarop 1700 fragmenten, gedigitaliseerd. Dit kon gerealiseerd worden mede dankzij een gift van Stichting de Waterlijn uit Amersfoort. Deze 1700 verschillende opnamen wachten nu op een verdere beschrijving. Dit is een tijdrovende klus waarvoor het archief graag de hulp inroept van de inwoners van de stad en andere geïnteresseerden. Gezamenlijk kan het werk sneller geklaard worden.
Help ons mee!
Naast de videocollectie beschikken we over een Excel-database met inhoudelijke informatie over de fragmenten. U kunt ons helpen om de begin- en eindtijden van de videofragmenten aan te geven en vervolgens de informatie uit de database aan de videofragmenten te koppelen. Elk videofragment wordt door twee verschillende vrijwilligers van begin- en eindtijden voorzien. Vervolgens wordt nog een controleslag gemaakt. We roepen iedereen op om mee te doen aan ons project. Ook voor de controleslag zoeken we vrijwilligers die affiniteit hebben met het lokale nieuws en de geschiedenis van de stad Amersfoort.
Beloning
Naast een bijdrage leveren aan de ontsluiting van dit bijzondere archief ontvangt iedereen die
meedoet, per beschreven video een punt. Met deze punten kunt u sparen voor prijzen zoals een iPadrondleiding door de stad of de DVD Mijn Stad Amersfoort. Meer informatie hierover vindt u op de website http://velehanden.nl/projecten/bekijk/details/project/gam.
RONKSTUK
Tim Hagt, werkzaam bij de Amersfoortse Courant, is auteur van de rubriek “Pronkstuk.” In deze
rubriek vertellen mensen over een interessant stuk dat ze in huis hebben. Het pronkstuk kan van alles zijn, van een erfstuk tot een pas aangeschafte stoel, als er maar een leuk verhaal achter zit. Hij is op zoek naar mensen die over een pronkstuk beschikken en die daarover willen vertellen, graag met foto.
Bent u iemand met zo’n pronkstuk of kent u mensen die zo’n pronkstuk in huis hebben staan? Dan wil hij graag in contact met u komen. U kunt hem bereiken via e-mail t.hagt@ad.nl of via 06-43426782.
NEDERLANDS VOLKSBUURTMUSEUM UTRECHT
In het kader van de Vrede van Utrecht organiseert het Nederlands Volksbuurtmuseum in Utrecht een lezingenprogramma over het onderwerp ‘Oproer’. De lezingen zullen plaatsvinden in de maanden juli, augustus en september. Het lezingenprogramma is onderdeel van de tentoonstelling ‘Oproer, kracht van het volk, die onlangs is geopend door Jan Marijnissen. De lezingen worden gehouden in het museum en zijn gratis toegankelijk. Zowel het lezingen programma als de tentoonstelling sluiten aan bij De Vrede van Utrecht.
De lezingen worden gehouden op de volgende data:
10 juli: ‘Oproeren in Nederland; tocht door de provincies’, door Anne Doedens, historicus.
28 augustus: ‘Oproeren in Utrecht’ door Jesse Poiesz, historicus.
12 september: ‘Oproeren in de 17de en 18de eeuw‘, door Rudolf Dekker, historicus.
De lezingen vinden plaats in het museum en zijn gratis toegankelijk. Het museum is vanaf 19.30 uur geopend. De lezing start om 20.00 uur en het programma eindigt uiterlijk om 22.00 uur. Indien de tijd het toelaat is er na de lezing kort de gelegenheid om de tentoonstelling te bekijken. Er is een maximum van 45 personen. Koffie en thee zijn gratis, overige consumpties niet. U kunt zich van te voren aanmelden per e-mail, info@volksbuurtmuseum.nl of telefonisch op nummer 030 2318292.
De tentoonstelling ‘Oproer, kracht van het volk’, loopt van juni tot en met september. Gedurende de looptijd zullen over het onderwerp ‘Oproer’ verschillende publieksactiviteiten worden verzorgd.
Het Nederlands Volksbuurtmuseum is gevestigd aan de Waterstraat 27 te Utrecht (bij de Jacobikerk), en geopend van dinsdag t/m vrijdag en zondag van 11.00 tot 17.00 uur en elke eerste en derde zaterdag van de maand van 11.00 tot 17.00 uur. Entree: € 5,-; MJK, kinderen t/m 12 jaar en U-Pas: gratis.
NEDERLANDS VOLKSBUURTMUSEUM UTRECHT
In het kader van de Vrede van Utrecht organiseert het Nederlands Volksbuurtmuseum in Utrecht een lezingenprogramma over het onderwerp ‘Oproer’. De lezingen zullen plaatsvinden in de maanden juli, augustus en september. Het lezingenprogramma is onderdeel van de tentoonstelling ‘Oproer, kracht van het volk, die onlangs is geopend door Jan Marijnissen. De lezingen worden gehouden in het museum en zijn gratis toegankelijk. Zowel het lezingen programma als de tentoonstelling sluiten aan bij De Vrede van Utrecht.
De lezingen worden gehouden op de volgende data:
10 juli: ‘Oproeren in Nederland; tocht door de provincies’, door Anne Doedens, historicus.
28 augustus: ‘Oproeren in Utrecht’ door Jesse Poiesz, historicus.
12 september: ‘Oproeren in de 17de en 18de eeuw‘, door Rudolf Dekker, historicus.
De lezingen vinden plaats in het museum en zijn gratis toegankelijk. Het museum is vanaf 19.30 uur geopend. De lezing start om 20.00 uur en het programma eindigt uiterlijk om 22.00 uur. Indien de tijd het toelaat is er na de lezing kort de gelegenheid om de tentoonstelling te bekijken. Er is een maximum van 45 personen. Koffie en thee zijn gratis, overige consumpties niet. U kunt zich van te voren aanmelden per e-mail, info@volksbuurtmuseum.nl of telefonisch op nummer 030 2318292.
De tentoonstelling ‘Oproer, kracht van het volk’, loopt van juni tot en met september. Gedurende de looptijd zullen over het onderwerp ‘Oproer’ verschillende publieksactiviteiten worden verzorgd.
Het Nederlands Volksbuurtmuseum is gevestigd aan de Waterstraat 27 te Utrecht (bij de Jacobikerk), en geopend van dinsdag t/m vrijdag en zondag van 11.00 tot 17.00 uur en elke eerste en derde zaterdag van de maand van 11.00 tot 17.00 uur. Entree: € 5,-; MJK, kinderen t/m 12 jaar en U-Pas: gratis.
KAPITEIN BELLEN
Henk Luning; Volgens Kapitein Bellen, archeologie, folklore en wichelarij op de Veluwe en in Drenthe. Uitgave Sidestone Press. ISBN 9789088901379; € 29,95
In de jaren ’20 van de vorige eeuw was de naam Hendrik Joseph Bellen onlosmakelijk verbonden met de op de Veluwe gelegen Eder- en Ginkelse Heide. Algemeen werd hij in Ede beschouwd als de plaatselijke (pre)historicus. Onder archeologen is hij beter bekend als ‘Kapitein Bellen’. Wanneer de wapens op de Harskamp zwegen zocht Bellen met succes naar de artefacten die de langzaam in cultuur komende heidevelden en zandverstuivingen prijs gaven. Door dit werk kwam hij in contact met vakarcheologen als Holwerda en Van Giffen, die geïnteresseerd waren in zijn werk en vondsten. Ook was hij medeoprichter van de vereniging Oud Ede. Zijn vertrek naar het garnizoen Assen werd op de Veluwe als een groot gemis gevoeld. Volgens de Edesche Courant voelde men zijn afwezigheid zeer. Zo waren er bij het aanleggen van een riolering in Ede verschillende middeleeuwse voorwerpen te voorschijn gekomen. De krant betreurde het dat vrijwel al deze oudheden geschonden waren en verzuchtte: ‘we voelen thans weer zo sterk het gemis van de persoon van de heer Bellen, de oudheidkundige bij uitnemendheid, die zoals men weet, reeds sinds een half jaar in garnizoen is in Assen. Ware de heer Bellen nog in Ede geweest, hij zou gewis zijn ganse vrije tijd met nauwlettende zorg de opgravingen hebben gecontroleerd en geleid. Zeer waarschijnlijk zou men nog meer hebben gevonden dan thans het geval is’.
Na zijn overplaatsing naar Assen maakte Bellen een ommezwaai naar oudheidkundig onderzoek door middel van de wichelroede en ging zich bezig houden met Heilige Lijnen. Daarbij keek hij ook nog eens met een andere blik terug op de Veluwe en kwam tot opvallende resultaten. Hij liet zich hierbij niet hinderen door wetenschappers die er een andere zienswijze op na hielden. In alle rust ging hij zijn eigen weg en noemde zich voortaan folklorist. Hierdoor werd kapitein Bellen ook in Drenthe binnen de kortste keren vooral bij de bevolking een bekend figuur. De officiële wetenschap was minder enthousiast. Steeds weer kwam Bellen met nieuwe wonderbaarlijke archeologische ontdekkingen. Daarbij gaf hij veelal onmogelijke antwoorden op onbeantwoordbare vragen. Al doende werd hij een vreemde eend in de bijt onder de Nederlandse prehistorische amateurarcheologen. Heilige Lijnen (Leylijnen) en aardstralen namen in zijn laatste levensjaren een steeds grotere plaats in. Al met al maakt het hem tot een man die het waard is aan een nadere beschouwing te onderwerpen.
AGENDA (zie ook het programma van de NGV in deze nieuwsbrief)
Donderdag 15 augustus (15-16 uur) Lydia Edelkoort; rondleiding tentoonstelling Op het spoor.
Dinsdag 27 augustus 2013 Arriën. Kruyt (voorzitter ROVER): 150 jaar spoor.
Dinsdag 24 september 2013 Jan Carel van Dijk, “Amersfoort en bedrijvigheid”: 75 jaar tandpastafabricage in Amersfoort.
Dinsdag 29 oktober 2013 Raymond van Uppelschoten: Amersfoort en de rijksdriehoekmeting.
Dinsdag 26 november 2013 Nienke Rooijakkers, “Amersfoort en bedrijvigheid”: De geluidswandeling op de wagenwerkplaats (ook n.a.v. 150 jaar spoor in Amersfoort)
Dinsdag 28 januari 2014 Amersfoort en de eerste Wereldoorlog / Belgische vluchtelingen (voorlopig)
Dinsdag 25 februari 2014 Ton Reichgelt: “Oud schrift”.
Vrijdag 25 april 2014 Brongerslezing; A. van Hooff, “Een republiek van Bataven” (werktitel)
De lezingen – tenzij anders vermeld – worden gehouden in Museum Flehite, beginnen om 20.00 uur en zijn gratis toegankelijk voor leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 3,50. Met het oog op de beveiliging van het museum moet u er rekening mee houden dat bij de lezingen te laat komen betekent voor een dichte deur te staan. We sluiten de deur om 20.00 uur.
NGV WERKGROEP LEZINGEN EN ACTIVITEITEN
Zie ook www.ngv.nl bij afdeling Amersfoort e.o.
Donderdagmiddag 12 september 2013 genealogisch spreekuur.
Zaterdagmiddag 21 september 2013 is er een computergenealogiemiddag.
Donderdagmiddag 10 oktober 2013 genealogisch spreekuur.
Dinsdagavond 15 oktober 2013 spreekt dhr. Hans van Felius over “Boeven in de familie”.
Donderdagmiddag 14 november 2013 genealogisch spreekuur.
Dinsdagavond 19 november 2013 spreekt prof. dr. Marijke van der Wal over “de Sailing letters” (Terug in de tijd: gekaapte brieven geven hun (taal-)geheimen prijs), na een korte afdelingsledenvergadering.
Donderdagmiddag 12 december 2013 genealogisch spreekuur.
Donderdagavond 19 december 2013 spreekt dhr. Rob Dix over “Genealogisch onderzoek in Duitsland”.
Vervolgens donderdagavond 16 januari 2014, dinsdagavond 18 februari 2014, donderdagavond 20 maart 2014, dinsdagavond 15 april 2014 en donderdagavond 15 mei 2014.
Op een nader vast te stellen datum in het najaar van 2013: een excursie naar het Museum van het Kadaster in Arnhem, in combinatie met een bezoek aan het nieuwe Gelders Archief aldaar.
Op nader vast te stellen data in 2014 zijn de onderwerpen “Aldfaer” (spreker dhr. Jan Limpers) en “Belgen in Amersfoort”.
HISTORISCH CAFE
In de zomermaanden is er geen Historisch Café.
De volgende bijeenkomst staat gepland voor 12 september 2013 in het Stadscafé de Observant.