VAN HET BESTUUR
Algemene Ledenvergadering
Op 20 maart 2018 hopen we onze Algemene Ledenvergadering te houden. Tijdens die vergadering kunt u weer kennis maken met de activiteiten van en binnen de vereniging.
Noteer deze datum alvast in uw agenda.
Gezocht: een nieuwe penningmeester
In 2019 is de huidige penningmeester, de heer M.F. Palte, aftredend en statutair niet herkiesbaar (statuten art. 9.4)
De praktijk van het verenigingsleven leert dat het vinden van een nieuwe penningmeester doorgaans niet eenvoudig is en tijd kost. Ook de overdracht van de taken van een penningmeester kost veel tijd. Dit wordt met name veroorzaakt doordat de procedure waardoor een nieuwe penningmeester gerechtigd is tot bankhandelingen pas na inschrijving in de KvK van start kan gaan. Dit laatste wil doorgaans ook nogal wat tijd vergen. Hierdoor blijft de oude penningmeester de facto nog langere tijd als zodanig functioneren terwijl hij formeel is afgetreden en dus geen lid van het bestuur meer is.
Artikel 9.1 geeft aan dat het bestuur minimaal uit 5 personen bestaat. Meer leden dan de huidige 5 leden is dus mogelijk.
Om bovengenoemde redenen heeft het bestuur daarom besloten om het bestuur in 2018, tijdelijk, uit te breiden met één persoon die in 2019 het penningmeesterschap kan gaan vervullen.
Wij zoeken hiervoor kandidaten, zodat wij een voorstel tot benoeming aan de ALV kunnen voorleggen.
Mocht u belangstelling hebben dan wordt u verzocht om dit uiterlijk 20 februari aan de voorzitter (jellehekman@xmsnet.nl) kenbaar te maken, zodat de procedure in de ALV kan worden afgerond.
Nieuwe leden:
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
Overleden:
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
Aantal leden per 3 februari 2018: 578
Cadeaulidmaatschap
In 2018 bestaat de OVF 140 jaar! Laten we dat met elkaar vieren door onze bloeiende vereniging nog meer bekend te maken in onze omgeving en nieuwe leden te werven. Het bestuur streeft ernaar om dit jaar het ledental van 600 te bereiken. Helpt u mee?
Wilt u een kennis voor een jaar het lidmaatschap van onze vereniging aanbieden, meld dan de naam van de gelukkige bij de secretaris en maak tegelijkertijd € 15,- over op rekening NL95 INGB 0003795666 t.n.v. Oudheidkundige Vereniging Flehite, o.v.v. “cadeaulidmaatschap”. U ontvangt dan een kaart, die u kunt overhandigen aan het nieuwe lid. Als u dit gedaan hebt, meldt u dat aan de secretaris, zodat het nieuwe lid het welkomstpakket van de vereniging ontvangt en ingeschreven wordt als lid voor een jaar, in dit geval dus het jaar 2018.
TRENDS IN STEDENBOUWKUNDIG ONTWERPEN
(OVF-lezing 20 februari 2018)
Veel verhalen over de historie van Amersfoort gaan over de oude binnenstad. De Muurhuizen, het Havik, de gildes, de Joriskerk, etc. Maar wat gebeurde er in de 20e eeuw, toen Amersfoort buiten de oude stad uitgroeide van 19.000 inwoners naar 150.000 nu? Welke principes liggen daaraan ten grondslag? Een verhaal over die ontwikkeling is meteen ook een verhaal over de Nederlandse Stedenbouw.
De presentatie is toegespitst op de periode na 1945. Vooral vanaf dat moment kwam de planmatige uitbreiding van de stad op gang. Eerst wordt de stap gemaakt van de kenmerken in de wederopbouw naar het functionalisme van de 60er jaren. Daarna komt de omslag naar de knusse 70er jaren, gevolgd door de stedenbouw van de metaforen. Langzaam komen we dan bij de trends van deze tijd, met een doorkijkje naar de nabije toekomst.
De lezing wordt gehouden door stedenbouwkundige Tom de Wit. Hij studeerde stedenbouw in Amsterdam aan de Academie van Bouwkunst. Voor zijn afstudeerproject koos hij een gebied in Amersfoort. Begin jaren 80 richtte hij het stedenbouwkundig bureau AMER Adviseurs op, waaraan hij 25 jaar leiding gaf. Het bureau maakte ontwerpen en stedenbouwkundige adviezen voor een groot aantal Nederlandse gemeenten.
Tom de Wit was geruime tijd voorzitter van de Amersfoortse Welstandscommissie en ook was hij actief in internationale planners netwerken als Isocarp en Scupad. Met Isocarp deed hij mee aan verschillende buitenlandse ontwerpopgaven en van Scupad was hij bestuurslid en president.
HOE GAAT HET MET HET FORUM RUIMTELIJK ERFGOED?
Na een periode van ca. 3 jaar ontwikkeling, werd het Forum Ruimtelijk Erfgoed in de ALV van vorig jaar officieel gepresenteerd. Het Forum volgt de ruimtelijke ontwikkelingen in de stad vanuit de belangen van cultuurhistorie. Niet alleen in de oude binnenstad maar ook daarbuiten als daar aanleiding voor is.
Het Forum doet dat door gevraagd of ongevraagd advies uit te brengen aan gemeente, organisaties of anderszins betrokkenen, of heeft daarmee overleg. Ook initieert zij nieuwe ontwikkelingen op het gebied van cultuur en kunsthistorische waarde van de stad.
Adviezen zijn uitgebracht over bijvoorbeeld de voorgenomen verkoop van monumenten in de stad (de Stichting Stadsherstel), de inrichting van de openbare ruimte, de hoogbouw dichtbij de binnenstad, het toepassen van zonnepanelen en de inrichting van de Zonnehof.
Maar ook de bebouwing langs de Eem en de herinrichting van de Kamp en de Varkensmarkt.
De onderwerpen kunnen dus heel verschillend zijn, maar altijd is het behoud van het gebouwde erfgoed erin aan de orde.
De OVF was voorheen vertegenwoordigd in de gemeentelijke Monumentencommissie. Bij de reorganisatie van het gemeentelijk Welstandsbeleid, is de Monumentencommissie komen te vervallen.
Dat is spijtig omdat de OVF nu niet meer rechtstreeks contact heeft met de gemeente. Maar het is ook een voordeel, omdat het Forum een meer eigen agenda kan aanhouden, die toegespitst is op de zaken die vooral Flehite bezig houden. Ook zaken die vanuit de achterban van de OVF worden aangedragen komen bij het Forum op de agenda, zoals landgoed Groot Emiclaer en de voorgenomen industriebebouwing tegen het Hoevelakense Bos.
Als wij terugkijken op ons werk zijn we tevreden over de aandacht die we hebben kunnen geven aan specifieke onderwerpen, door adviezen en overleg. Daarnaast zien we echter ook dat onderwerpen blijven liggen waaraan we graag aandacht zouden willen besteden. De bekendheid van het bestaan van het Forum begint te groeien, maar door gebrek aan menskracht kunnen we niet alles aanpakken. We moeten daarom een keuze te maken in de onderwerpen waarmee we ons inlaten.
Om het forum meer zichtbaar te maken en onze invloed te vergroten heeft het Forum onlangs een eigen website online gezet, gelinkt aan de website van de Oudheidkundige Vereniging. De inhoud van de website begint toe te nemen groeien. Op deze website zullen onze adviezen en bemoeienissen gemakkelijk toegankelijk zijn voor iedereen. Zodra de inhoud volwassen is zoeken we de pers weer op om die wetenschap te verspreiden.
Versterking gezocht
Langs deze weg doen wij een beroep op de leden van de OVF om met ons mee te doen.
In het Forum nemen deel stedenbouwkundigen, architecten, een volkshuisvester, een historicus, een bouwkundige en een strateeg / bewonersinitiatieven.
Maar we hebben ondersteuning nodig, zoals:
– iemand die, naast onze secretaris, secretariële werkzaamheden verricht en die contact onderhoudt met de beheerder van onze website.
– een columnist, die redactionele artikelen kan formuleren over de verschillende onderwerpen. Dit in samenwerking met de collega’s die het onderwerp begeleiden.
– een jurist, waarbij we zo nu en dan juridisch advies in kunnen winnen.
– een verkeersdeskundige.
Wij verzoeken dan ook de leden van de OVF, die deze ondersteuning op vrijwillige basis kunnen bieden en onze verrichtingen een warm hart toe dragen, zich aan te melden bij onze secretaris: dhr. Rob Blaauw, via: r.w.blaauw@hetnet.nl.
BRONGERSLEZING 2018
De Brongerslezing wordt dit jaar gehouden op 13 april. Deze tweejaarlijkse gebeurtenis beoogt een ontmoetingsplatform te bieden aan geïnteresseerden in historie en erfgoed in de regio Eemland. Zowel leden van de OVF als van de Historische Kring Hoogland, de Historische Kring Leusden, de Historische Vereniging Soest-Soesterberg en de Historische Vereniging Bunscote zijn hierbij van harte welkom.
Luc Panhuysen (Den Haag, 1962), journalist en historicus, zal de Brongerslezing verzorgen. Hij hoopt te spreken over Johan van Oldenbarnevelt, een geniaal en al te menselijk politicus.
Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619) is misschien wel de bekendste zoon van Amersfoort, zeker is dat hij de meest invloedrijke persoon uit de stad is geweest. Wat was het belang van Oldenbarnevelt?
In de Brongerslezing neemt historicus Luc Panhuysen u mee naar het begin van de Tachtigjarige Oorlog, een periode waarin een handvol opstandelingen het heeft opgenomen tegen Spanje, de militaire supermacht van die tijd. Het is een chaotische periode, vol list en bedrog, geluk en toeval, waarin dringende behoefte bestond aan leiderschap en visie. Eerst leverde Willem van Oranje die, maar nadat hij was vermoord, nam de improvisatiekunstenaar Van Oldenbarnevelt de leiding.
Van Oldenbarnevelt heeft als Landsadvocaat van Holland zo’n dertig jaar lang de scepter gezwaaid, drie decennia waarin de basis van het tegenwoordige Nederland werd gelegd. Vaak wordt de nadruk gelegd op zijn bloedige einde op het schavot, maar zijn grote belang ligt aan de voorkant van zijn lange regeertermijn. De staat die hij heeft vormgegeven groeide uit tot een enclave van gelijkheid en welvaart in monarchaal Europa, en betekende niets minder dan een staatkundige revolutie. Vreemd genoeg begon hij zelfs koninklijke trekjes te vertonen. Over Van Oldenbarnevelt dus, een geniaal en al te menselijk politicus.
De Brongerslezing vindt plaats op vrijdagavond 13 april 2018 in het gebouw van de RCE, Smallepad 5 te Amersfoort, aanvang 20.00 uur.
Voorafgaand aan de lezing, vanaf 18.30 uur, is er een ontmoeting, waarbij gezorgd wordt voor “soep en brood”. Ook kunt u dan kennis maken met de activiteiten van de historische verenigingen in onze regio.
Deelname is gratis voor leden van de OVF en de andere historische verenigingen uit de regio Eemland. Wel moet u zich aanmelden als deelnemer door middel van een (e-mail)bericht aan P. Jonkman, Ternatestraat 38, 3818 CR Amersfoort / p.jonkman@kpnmail.nl. Daarbij vermelden met hoeveel personen u komt, of u gebruik maakt van de maaltijd en van welke vereniging u lid bent.
DE KUNST VAN WENDINGEN (1918-1932)
(3 februari t/m 21 mei 2018)
In januari 1918 begon het Amsterdamse kunstgenootschap Architectura et Amicitia met de publicatie van een nieuw tijdschrift: Wendingen. Wendingen bood een forum aan architecten en kunstenaars van diverse disciplines, die actuele kwesties aan de orde wilden stellen. Bij elke uitgave kreeg een andere kunstenaar de opdracht om het omslag te ontwerpen. Aan het tijdschrift werden o.a. bijdragen geleverd door prominente kunstenaars en architecten zoals Hildo Krop, Willem Marinus Dudok, Jan Toorop en El Lissitzky. In totaal verschenen van Wendingen 116 afleveringen. Al deze afleveringen worden vanaf 3 februari 2018 in Museum Flehite getoond. Zij schetsen een beeld van het Nederlandse kunst- en architectuurlandschap van de jaren twintig van de vorige eeuw. Tevens toont de expositie in Flehite een selectie architectuurtekeningen, beeldhouwwerken, schilderijen, affiches, objecten en meubels, die in Wendingen aan bod kwamen en die nog steeds tot de verbeelding spreken.
De tentoonstelling over Wendingen in Museum Flehite kent 12 thema’s: Bouwkunst, Het Nieuwe Bouwen, Toneel & Theater, De Amsterdamse School, Beeldhouwkunst, Schilder- en tekenkunst, Grafische vormgeving, Kunstnijverheid, Buitenlandse kunstenaars, Europese & Aziatische kunst, Willem Marinus Dudok en Frank Lloyd Wright.
Bij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamige uitgave van de hand van Cees W. de Jong en Alston
W. Purvis. De opbouw van deze publicatie, uitgegeven door Amsterdam University Press, is ook aan de hand van de twaalf thema’s in de tentoonstelling.
GESCHIEDENIS VAN HET AMERSFOORTSE SPOOR
In 1839 kwam de eerste treinverbinding in Nederland tot stand tussen Amsterdam en Haarlem. Hoe en wanneer Amersfoort steeds meer deel ging uitmaken van een landelijk spoorwegnet wordt aan de hand van mooie en vooral ook nostalgische illustraties toegelicht door Jan Carel van Dijk.
Op verzoek van Bibliotheek Eemland houdt hij in hun “huiskamerbibliotheken” bij grote zorgcentra een lezing, primair bedoeld voor bewoners en omwonenden, maar na afstemming met de instelling in kwestie ook voor anderen.
Komende lezingen (Toegang is gratis, de lezing duurt ongeveer een uur):
– De Liendert: woensdag 7 februari om 10.30 uur
– Amerhorst: maandag 12 februari om 15.00 uur
SCHILDERWEDSTRIJD “GEINSPIREERD DOOR MONDRIAAN”.
Woensdag 7 maart 2018 is de 146e geboortedag van Piet Mondriaan. Het Mondriaanhuis in Amersfoort, geboortehuis van de schilder, viert deze dag met extra activiteiten in en om het museum. Eén van de activiteiten is de schilderwedstrijd ‘Geïnspireerd door Mondriaan’.
Vanaf vrijdag 19 januari kan iedereen die van schilderen houdt een wedstrijdformulier en een schilderspaneel van 25 x 25 cm bij het Mondriaanhuis komen ophalen om zelf aan de slag te gaan. De opdracht daarbij is: laat je inspireren door Mondriaan.
Mondriaan schilderde gedurende zijn artistieke loopbaan diverse onderwerpen in diverse stijlen, van figuratief tot abstract. Deelnemers aan de Mondriaanwedstrijd kunnen zelf bepalen door welke stijl of welk aspect van Mondriaan zij zich geïnspireerd voelen en dit in hun eigen creatie naar voren brengen.
De wedstrijd is zowel voor volwassenen als voor de jeugd. Deelnemers kunnen t/m 1 maart 2018 hun werk inleveren bij het Mondriaanhuis. De schilderijen zullen tijdelijk worden geëxposeerd in het Doe-het-zelf-atelier van het museum. Een jury, bestaande uit de conservator en de directeur van het Mondriaanhuis, zal de winnaars selecteren, die op woensdagmiddag 7 maart bekend worden gemaakt. De winnaars ontvangen prijzen die ter beschikking worden gesteld door de volgende ondernemers van het Mooierplein:
– Brood & Zoets www.broodenzoets.nl
– Dr. Chocolate www.dr-chocolate.nl
– Spellenpoort www.spellenpoort.com
Meer informatie over de schilderwedstrijd en de wedstrijdvoorwaarden zijn te vinden op www.mondriaanhuis.nl
ZOEKPLAATJES IN HET MUSEUM (2)
U kunt uw reactie op de in het vorige nummer geplaatste zoekplaatje nog insturen.
De opgave is:
Met verf ingekleurde tekening (N. Berkhout, 1838) van gezicht vanaf Monnikendam te Amersfoort (rechts, net buiten beeld) op de velden aan de overzijde van de Beek. In het midden de Luntersebeek (later Heiligenbergerbeek); links daarvan het Blekerseiland.
Mijn vragen/opmerkingen:
– Loopt daar nou een soldaat? Een Franse?
– Op het Blekerseiland lijkt een formele tuin te liggen, met theekoepel en tuinmanshuisje. Maar bij welke woning hoorden die? Misschien eentje aan het begin van de Heiligenbergerweg?
– Je ziet dat op deze tekening uit 1838 het plantsoen al is aangelegd op de stadswal, maar Zocher deed dat pas vanaf 1839 (volgens de Historische Encyclopedie).
– De tekenaar had een verheven standpunt. Als dat niet een keukentrap was, bevond hij zich misschien wel in de kapel van de zusters aan de Zuidsingel. Stond dat gebouw daar toen al?
Het kan ook zijn dat een heleboel fraais in deze tekening op fantasie berust, maar daar moet je niet meteen van uit gaan.
Reacties naar witteagnes@gmail.com
WIJKMUSEUM TIJDELIJK GESLOTEN
De Thema-kamer van het Wijkmuseum Soesterkwartier, Sint Bonifaciusstraat 61 in Amersfoort krijgt in de maand februari een opknapbeurt. In verband daarmee is het museum vanaf zaterdag 3 februari drie weken dicht. Op zaterdag 3 maart wordt deel 2 van de succesvolle expositie ‘Hoe creatief is het Soesterkwartier (en naaste omgeving)‘ geopend.
Het wijkmuseum blijft gratis toegankelijk, maar vrije bijdragen in de museale spaarpot zijn welkom.
AGENDA
Dinsdag 20 februari 2018: Tom de Wit; Naoorlogse stedenbouw in Amersfoort; (Stad van Cahen)
Dinsdag 20 maart 2018; Algemene Ledenvergadering; (Stad van Cahen)
Vrijdag 13 april 2018: Brongerslezing; Spreker Luc. Panhuysen. (RCE, Smallepad 5)
Dinsdag 15 mei 2018: Jojanneke Clarijs; Bollenburg, het huis van Oldenbarnevelt. (Stad van Cahen)
De OVF-lezingen worden gehouden in de “Stad van Cahen”, Muurhuizen 104 in Amersfoort, beginnen om 20.00 uur en zijn gratis toegankelijk voor leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 3,50.
De zaal gaat open om 19.30 uur.
TENTOONSTELLINGEN
Museum Flehite (3 februari t/m 21 mei 2018); de kunst van Wendingen.
Archief Eemland: Van Werk- tot Broedplaats. Werken en Wonen in het Eemkwartier.
Archief Eemland (v.a. 12 oktober,): Expositie van foto’s die de Amersfoortse fotografe Carla Kogelman maakte van de gebruikers van het Sportfondsenbad. Locatie: 3e verdieping van het Eemhuis.
Kunsthal KAdE (vanaf zaterdag 27 januari 2018) Tell Freedom, 15 South African artists. Deze groepstentoonstelling met divers werk van jonge Zuid-Afrikaanse kunstenaars is samengesteld door gastcuratoren Manon Braat en Nkule Mabaso. De kunstenaars verdiepen zich in de historie, het heden en de toekomst van Zuid-Afrika in een globale context.
Rietveldpaviljoen (t/m 22 april 2018): De Stijl voorbij, Gerrit Rietveld en de jaren vijftig.
Wijkmuseum Soesterkwartier: tijdelijk gesloten.
HISTORISCH CAFE
De erfgoedorganisaties van Amersfoort organiseren iedere tweede donderdag van de maand het Historisch Café. Iedereen die zich (vakmatig) bezighoudt met de geschiedenis van Amersfoort en omgeving is dan van harte welkom in Museum Flehite tussen 17.00 en 18.00 uur. Omstreeks 17.30 uur zal een rondje langs de partners worden gehouden om aan elkaar te vertellen waarmee elk bezig is.
Het komende HC is op 8 februari a.s.
NGV WERKGROEP LEZINGEN EN ACTIVITEITEN
Belangstellenden hartelijk welkom. Aanmelden is niet nodig en de toegang is gratis.
Zie www.ngv.nl/wwwAFT/
Donderdag 15 februari 2018: Jacqueline Hofland; “Documenten in GensDataPro”
Zaterdagmiddag 24 februari 2018 een speciale landelijke bijeenkomst over DNA en genealogie in Hotel Casa Amsterdam in Amsterdam (aanmelden vóór 07-02-2018) (georganiseerd door de NGV afdeling Amsterdam en omstreken)
Maandag 19 maart 2018: Cees de Jong; “VVG Vereniging Veluwse Geslachten”.
Donderdag 19 april 2018: afdelingsledenvergadering en lezing door Henk Folmer. Hij blikt terug naar de Reformatie vanuit een historisch kader. Van de oorzaken toen, tot en met de consequenties nu.
Donderdag 17 mei 2018: lezing.
Zaterdagmiddag 15 september 2018: genealogisch café en computermiddag.
Maandag 15 oktober 2018: lezing.
Donderdag 15 november 2018: lezing + afdelingsledenvergadering.
Donderdag 13 december 2018: “Koninklijke akten, de burgerlijke stand en het naamrecht vanaf ca. 1800”.
LEZINGEN GILDE AMERSFOORT
Leden van de OVF kunnen – zonder introducées en voor zover er plaats is – de lezingen bijwonen. Graag wel van tevoren aanmelden bij lenske.jonker@gmail.com
Donderdag 8 februari 2018: De Joden in Amersfoort, Jan Eysbouts, Gerfkamer/Joriskerk, 14.00-16.00 uur.
Begin april 2018: Architect Van der Tak, Max Cramer.