Nieuwsbrief december 2012

VAN HET BESTUUR

Presentatie Jaarboek
We kunnen terugzien op een geslaagde presentatie van het Jaarboek Flehite 2012. Inmiddels zult u hebben begrepen waarom deze plaatsvond in de Lutherse kerk: dit gebouw siert de omslag van het boek en een van de artikelen gaat breed in op de geschiedenis van de Lutherse gemeente(n) in Amersfoort en omgeving. In een indrukwekkende toespraak vertelde Jan Lodewijks over zijn in het Jaarboek beschreven onderzoek naar de Joodse busondernemer Nathan Hilversum.


Als bestuur hebben we het enthousiasme van onze leden wat onderschat, waarvoor excuses! De Lutherse kerk was te klein om alle bezoekers te bergen. Dat probleem hadden we niet in de Joriskerk, waar de boeken aan de leden werden uitgereikt. Maar daar kwamen we boeken te kort! Verscheidene leden die aanboden om boeken te bezorgen bij leden woonachtig bij hen in de buurt gingen zo “met lege handen” weg.
Ook op deze plaats danken we de Protestantse Gemeente Amersfoort voor het om niet beschikbaar stellen van de beide kerkgebouwen voor de presentatie van het Jaarboek.


Algemene Ledenvergadering
Op 26 maart 2013 hopen we onze Algemene Ledenvergadering te houden. Tijdens die vergadering kunt u weer kennis maken met de activiteiten van en binnen de vereniging.
Evenals vorig jaar zal de Collectiecommissie een aantal voorwerpen uit de collectie van het museum presenteren. En wel in de vorm van VERZOEKNUMMERS. Als u meer wilt weten van een of meer voorwerp(en) in het museum, kunt u dat melden bij de voorzitter van de Collectiecommissie, Ger de Ree (deree@capriolus.nl) De vijf meest genoemde voorwerpen zullen tijdens de vergadering worden behandeld.

Nieuwe leden

Gegevens verwijderd om privacy redenen.

AGENDA (zie ook het programma van de NGV in deze nieuwsbrief)

Dinsdag 29 januari 2013; Ayolt Brongers: “Honderd jaar Openbare Bibliotheek in Amersfoort”
Dinsdag 26 februari 2013; Alex Luigjes: “Glas in lood”
Dinsdag 26 maart 2013; Algemene Ledenvergadering
Dinsdag 23 april 2013; Remco Reiding: “Kind van het Ereveld”
Dinsdag 28 mei 2013;
Zaterdag 15 juni 2013; Excursie naar Bennekom (Kijk- en Luistermuseum) en Nijmegen (De Valkhof)

De lezingen – tenzij anders vermeld – worden gehouden in Museum Flehite, beginnen om 20.00 uur en zijn gratis toegankelijk voor leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 3,50.

STAA ZOEKT PENNINGMEESTER
De Stichting Archeologie Amersfoort (STAA) zoekt een penningmeester. Het werk betreft niet het boekhouden op zich, maar louter het zijn van penningmeester van een stichting met een bescheiden omvang. Het bestuur, bestaande uit vier leden, komt afgezien van eventuele feestelijke gelegenheden of bijzondere aanleidingen gemiddeld 3x per jaar bijeen. Naast financiële aangelegenheden komen in de bestuursvergaderingen ook aan de orde zaken die de archeologie betreffen, passend bij het doel van de STAA. De website van de STAA geeft een goed inzicht in de activiteiten etc. van de STAA.
Affiniteit met de archeologie/de geschiedenis van Amersfoort is dus wel een vanzelfsprekendheid als bestuurslid.
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de secretaris van het stichtingsbestuur, de heer J.C. van der Hooft (033-4803542; htjgq.hooft@planet.nl)

AANWINSTEN MUSEUM FLEHITE

Met steun van de OVF kon het museum een fraaie pastel-aquarel Vlucht uit Antwerpen aankopen van Herman Kruyder (Lage Vuursche, Baarn 1881-1935 Amsterdam). Deze is gemaakt naar aanleiding van de massale uittocht van Belgen na de Duitse inval in 1914. In de omgeving van Luik waren burgers zomaar doodgeschoten, wat een grote paniek teweegbracht. Zij vluchtten massaal naar Nederland, eerst wel een miljoen. Toen Antwerpen viel maakten ook 35 000 soldaten zich uit de voeten. In Amersfoort en Soesterberg zijn zo’n 20 000 militairen en burgers opgevangen, een buitengewone prestatie van gewone burgers waar we nu een voorbeeld aan kunnen nemen.

Dit werk is tussen 1936 en 1953 viermaal geëxposeerd in grote musea. Het staat vermeld in het boek van M. Hoogendonk, Herman Kruyder 1881-1935 (Zwolle-Haarlem, 1996). Het museum wil in 2014 een grote Belgententoonstelling houden, waarin dit kunstwerk zeker een plek krijgt.

Een particulier schonk dertig tekeningen van de oude binnenstad, gemaakt door Jim Frater (1887-1969). Ze dateren meestal van de jaren 1930 en zijn dus een slag ouder dan de serie van At van Vliet die vorige keer gemeld kon worden. Frater tekende bijvoorbeeld de markt, singels, steegjes, het station. In potlood, maar ook wel in aquarel of gemengde techniek.
Frater werd geboren in Vlissingen. Hij studeerde aan kunstacademies in Frankrijk en België. In Laren kreeg hij lessen van Ferdinand Hart Nibbrig. Hij ging niet mee in de nieuwe kunststromingen van zijn tijd. Zijn meeste werk ontstond in Zeeland en België, maar tenslotte ging Frater in Baarn wonen. In 1950 stelde hij werk tentoon in de academie van Amersfoort.

Voorjaar 2013 wil het museum de grote aanwinsten exposeren in een aparte tentoonstelling.
De kleine voorwerpen zijn zoals gebruikelijk te zien in het open depot in de kelder. Bij die kleine voorwerpen zijn enkele trotseer loodjes van ca 1900 (voor dakafwerking), uniformen van Scouting Soekwa uit de jaren 1990 en speldjes van de Vereniging tot Bescherming van het Ongeboren Kind (nu Siriz). Twee ingelijste haarwerken uit 1927 en 1928 zijn stille getuigen van de overleden broertjes uit een boerengezin (hierover komt een artikel in het tijdschrift van de Historische Kring Hoogland).

TOBEEN, Poëtisch realist uit de Aquitaine
(Museum Flehite, 18 november 2012 – 18 februari 2013)

De Franse schilder Tobeen (1880-1938) werd in zijn vroegere werk geïnspireerd door het kubisme van Picasso en Braque. Later schilderde hij in een poëtisch realistische stijl, die typerend voor zijn oeuvre werd. In 1972 kocht kunstpedagoog H.P. Bremmer in Parijs twee werken van Tobeen voor de collectie van Hélène Kröller-Müller. Dat betekende de introductie van het werk van de schilder in Nederland. Verschillende kunsthandelaren en collectioneurs kregen eveneens belangstelling en namen werk van Tobeen in hun collecties op. Ook in diverse museale collecties is het werk van Tobeen vertegenwoordigd.
In museum Flehite is voor het eerst in Nederland een uitgebreide tentoonstelling te zien met (inter)nationale bruiklenen uit particuliere en museale collecties. De tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met het Musée des Beaux-Arts in Bordeaux.

Bij de tentoonstelling verschijnt een uitgebreide monografie, samengesteld en geschreven door kunsthistoricus Rosella Huber. De publicatie onderstreept het belang van Tobeen als schilder van de ‘style parallèle’ (verwant aan het kubisme van Picasso en Braque). Van de hand van Rosella Huber verscheen in 2003 het boek Kubistisch avontuur, over het werk van de schilders Auguste Herbin, Jean Metzinger en Tobeen in Nederlandse collecties. De gelijknamige tentoonstelling was destijds te zien in Museum De Wieger in Deurne en in het Frisia Museum te Spanbroek. Het boek Tobeen, eigenzinnig kubist, poëtisch realist is uitgegeven door 99 Uitgevers / Publishers te Haarlem en is voor € 28,- te koop bij Museum Flehite en in de boekhandels.

Let op!! Voor deze tentoonstelling vraagt Museum Flehite een toeslag van € 2,50 aan museumkaarthouders.

“BEROEP HUISVROUW”

Als eerbetoon aan de Amersfoortse huishoudscholen schreef cultuurhistoricus Ruud Meijer het boek Beroep Huisvrouw. Het boek beschrijft de geschiedenis van de Amersfoortse huishoudscholen tegen de achtergrond van landelijke veranderingen vanaf het eind van de negentiende eeuw.
Op woensdagmiddag 28 november jl. is het eerste exemplaar van het boek overhandigd aan de wethouder van onderwijs, de heer M. Tigelaar. Bij die bijeenkomst is het archief van de Amersfoortsche Industrie- en Huishoudschool -symbolisch- overgedragen aan Archief Eemland.

Het boek is verkrijgbaar bij de boekhandel voor € 27.00

BOEKAANBIEDING
De volgende boeken zijn voor leden van de OVF voor € 1,– per stuk op vertoon van de ledenpas bij de balie van het museum verkrijgbaar:

Weerklank. Opstellen over de geschiedenis van Amersfoort e.o. (uitgegeven bij het afscheid van conservator Huygen in 1962, 72 pp); het boek bevat artikelen over opgraving Soesterhei 1861, bezoek landvoogdes Maria 1539, stadsbestuur ca 1750, Werkinstituut tot Wering der Bedelarij ca 1820, schoolmeesters 19e eeuw en tijdgenoten van D.H. Huygen.

C.A. van Kalveen, Onderwijs te Amersfoort 1806-1860 (uitgegeven in 1964)

Verder verwijzen we graag naar het onderdeel “Publicaties” op onze website www.historisch-amersfoort.nl

VAN ROSSEM VERTELT OP BEZOEK IN ACHTERVELD
In de tiende aflevering van het tv-programma Van Rossem Vertelt gaat historicus Maarten van Rossem naar het dorp Achterveld. Op 30 april 1945 stond prins Bernard daar oog in oog met de Duitse vijand. Van Rossem zoekt uit welke herinneringen aan deze historische gebeurtenis nog levend zijn. Van Rossem Vertelt is zaterdag 8 december te zien op RTV Utrecht.
Elk jaar vieren we op 5 mei dat Nederland in 1945 werd bevrijd van de Duitse bezetting. Hoe de capitulatie tot stand is gekomen is echter maar bij weinigen bekend. De eerste onderhandelingen hiervoor vonden plaats aan de oostkant van onze regio, in het plaatsje Achterveld. De bijeenkomsten in Achterveld waren geheim, maar al snel deden de wildste verhalen de ronde. De toen zeven- en negenjarige Marietje en Corry herinneren zich het nog goed. Van Rossem ontmoet de dames op de plek waar het bijna zeventig jaar geleden allemaal gebeurde.

Van Rossem Vertelt over de rol van het dorp Achterveld bij de capitulatie, is zaterdag 8 december te zien op RTV Utrecht, vanaf ongeveer 07.10 uur en daarna ieder uur opnieuw. Vanaf 20.00 uur is de uitzending te zien om vijfendertig minuten over het hele uur.

Alle afleveringen van Van Rossem Vertelt kunt u terugkijken via: www.rtvutrecht.nl/vanrossemvertelt

NGV WERKGROEP LEZINGEN EN ACTIVITEITEN
Zie ook www.ngv.nl bij afdeling Amersfoort e.o.
Afdelingsbijeenkomsten:
Op donderdagavond 13 december spreekt dhr. Theo Gerritsen over “Het telen en roken van tabak”.
Op donderdagavond 17 januari spreekt dhr. D. Steenbeek over Amersfoort op de kaart (2)
Op donderdagavond 19 februari spreekt dhr Z. Klaasse over het Kadaster

HISTORISCH CAFE
Op donderdag 13 december van 17.00 tot 19.00 uur vindt het Historisch Café plaats in het Stadscafé, Stadhuisplein 7 in Amersfoort. Tijdens deze bijeenkomst verzorgt Stadsherstel Midden Nederland een korte presentatie.