Het gedenkjaar Mondriaan 150 is nog niet voorbij. De OVF organiseert in november een lezing over Amersfoort in Mondriaans jeugdjaren, in Museum Flehite is vanaf morgen een tentoonstelling te zien over Mondriaan en de Haagse School. Verder zijn er interessante podcasts te beluisteren, over de biergeschiedenis van Amersfoort (OVF) en over de verdwenen SS’er Walter Heinrich (NMKA). In deze nieuwsbrief ook een In Memoriam over Ayolt Brongers, erelid van de OVF.
Activiteiten
OVF-activiteiten zijn gratis voor leden. Niet-leden verzoeken wij 5 euro over te maken op bankrekeningnummer NL95 INGB 0003 7956 66 t.n.v. Oudheidkundige Vereniging Flehite o.v.v. de datum en titel van de activiteit. U moet zich voor activiteiten aanmelden via ovfaanmeldingen@gmail.com.
Nieuwe podcast: De geschiedenis van het bier in Amersfoort
De nieuwste podcast in de reeks over de historie van Amersfoort gaat over de geschiedenis van het bier in onze stad. Het is niet zo bekend dat Amersfoort in de middeleeuwen tot de vier belangrijkste biersteden van ons land behoorde.
Hoe is dat succes te verklaren? Hoe nam de Phoenixbrouwerij eind negentiende eeuw het stokje over van zijn voorgangers? Hans van Harten van de OVF-activiteitencommissie vroeg het aan twee gerenommeerde bierspecialisten: Leendert Alberts en Onno Kleefkens. Beiden hebben een aantal publicaties op hun naam staan over het Amersfoortse bier.
Klik hier om de podcast te beluisteren.
Amersfoort in Mondriaans jeugdjaren | lezing 8 november
Dit jaar viert Amersfoort het 150ste geboortejaar van Piet Mondriaan. De vroegste jeugd van Mondriaan speelt zich hier immers af. Vanuit historisch perspectief is er genoeg te vertellen over deze periode. In die tijd spelen onderwijs en opvoeding in ieder geval een steeds prominentere rol.
Mondriaans vader (foto), onderwijzer op de Christelijke Nationale School ter plekke en vurig leider van het Anti-Schoolwetverbond, zal zijn visie ook thuis niet onder stoelen of banken hebben gestoken. Opvattingen die ontegenzeggelijk van invloed zijn geweest op het leven van de kunstschilder Mondriaan.
Spreker: Ed van der Veer
Tijd: 14.30 – 16.00 uur (incl. bezichtiging museum), inloop vanaf 14.15 uur
Locatie: Mondriaanhuis
Neem uw Museumjaarkaart mee!
Aanmelden: ovfaanmeldingen@gmail.com
Kind van foute ouders | Lezing 17 januari 2023
Vlak na de bezetting telde Nederland circa 360.000 kinderen die behoorden tot de eerste generatie oorlogsslachtoffer van foute ouders. Dat is ongeveer 3,5% van de toenmalige bevolking.
Een deel van de NSB-kinderen worstelt nog steeds met de vraag waarom hun ouders verkeerde keuzes maakten.
In deze lezing vertelt Herman Schouten over drie generaties Schouten die de gevolgen van de keuze voor het nationaalsocialisme moeten ondergaan en hoe dit doorspeelt in het leven van een familie.
Tijd: 20.00 – 22.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur
Locatie: Museum Flehite
Aanmelden: ovfaanmeldingen@gmail.com
Van het bestuur
Verspreiding Historisch Jaarboek 2022
Op donderdag 1 december vindt om 17.00 uur in de Sint-Joriskerk de presentatie van het Historisch Jaarboek Flehite plaats (onder voorbehoud van de coronasituatie).
Eén van de auteurs, Elizabeth den Hartog, docent oude architectuur en kunst tot 1500 aan het Leiden University Centre for the Arts in Society, zal dan een korte lezing geven. Zij heeft onderzoek gedaan naar het doksaal van de Joriskerk, dat we vanaf onze zitplaatsen kunnen zien. In de volgende nieuwsbrief leest u meer over de presentatie.
Zoals gebruikelijk kunnen de leden hun jaarboek afhalen en wordt iedereen gevraagd ook boeken mee te nemen voor afwezige leden die bij hen in de buurt wonen. In de vorige nieuwsbrief werd een oproep gedaan voor het rondbrengen van de jaarboeken die tijdens de uitreiking niet zijn opgehaald. Veel mensen zijn bereid gevonden om deze taak op zich te nemen, maar in een paar postcodegebieden kunnen we nog wat meer hulp gebruiken:
Leusderkwartier: postcode 3817
Randenbroek: postcode 3816
Kruiskamp: postcode 3814
Wilt u meewerken, neem dan contact op met wilma.adriaanse@gmail.com. Zodra u zich heeft aangemeld en bekend is om welke boeken binnen uw postcodegebied het gaat, krijgt u daarover bericht en worden de boeken bij u thuis gebracht.
In Memoriam OVF-erelid Ayolt Brongers
Op 9 september j.l. is de Amersfoortse historicus Ayolt Brongers op 89-jarige leeftijd overleden. Brongers, één van de belangrijkste kenners van de de Amersfoortse geschiedenis, was tientallen jaren zeer betrokken bij de OVF.
Vanaf 1980 werkte Brongers bij de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB), dat later is overgegaan in de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).
Zijn jarenlange interesse in de geschiedenis van onze stad resulteerde in 1998 in de publicatie van de Historische Encyclopedie van Amersfoort, een standaardwerk over de geschiedenis tot en met de Eerste Wereldoorlog. De encyclopedie geeft aan de hand van drieduizend trefwoorden beschrijvingen van historische personen, gebouwen en straten.
Vanaf eind jaren zestig was Brongers actief binnen de OVF. Toen het bestuur in 1969 ondanks een motie van wantrouwen weigerde af te treden, wist hij tijdens een roerige vergadering te bereiken dat er een nieuw bestuur werd gekozen. Na het aantrekken van de oud-burgemeester van Leusden Albert Buining keerde de rust binnen de OVF terug.
Brongers was vanaf 1972 redacteur van het historische tijdschrift Flehite en later van het Jaarboek Flehite. Hij bleef tot 2008 lid van de redactie. Begin twintigste eeuw speelde hij een belangrijke rol in de besluitvorming rond de fusie van museum Flehite, de Zonnehof, het Armando Museum en het Culinair Museum.
In 2008 werd Ayolt Brongers benoemd tot erelid van de OVF. Daarna is de tweejaarlijks Brongerslezing ingesteld. Uiteraard gaf Bongers zelf de eerste lezing.
Jelle Hekman, voorzitter OVF
Ook interessant…
Documentaire Sporen van Indië
Na vier eeuwen gemeenschappelijke geschiedenis heeft bijna 10% van de Nederlanders Indisch bloed in de familie. In de filmische documentaire Sporen van Indië wordt deze lange en gecompliceerde geschiedenis tot leven gewekt aan de hand van de historische kruisbestuiving tussen Indië en de stad Amersfoort. Net als de succesvolle documentaire Amersfoort ’40-’45 is Sporen van Indië gemaakt door Reda van der Putten en geschreven en ingesproken door Hans Goedkoop. De documentaire wordt dit najaar verwacht.
Meer informatie en aanmelden voor vertoningen op de website.
Publicatie over Amersfoortse biergeschiedenis
Menig Amersfoorter kent de Phoenix Brouwerij omdat ouders, grootouders of andere familieleden er hebben gewerkt. Onno Kleefkens uit Hoogland beschreef de geschiedenis van deze Amersfoortse brouwerij.
Op basis van het vele beschikbare materiaal laat hij zien hoe een kleine brouwerij zich staande trachtte te houden in de stormachtige ontwikkelingen van de Nederlandse markt in de twintigste eeuw, waarin vele collega’s ten onder gingen. Het boek werpt een compleet nieuw beeld op van ‘bijna 100 jaar Amersfoortse biergeschiedenis’.
Van Amersfoortsch Beijersch tot Phoenix Brouwerij
Het rijk geïllustreerde boek van 576 pagina’s is verkrijgbaar bij de lokale boekhandel of via uitgeverij Phetradico voor € 59,90 (inclusief verzendkosten).
Tentoonstelling Naar de natuur
Museum Flehite | 8 oktober 2022 t/m 29 januari 2023
Niet iedereen weet dat Piet Mondriaan aan het begin van zijn carrière een heel goede landschapschilder was. Hij werd geïnspireerd door de schilders van de Haagse School, maar ontwikkelde wel zijn eigen stijl.
In de tentoonstelling Naar de natuur. Mondriaan en de Haagse School zijn zo’n zestig landschappen te zien van Mondriaan en schilders als Hendrik Willem Mesdag, Anton Mauve, Paul Gabriël en Jan Hendrik Weissenbruch.
Ook richtte de kunstenares Annemieke Harkema speciaal voor deze tentoonstelling een vitrine in met tekeningen van het Gein en de planten die daar groeien.
Lezing over verwantschap | 12 oktober
Lezing over afkomst en identiteit ofwel familieverwantschap. Wat houdt dat in en hoe gaan we daarmee om? En om het vrolijk te houden: alles wat ter tafel komt over familiegeschiedenis en genealogie. Spreker Leo Barjesteh van Waalwijk van Doorn is initiatiefnemer van Zonen van Adam, het eerste grootschalige Nederlandse DNA-project, en oprichter van het Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis.
Locatie: De Koningshof, De Blekerij 33, Leusden (zaal 1 en 2)
Tijd: 14.00 – 16.00 uur, inloop vanaf 13.30 uur
Toegang gratis
Podcastserie De verdwenen SS’er
Nationaal Monument Kamp Amersfoort presenteert de zesdelige podcastserie De Verdwenen SS’er.
Een zoektocht naar de op mysterieuze wijze verdwenen SS-commandant Walter Heinrich van Kamp Amersfoort. Heinrich was een oorlogsmisdadiger, massamoordenaar en de grondlegger van één van de gruwelijkste concentratiekampen in Nederland in de Tweede Wereldoorlog. In februari 1945 verdween hij spoorloos. Wat is er met hem gebeurd?
Podcastmaker Jordy Hubers en hoofd onderzoek van Kamp Amersfoort Floris van Dijk zijn naar hem op zoek gegaan en brengen nieuwe feiten aan het licht. Beluister hier de trailer.