Van het bestuur
750ste lid OVF: Gert Jan Luijendijk
Voorzitter Jelle Hekman en secretaris Jan Carel van Dijk brachten op 15 september een bezoek aan Gert Jan Luijendijk, het 750ste lid van de OVF. In 2018 werd het 600ste lid genoteerd en in de drie jaar daarna zijn er 150 leden bijgekomen.
Gert Jan Luijendijk kreeg een ingelijste reproductie van de structuurschets die Ashok Bhalotra heeft gemaakt voor Kattenbroek. Daarnaast kreeg hij een setje boeken die de stichting Flehite Publicaties heeft uitgegeven.
Gert Jan behoorde tot de eerste lichting Kattenbroekers. In verband met zijn werk voor de Monumentenwacht Nederland in Amersfoort besloten hij en zijn vrouw om zich hier te vestigen. In 2002 stapte Gert Jan over naar wat nu de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is. Sinds een paar jaar is hij gepensioneerd, waardoor hij tijd heeft om het archief van zijn schoonvader te ordenen. Die was eigenaar van scheepswerf Het Fort in Amsterdam-Noord (zie het schilderij onder de reproductie van de structuurschets).
Feestelijke Bevrijdingsintocht 2022
Historische Boekenkraam
In 2019 en 2020 heeft de OVF met succes een ‘historische boekenkraam’ opgesteld in de hal van de bibliotheek in het Eemhuis. Dit herhalen we op zaterdag 23 oktober 2021 (van 11.00 tot 15.00 uur). Vanuit de kraam worden tegen aantrekkelijke prijzen – van één tot vijf euro – boeken verkocht die de OVF in de loop der jaren heeft uitgegeven. Daarnaast roepen wij leden op om historische boeken die zij al gelezen hebben beschikbaar te stellen voor de boekenkraam. Vorige keren hebben we op deze wijze vele tientallen boeken kunnen aanbieden tegen schappelijke prijzen.
U kunt boeken afgeven bij:
- Klaas de Boer, Barchman Wuytierslaan 68
- Jan Carel van Dijk, Toscastraat 1
- Jelle Hekman, Schone van Boskoopgaarde 14
In de week van maandag 18 tot 24 oktober staat er bij hun voordeur een boekenkist waar u uw overtollige boeken kunt achterlaten.
Als u belt met Jelle Hekman (tel 06-22783912) worden de boeken bij u thuis opgehaald.
OVF-activiteiten
Voor de presentatie van het jaarboek en de OVF-lezing gelden de regels voor bezoek aan een evenement:
- U hoeft geen 1,5 meter afstand te houden
- Alle bezoekers vanaf 13 jaar aan een evenement moeten verplicht een coronatoegangsbewijs laten zien
- Vanaf 14 jaar wordt het coronatoegangsbewijs samen met het identiteitsbewijs gecontroleerd
Presentatie jaarboek 2021
De traditionele presentatie van het jaarboek is volgens velen het hoogtepunt van ons verenigingsjaar. Deze is gepland op donderdag 25 november om 17:00 uur in de Sint-Joriskerk. Voor het eerst niet meer in het koor, maar in de kerk; daar passen we met zijn allen ruim en veilig in. Gerard Raven zal een inleiding houden over de pest; na afloop weet u beter of u corona daarvoor zou willen ruilen. Daarna is er een borrel en kan iedereen een boek meenemen voor zichzelf en eventueel voor iemand uit zijn of haar buurt.
Het jaarboek 2021 zit weer vol verrassingen, met nieuws uit vijf onderzoeken. Taco Hermans vertelt over het middeleeuwse kasteel en de latere buitenplaats Grimmestein in Baarn. Gerard Raven is naar aanleiding van corona gaan kijken hoe de pest Amersfoort drie eeuwen lang in de greep hield. Omdat het klooster van de Zusters van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort aan de Zuidsingel is verkocht, dook Sandra Hovens in de bouwgeschiedenis. Zij gaat terug tot het Sint-Barbaraklooster uit de veertiende eeuw. Addy Schuurman onthult wat Amersfoorters over Multatuli dachten en Wichard Maassen beoordeelt het optreden van de krachtige wethouder Wim Huslage. Ook de jaaroverzichten van Monumentenzorg en Archeologie staan weer in het jaarboek. Ten slotte wordt aandacht geschonken aan de vele wisselingen in de redactie, die gestaag verjongt.
Lezing 12 oktober: Aan het werk!
De Maand van de Geschiedenis in oktober is jaarlijks het grootste geschiedenisevenement van Nederland. Dit jaar is het thema ‘Aan het werk’. Ook de OVF haakt daar met een lezing bij aan en plaatst het thema in een Amersfoorts historisch perspectief. Traditioneel was Amersfoort een stad van ambachten, maar in de negentiende eeuw veranderde dat grondig. Hoe verliep die overgang van ambacht naar fabrieksarbeid? En wat betekende dat voor de positie van bijvoorbeeld vrouwen, gehandicapten en kinderen? In zijn lezing zal historicus en kenner van de Amersfoortse geschiedenis Addy Schuurman de grote veranderingen en de gevolgen hiervan voor Amersfoort in woord en beeld toelichten.
Spreker: Addy Schuurman
Locatie: Buiningzaal Museum Flehite
Aanvang: 20:00 uur
Er is plaats voor maximaal zeventig personen. Aanmelden vooraf is noodzakelijk, graag met vermelding van de datum van de lezing, via OVFaanmeldingen@gmail.com. Heeft u zich al eerder aangemeld, dan hoeft dat niet opnieuw.
Fietsexcursie door de Isselt
De ontwikkeling van Amersfoort is enorm in beweging. Zeker in het gebied grenzend aan de binnenstad, ook wel ‘Kop van Isselt’ genoemd. De Isselt is sowieso een interessant gebied met veel geschiedenis. Op 30 oktober geeft SIESTA op uitnodiging van de OVF een fietsrondleiding door de Isselt.
De excursie van ongeveer twee uur start om 10.30 uur bij het voormalige benzinestation op de Kwekersweg, tussen de Koppelweg en de Kleine Koppel.
De fietstocht langs Herrijzend Amersfoort is voor € 2,50 in boekvorm te verkrijgen.
SIESTA, de Stichting die zich bezighoudt met het industrieel erfgoed van de stad Amersfoort, heeft verschillende publicaties uitgebracht. Meer gegevens over deze publicaties kunt u vinden op de website.
Er kunnen maximaal twintig personen deelnemen.
Aanmelden: ovfaanmeldingen@gmail.com.
Publicaties
Op 25 oktober komt het boek Ruim anderhalve eeuw Amersfoorts garnizoen uit. Daarin beschrijft Jan Carel van Dijk de opkomst van de afgebroken Willem III Kazerne en het Beestenmarkt-complex. Ook besteedt hij aandacht aan de Juliana van Stolbergkazerne, waarvan de gespaarde hoofdgebouwen thans woningen zijn. Verder komen verdwenen kampen als Waterloo, De Boskamp en De Bokkeduinen aan bod. Maar vooral gaat het over de Bernhardkazerne en wat daar nu gevestigd is.
Stichting Flehite Publicaties, Amersfoort
Ledenprijs € 12,50; niet-leden betalen € 14,95
Reserveer nu vast een exemplaar via de webshop.
Amersfoort ontrafeld
In het boek Amersfoort ontrafeld – Een beknopte geschiedenis – geeft Jan Niessen een handzame beschrijving van de geschiedenis van Amersfoort.
Wie kent Amersfoort niet, die middeleeuwse stad in het midden van ons land? Maar hoe is die stad eigenlijk ontstaan? Wie zijn de Amersfoorters en waar komen zij vandaan? Hoe regelden zij hun zaken en bouwden zij aan hun stad? Hoe hielden zij vijanden buiten de muren en kregen ze het water weg? Wat deden ze voor de kost en wat vonden ze leuk en belangrijk? Hoe werden mogelijkheden benut en tegenslagen overwonnen? Zonder een rij boeken te hoeven lezen, kom je daarover in deze beknopte geschiedenis veel te weten.
Stichting Flehite Publicaties, Amersfoort
Ledenprijs € 16,90; niet-leden betalen € 18,90
Verschijning eind november, nu al te reserveren via de webshop.
Oproep
Activiteitencommissie OVF zoekt nog versterking!
De oproep in de vorige nieuwsbrief voor versterking van de activiteitencommissie heeft succes gehad. In deze nieuwsbrief stelt Fokje Das zich aan u voor. Veel ervaring, volop ideeën en de liefde voor geschiedenis en de stad van jongs af aan meegekregen. Precies wat we zochten!
Maar onze zoektocht gaat nog even verder. In de commissie missen we iemand met technische handigheid bij het instellen van beeld en geluid. Dat moet immers tiptop in orde zijn. Geen krakende microfoons en geen knipperende beelden. Bent u die man/vrouw die dat nou net leuk vindt om te doen? Wilt u ons zes tot acht keer per jaar bijstaan met de techniek? Stuur dan een mail naar activiteiten@historisch-amersfoort.nl. We zouden er enorm mee geholpen zijn!
Nieuws
Doe mee met de PLUS-actie ‘Spaar je club gezond’
In de vorige nieuwsbrief was te lezen dat de OVF meedoet met de actie ‘Spaar je club gezond’ van de PLUS Supermarkt aan de Arnhemseweg. Klanten krijgen bij hun boodschappen punten, die zij via een website kunnen toekennen aan 25 deelnemende clubs en verenigingen in Amersfoort. Pro rato wordt maar liefst € 17.500,- verdeeld.
Mocht u boodschappen doen bij deze supermarkt, dan hopen wij dat u de gratis voucher(s) aanneemt en punten aan de OVF wilt toekennen. Op dit moment is de stand voor de OVF rond de € 1.000,-.
Als onze positie de komende maand behouden blijft of zelfs verbeterd wordt, zal een mooi bedrag in onze verenigingskas vloeien!
Kijk hier voor de actuele stand.
Nieuw in de activiteitencommissie: Fokje Das
Graag stel ik mijzelf aan u voor. Mijn naam is Fokje Das en ik ben 61 jaar. Ik ben geboren en getogen in Amersfoort. De afgelopen twaalf jaar heb ik in Italië gewoond en nu ik (gelukkig) weer terug ben, merk ik opnieuw en zelfs nog meer hoe heerlijk het is om in Amersfoort te wonen en werken.
Ik werk bij VVV Amersfoort en ben tevens gids voor de Onze Lieve Vrouwetoren. U kunt mij tijdens beklimmingen dus regelmatig boven op de toren aantreffen. Zelf geniet ik daar elke keer weer van.
De liefde voor geschiedenis en de stad heb ik van jongs af aan meegekregen van mijn grootvader en vader die beiden altijd vol historische verhalen zaten (en overigens allebei al lid van de OVF waren). Ik hoop een positieve, constructieve bijdrage te kunnen leveren aan de activiteitencommissie en kijk uit naar een prettige samenwerking.
Ook interessant…
De revival van het Beekdal/Park Randenbroek
Lezing Gilde Amersfoort – 4 november
In 1954 kocht de gemeente Park Randenbroek en werd het voormalig privé-eigendom openbaar toegankelijk. Het beheer kwam in handen van de toenmalige plantsoenendienst van de gemeente.
Met enkele kleine ingrepen in 1958 werd het park aantrekkelijker gemaakt. Er kwam een speelplek voor kinderen en zitplaatsen aan de vijver.
Eind jaren zeventig werd voor het eerst geconstateerd dat het park sterk aan vitaliteit inboette. Een verschijnsel dat bij alle negentiende-eeuwse landschapsparken in Nederland begon te ontstaan. Begin jaren tachtig werden de eerste summiere onderzoeken naar de oorzaken gestart en werd de historie van het park in kaart gebracht. Kleine ingrepen werden uitgevoerd om het park aantrekkelijker te maken. Deze ingrepen hebben nooit tot structurele oplossingen geleid.
In de jaren die volgden nam het gebruik van het park toe, evenals de maatschappelijk druk voor een beter beheer. Op het kappen van bomen kwam toen al een groot taboe te rusten. In de jaren negentig werd door de groei van de stad de roep om een visie op het Park Randenbroek en het totale Beekdal sterker. Begin 2000 werd met de visie gestart, welke uiteindelijk uitmondde in de structuurvisie 2009.
Aanmelden voor de lezing bij Ineke Gorter: c.h.gorter@xmsnet.nl.
Spreker: landschapsarchitect Willem Oxener
Tijd: 14.00-16.00 uur, inloop 13.30 uur
Locatie: Filalethes, Havik 29 Amersfoort
NGV-lezing 12 oktober 2021: Spionnen in de Republiek
Volgend jaar is het 350 jaar geleden dat ons land onder de voet werd gelopen door de Fransen en dat Michiel de Ruyter een grote Engels-Franse vloot moest weerhouden van een landing. Dr. Anne Doedens is bij de herdenkingsfestiviteiten betrokken en publiceert daarover twee boeken met bijzondere vondsten. Een daarvan gaat over een door hem ontdekte briefwisseling van Engelse spionnen en verspieders in de Republiek, die achterhaalden waar de Nederlandse vloot lag, hoe sterk hij was en die verder de sfeer in de Republiek beschreven. Het is een bron die alleen daarom al belangrijk is, omdat de Engelse kant van het Rampjaar 1672 op deze manier voor het eerst beschreven wordt. Het boek zal eind dit jaar/begin 2022 verschijnen, de lezing is in feite een primeur.
Iedereen is van harte welkom. Toegang gratis. Graag van tevoren aanmelden.
Spreker: Dr. Anne Doedens
Tijd: 20.00 – 22.00 uur, zaal open vanaf 19.30 uur
Locatie: De Koningshof, De Blekerij 33, 3831 CT Leusden (zaal 1 en 2)
Katoendrukken immaterieel erfgoed
De eerste katoendrukkerij van Europa vestigde zich in de zeventiende eeuw in Amersfoort. Op zaterdag 9 oktober 2021 wordt het ambacht van katoendrukken bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. Dat gebeurt in de Katoendrukkerij in de Volmolen in Amersfoort door Marco van Balen, directeur van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN), en Nathalie Cassee, initiatiefnemer van De Katoendrukkerij.
Het immaterieel erfgoed van het katoendrukken bestaat, naast het drukken, ook uit het ontwerpen en maken van de houten drukblokken en de kennis van de verf.
Kijk voor meer informatie op de website.
Mondriaan – Ode aan het landschap
Lezing/rondleiding op vrijdag 29 oktober door Diana Kostman
Tijd: 15.00 tot 17.00 uur
Locatie: Mondriaanhuis
Informatie en aanmelden: Volksuniversiteit Amersfoort