In deze eerste nieuwsbrief van 2025 blikt voorzitter Klaas de Boer vooruit op de plannen van de OVF voor het komende jaar. Verder kunt u zich weer aanmelden voor interessante lezingen, leest u meer over de podcastserie ‘De oorlog door de ogen van twee Amersfoortse dagboekschrijvers’, over nieuwe boeken en de stand van zaken rond bouwplan SAM.
Van het bestuur
Beste leden,
Het nieuwe jaar is weer begonnen: de historie heeft weer een jaartje extra toegevoegd aan onze activiteiten. En die komen er aan: mooie lezingen, nieuwe podcasts en films, vier Kronieken en ook weer een Jaarboek, waarmee de redactie al begonnen is. Het afgelopen jaar bracht ons al veel. Ik zal dat niet allemaal opsommen, maar één ding wil ik wel benoemen: we hebben nu meer dan 850 leden. En steeds melden zich weer nieuwe mensen aan. Dat betekent dat er een stevige belangstelling is voor de historie van onze mooie stad.
Komend jaar gaan we meer bijeenkomen in de prachtige Aegtenkapel. Met de Flint maakten we afspraken, terwijl ook het Museum ons tegemoet kwam. We hopen dan geen of heel weinig mensen teleur te stellen door het bord ‘VOL’ te moeten gebruiken. Op u een beroep om op tijd aan te melden en vooral ook af te melden bij verhindering: dan kunnen we leden die op de wachtlijst staan, toelaten.
In de planning staan ook een aantal bijzondere zaken. Amersfoort is in 2025 uitgeroepen tot Garnizoensstad. Sinds de tweede helft van de 19e eeuw zijn we dat geworden en ook nu huisvesten we een van de grootste kazernes van het land. Samen met de gemeente en het leger organiseren we in het vroege najaar een symposium over dit thema.
Verder staan er twee bijzondere boeken op stapel. Het eerste gaat over Jacob van Campen, kunstenaar, bouwmeester en lid van het bestuur hier. Zijn buiten Randenbroek zal dit jaar in volle glorie zijn hersteld. In het najaar hopen we ook een mooi, gebonden en rijk geïllustreerd boek uit te geven over de Berg, de geschiedenis van prehistorie tot nu. Het wordt vooral een levendig boek met veel herkenbaars. We zullen werken met een voorintekening, zodat iedereen een exemplaar kan reserveren.
Maar genoeg over onze vereniging. In deze maand is het ook goed om alle leden persoonlijk het beste toe te wensen. Bij deze, namens het bestuur van de OVF,
Klaas de Boer,
Voorzitter
Activiteiten
Aanmelden voor OVF-activiteiten
Voor aanmelden voor OVF-activiteiten klik op de rode buttonbij de aankondiging. Vul vervolgens op het formulier uw naam en ‘ja’ in. Aanmeldingen gaan per persoon. Voor aanmelding van een tweede persoon vul svp de betreffende naam in, en niet die van uzelf.
OVF-activiteiten zijn gratis voor leden. Niet-leden verzoeken wij 5 euro over te maken op NL95 INGB 0003 7956 66 t.n.v. Oudheidkundige Vereniging Flehite o.v.v. de datum en titel van de activiteit.
Afmelden voor OVF-activiteiten
Het verzoek van de voorzitter in de nieuwsbrief van oktober 2024 om u af te melden wanneer u uiteindelijk niet bij een lezing aanwezig kunt zijn, heeft goed gewerkt! Hierdoor konden alle mensen van de reservelijst de lezing ‘Echt nep of net echt’ toch bijwonen.
Heeft u zich aangemeld voor een activiteit en bent u later toch verhinderd? Afmelden gaat via dezelfde link door ‘nee’ in te vullen.
Huis Cohen – stadspaleis met paarse ruitjes | Lezing 21 januari
Huis Cohen, het fraaie Huis met de Paarse Ruitjes aan de Zuidsingel, is wellicht het bekendste en meest geliefde woonhuis in de binnenstad van Amersfoort.
Achter de paarse ruitjes ligt een uniek interieur verscholen. Naast de hoge rijkdom en kwaliteit ervan blijkt het ook een schat aan informatie te bevatten over de wooncultuur aan het eind van de 18e eeuw, en specifiek over die van de rijke Amersfoortse koopmansfamilie Cohen
Archeoloog en bouwhistoricus Timo d’Hollosy (Gemeente Amersfoort) kreeg de uitzonderlijke gelegenheid het pand van binnen en van buiten te onderzoeken en vertelt over zijn bevindingen.
Datum: 21 januari 2025
Spreker: Timo d’Hollosy
Locatie: Aegtenkapel, Het Zand 37, Amersfoort
Tijd: 20.00 – 22.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur
Deze lezing is volgeboekt!
Let u wel goed op of u een bevestiging van uw aanmelding heeft ontvangen. Als u die niet heeft gekregen is uw aanmelding niet bij ons aangekomen en rekenen we niet op uw komst!
Had u zich aangemeld en en bent u toch verhinderd? Dan graag tijdig afmelden via onderstaande link. Wij kunnen dan mensen op de reservelijst alsnog een plezier doen.
Theodor en Cateau Sanders in Amersfoort | Lezing 18 februari
Onlangs verscheen het boek Theodor Sanders – De vergeten compagnon van Berlage (1847-1927) van Arjan den Boer.
Sanders was een veelzijdig man: architect, ondernemer, spoorwegingenieur en activist. Ook zijn echtgenote Cateau Sanders-Huidekoper was maatschappelijk zeer actief, onder meer als feministe en vegetariër.
Van 1904 tot 1921 woonde het echtpaar in Amersfoort, waar ze Huize Snoekheuvel lieten bouwen op ’t Stort. Ze raakten betrokken bij het Amersfoortse onderwijs, de weeskinderenopvang en andere goede doelen.
Sanders zette zich ook in voor villabouw in Birkhoven en de aanleg van tramlijnen rond Amersfoort. Daarnaast ging hij in de gemeentepolitiek, maar zijn wethouderschap Publieke Werken werd bepaald geen succes. Cateau stelde zich in 1917 als eerste vrouw kandidaat voor de gemeenteraad.
Datum: 18 februari 2025
Spreker: Arjan den Boer
Locatie: Aegtenkapel, Het Zand 37, Amersfoort
Tijd: 20.00 – 22.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur
De oorlog door de ogen van twee Amersfoortse dagboekschrijvers
Dilemma’s voor de historiograaf
Duizenden pagina’s aantekeningen doorploegen, inkorten en toegankelijk maken voor een groter publiek via een serie podcasts. Welke fragmenten neem je wel op, en welke fragmenten niet, en waarom? Met de huidige discussie naar aanleiding van het openbaar maken van het Centraal Archief bijzondere Rechtspleging (CABR) zijn deze vragen actueler dan ooit!
Foto: Witte Jan Vaatstra
Met de afronding van het laatste oorlogsjaar 1945 zijn de dagboeken die Witte Jan Vaatstra en Honoré Blijdenstijn nauwgezet bijhielden in WO II toegankelijk voor een groter publiek. In zes podcastafleveringen worden hun visies, overtuigingen, dilemma’s en angsten in die jaren vertolkt door stemacteurs Wim Hartog en Reinhard Beskers.
Naar aanleiding hiervan organiseren we een avond met deskundigen, podcastmakers, stemacteurs en (zo mogelijk) nazaten van de dagboekschrijvers.
Alle podcasts zijn vanaf 18 maart te beluisteren onder meer via de website van de OVF.
Aanmelden voor deze avond kan vanaf de februari Nieuwsbrief!
Foto: Honore en Roos Blijdenstijn
Foto: Dagboek Honore Blijdenstijn
Zojuist verschenen!
Pieter van Achterbergh – Van timmerman tot stadsbouwer
“In Pieter van Achterbergh is heengegaan een man die in de geschiedenis van Amersfoort als een groot man vermeld zal worden”, schreef De Amersfoortsche Courant op 27 juli 1916. “Ge zult niet vergeten worden”, beloofde burgemeester Van Randwijck hem bij zijn begrafenis. Toch kent vrijwel niemand die naam nog, tot nu!
Het boek Pieter van Achterbergh – Steen voor steen een beter Amersfoort van David de Vriesvertelt het verhaal van een geboren Amersfoorter uit een timmermansfamilie, die uitgroeide tot één van de sleutelfiguren in de stadsontwikkeling van de vroege twintigste eeuw.
Naast bouwer van 600 huizen, ontwerper van vele karakteristieke panden en projectontwikkelaar, was Pieter van Achterbergh ook actief als raadslid, zwembad- en badhuisexploitant en tijdens de Eerste Wereldoorlog als leider van grote werkverschaffingsprojecten. Een zeer veelzijdig man die een groot stempel op de stad drukte in de 16 jaar dat hij actief was in de stad.
Het boek telt 496 pagina’s en is te koop bij verschillende boekwinkels in Amersfoort.
Kijk voor meer informatie en een preview op de website Amersfoort Toen & Nu.
Foto: Pieter van Achterbergh (met planken over zijn schouder) voor de herenhuizen in het plantsoen.
Foto: Villapark Monnikendam
Forum Ruimtelijk Erfgoed Flehite
Versterking bestuur
Het Forum Ruimtelijk Erfgoed Flehite geeft gevraagd en ongevraagd adviezen over stedelijke ontwikkelingen die een raakvlak hebben met de cultuurhistorie van onze stad. Vaak gaat dat over de binnenstad, maar ook over ruimtelijke ontwikkelingen daarbuiten.
Door het vrijkomen van enkele plekken is er behoefte aan nieuwe bestuursleden. Het gaat om versterking met enkele mensen die interesse hebben in de cultuurhistorie van onze gebouwde omgeving, ook zonder specifieke vakkennis daarin.
Neem voor informatie contact op met:
Trudy de Mooy (interim secretaris)
tel. 06 51 29 21 76, trudydemooy@gmail.com
of
Tom de Wit (voorzitter)
tel. 06 20 49 89 99, tomdewit@inter.nl.net
Stand van zaken bouwplan SAM
Zoals bekend heeft het Forum Ruimtelijk Erfgoed Flehite, samen met Heemschut en andere instanties, beroep ingesteld bij de Raad van State tegen het bouwplan SAM, vanwege de zeer schadelijke visuele invloed op de Binnenstad. Het betreft de omvang, de hoogte van 50 meter en de ligging op de rand van de middeleeuwse stad.
De definitieve uitspraak in de ‘bodemprocedure’ wordt in de loop van 2025 verwacht, maar we weten inmiddels door de uitspraak in de ‘voorlopige voorziening’ dat de Raad van State waarschijnlijk onvoldoende juridische reden ziet om de bouw van SAM tegen te houden. We wachten af.
Ook interessant
Jubileumboek : hoeveel geluk kan een stad hebben
Rietveldpaviljoen De Zonnehof bestaat 65 jaar
Ter gelegenheid van het 65-jarig jubileum van het Rietveldpaviljoen in Amersfoort verschijnt op 15 januari het jubileumboek ‘Hoeveel geluk kan een stad hebben’. Het boek vertelt de geschiedenis van het Rietveldpaviljoen vanaf de allereerste plannen van de legendarische burgemeester Hermen Molendijk tot aan de herrijzenis in de afgelopen jaren.
Met bijna 300 prachtige illustraties laat het boek zien waarom Amersfoort zo veel geluk heeft gehad met de vestiging 65 jaar geleden van deze eerste Nederlandse kunsthal.
Het boek komt 15 januari uit. Op de website van Uitgeverij Zonnehof is alvast een indruk van het boek te zien. Tot en met 14 januari is het jubileumboek daar met korting te koop.
Rietveldpaviljoen
Zonnehof 8
Amersfoort
Franse voorouders | NGV-lezing 13-01-2025
Wanneer je bij het zoeken naar voorouders in Frankrijk belandt, kan het lastig zijn de juiste route te vinden. Zowel de taal als de organisatie van de maatschappij kan een obstakel vormen. In een presentatie over het zoeken naar Franse voorouders Online, zal Martijn Spruit – informatiespecialist bij het CBG Centrum voor familiegeschiedenis te Den Haag – handvatten geven voor de zoektocht in Franse archieven en daarbuiten.
De tweede helft van de avond is gewijd aan het zoeken naar personen die zijn geëmigreerd: naar de Verenigde Staten bijvoorbeeld. Ook als het lijkt dat mensen zijn verdwenen in de geschiedenis (en in het buitenland), zijn er vaak nog manieren om toch informatie boven water te krijgen.
Datum: 13 januari 2025
Spreker: Martijn Spruit
Locatie: De Koningshof, De Blekerij 33, 3831 CT Leusden
Tijd: 20.00 – 22.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur