VAN HET BESTUUR
Virtuele mini-excursies op de OVF-website
De mini-excursies waarmee de OVF het lezingenseizoen jaarlijks afsluit konden dit jaar vanwege corona niet doorgaan. Maar er is een geslaagd alternatief: de virtuele OVF-mini-excursie! Inmiddels staan er 2 op de OVF-website. Met een klik op een link sluit u gelijk aan bij het begin van de excursie. Wandel zo mee en luister naar de bijzondere geschiedenis van Park Schothorst (https://youtu.be/jvdx4QLeW6M) en verken de moderne architectuur in het stadsdeel De Laak in Vathorst vanaf een dobberend bootje (https://youtu.be/ram21HryJts). Bekijk binnenkort een aantal van de 24 kazematten op de Grebbelinie en luister naar het verhaal erbij. Het was daar schieten of beschoten worden. Met dank aan de cameramensen van Eemfilmers krijgt u een goed beeld van deze excursieplekken in of in de directe omgeving van Amersfoort.
Aan de 4e en laatste mini-excursie naar de begraafplaatsen (Algemene en Joodse) in het Soesterkwartier wordt nog gewerkt. Meer hierover in de Nieuwsbrief van oktober.
Geslaagde Zomerschool over Amersfoortse wijken
In juli en augustus werden tijdens de 1e OVF-Zomerschool in verschillende kerken vier interessante lezingen gehouden over de planontwikkeling van de naoorlogse wijken Schuilenburg, Liendert, Schothorst en Zielhorst. Jonge musici (Lena Siegmann op dwarsfluit, pianist Shaiang Amini, en de violisten Kees Peters en Laura de Boer) zorgden voor mooie muzikale intermezzo’s.
De Zomerschool bleek een geslaagd experiment om ervaring op te doen met OVF-lezingen en de 1,5 meter afstandsregel i.v.m. Corona. Zo’n 40 tot 60 belangstellenden hadden zich ingeschreven. Bij enkele lezingen waren er meer inschrijvingen dan beschikbare plaatsen. Het bestuur zal de ervaringen van de Zomerschool benutten bij de organisatie van de lezingen in het najaar.
Lezingen
NB! in verband met de coronasituatie worden de eerstvolgende lezingen gehouden in de Heilige Kruis Kerk, Liendertseweg 48. Koffie/thee gratis in de kerkzaal. Een coronaprotocol is ter plekke beschikbaar. Wilt u de lezing bijwonen, dan graag aanmelden via het e-mailadres OVFaanmeldingen@gmail.com
Maximum aantal plaatsen: 50
De OVF-lezingen beginnen om 20.00 uur en eindigen omstreeks 22.00 uur.
September
‘Leermonumenten’ in Amersfoort
Architect Herman Bakker (Van Hoogevest Architecten) houdt op 15 september een inleiding over de recente verbouwing van Het Corderius College. Bakker was nauw betrokken bij de verbouwing van het Corderius, waarbij het bestaande gebouw uit 1950 is getransformeerd naar een groter geheel waarin alle onderdelen van de school zijn gehuisvest. Heeft deze verbouwing gevolgen voor het onderwijs en de manier waarop nu wordt geleerd? Hoe is hij te werk gegaan en wat kwam hij tegen? Herman Bakker zal ook ingaan op de geschiedenis van het onderwijs in Amersfoort en de daaraan gepaard gaande scholenbouw in de stad.
De lezing van Bakker sluit aan bij het landelijke thema ‘Leermonumenten’ van Open Monumentendag 2020.
Datum: 15 september
Spreker: Herman Bakker
Locatie: Heilige Kruis Kerk, Liendertseweg 48. Wilt u de lezing bijwonen, dan graag aanmelden via het e-mailadres OVFaanmeldingen@gmail.com.
Maximum aantal plaatsen: 50
Oktober
Naar de voorden van Amersfoort
In oktober is het ‘de Maand van de Geschiedenis’. Dit jaar is het thema Oost/West. De OVF vult het thema in met een lezing van Arend Ruizendael over zijn onderzoek naar oorspronkelijke beeklopen en oudste routes naar Amersfoort.
Men zegt dat de naam Amersfoort betekent ‘voorde in de Amer’, een doorwaadbare plaats in rivier, hier de Amer, de oude naam voor de Eem en aanleverende beken. Om de locatie van deze voorde te bepalen moet de oorspronkelijke bedding van de Eem door of nabij het stadsgebied worden achterhaald, en moeten de wegen naar Amersfoort worden gereconstrueerd. Er zijn al veel oplossingen gesuggereerd. Is het mogelijk daar nog een suggestie aan toe te voegen?
Arend Ruizendaal is geoloog/geofysicus, met een passie voor regionale geschiedenis en archeologie, vooral vestigingsfactoren, wegen en Amersfoortse voorden.
Datum: 20 oktober.
Spreker: Arend Ruizendaal
Locatie: Heilige Kruis Kerk, Liendertseweg 48. Wilt u de lezing bijwonen, dan graag aanmelden via het e-mailadres OVFaanmeldingen@gmail.com.
Maximum aantal plaatsen: 50
November
CollectieCentrum Nederland
In november besteden we aandacht aan het CollectieCentrum Nederland (CC NL) in Amersfoort, het gezamenlijke depot voor de rijkscollecties.
Datum: 3 november
Spreker: Wim Hoeben
Locatie: Heilige Kruis Kerk, Liendertseweg 48.
Wilt u de lezing bijwonen, dan graag aanmelden via het e-mailadres OVFaanmeldingen@gmail.com.
Maximum aantal plaatsen: 50
DE PLOEGH 75 JAAR: Speciale en gratis rondleiding voor OVF leden!
Dit jaar bestaat het Landelijk Kunstenaarsgenootschap (LKG) De Ploegh 75 jaar. Deze kunstenaarsvereniging viert dat onder andere met een jubileumboek en een speciale tentoonstelling van 26 september t/m 8 november a.s. in het Cultuurhuis bij de Flint (Coninckstraat 58). Daarnaast zijn er in dezelfde periode exposities op drie andere locaties: in museum Flehite, Archief Eemland en in het Rietveldpaviljoen.
De Ploegh werd in de herfst van 1945 opgericht door drie jonge Amersfoorters die elkaar in de oorlog gevonden hadden in het illegale bestaan als kunstenaar: Max Keuris, Toon Tieland en Joop Traarbach. (voor meer info zie: https://deploegh.nl/)
Speciaal voor OVF-leden en Gilde vrijwilligers biedt de De Ploegh op dinsdagmiddag 29 september om 13.30 uur en woensdagavond 30 september om 19.30 uur een rondleiding door de interessante tentoonstelling in het Cultuurhuis met een gespecialiseerde gids. U kunt zich alleen voor één datum aanmelden. De rondleiding is gratis.
Vanwege Corona kunnen op beide dagen maximaal 20 OVF-leden/Gildevrijwilligers – verdeeld over twee groepen van 10 – deelnemen aan de rondleiding. Duur van de rondleiding is ongeveer 45 minuten. Tussendoor is er thee en koffie.
Deelname is op volgorde van binnenkomst. Na aanmelding krijgt u half september bericht of u kunt deelnemen. Kunt u op een van de data niet, dan is een bezoek op eigen gelegenheid tijdens openingsuren ook mogelijk.
GILDELEZINGEN IN CORONATIJD
Gilde Amersfoort houdt in het nieuwe seizoen haar lezingen in de grote zaal bij ‘Filalethes’, waar, met anderhalve meter afstand, maximaal 32 mensen in kunnen. Belangstellenden moeten voor elke lezing inschrijven. Dat kan betekenen dat niet alle inschrijvingen kunnen worden gehonoreerd. Hoogst waarschijnlijkheid is er daardoor geen mogelijkheid de lezingen open te stellen voor leden van de OVF. Mochten er minder dan 32 inschrijvingen zijn, dan volgt een bericht en zijn OVF-leden middels inschrijving van harte welkom!
Ledenstand
Op 1 september 2020 heeft de OVF 733 leden
JAARBOEK FLEHITE 2020
Op 26 november a.s. zal in de Joriskerk het Jaarboek 2020 worden gepresenteerd. We denken op dit moment dat dit kan, rekening houdend met de corona-maatregelen die nu gelden. Als later mocht blijken dat dit op deze locatie toch niet door kan gaan zullen we naar alternatieven voor de uitreiking en de verspreiding zoeken.
Het Jaarboek kende niet eerder zoveel artikelen. Dit jaar heeft het Jaarboek de volgende inhoud:
- Laura J. Meilink-Hoedemaker: De oprichting van de Nederlandse beiaardschool in 1953.
- Wim van Schaik: Het Soester dorpsbestuur (1780-1830).
- Pieter Koekkoek: De doperse beweging in het Eemland (1530-1580).
- Ton Reichgelt: De Hooglandse boerderij Luttike Weede van Armen de Poth (1351-1832).
- Sandra den Dulk: De tuinmuur in de Muurhuizen.
- Eric van der Velden: Hoe Amersfoort een festivalstad werd (1971-2020).
- Francien Snieder: Archeologische vondsten op de Hof, gehouden tegen het licht van de Moderne Devotie.
- Marjan de Man: Verbouwingen door de sjiekste opdrachtgevers van Amersfoort (1750-1780).
- Hans Smit: Het Amersfoorts leesgezelschap `Tot Nut en Beschaving` (1835-na 1879).
- Jaaroverzichten 2019 van de gemeentelijke diensten Monumentenzorg en Archeologie
- Besprekingen van twee recent verschenen boeken
Voor de verspreiding van het Jaarboek doen we weer een beroep op de leden. Vorig jaar zijn bij de presentatie al 375 boeken meegenomen, terwijl de rest is verspreid door vrijwilligers. Slechts 50 exemplaren moesten per post worden verzonden.
Graag hoor ik of u (ook) dit jaar bereid bent om ingeschakeld te worden bij de verspreiding van het Jaarboek 2020 (p.jonkman@kpnmail.nl).
BEP RIETVELD (1913-1999), SCHILDER-TEKENAAR IN OORLOGS- EN VREDESTIJD
(Museum Flehite, 16 augustus 2020 t/m 24 januari 2021)
Bep Eskes-Rietveld, dochter van meubelontwerper en architect Gerrit Rietveld, schilderde en tekende haar hele leven portretten en stillevens. In de Tweede Wereldoorlog verbleef zij in verschillende Jappenkampen en maakte daar voor de moeders portretten van hun kinderen. Ook van zieke of gestorven kinderen, of van hun zonen die met 10 jaar werden overgebracht naar het mannenkamp. Vanwege de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog en de viering van 75 jaar vrijheid, is in Museum Flehite een aantal van deze dierbare kinderportretjes samengebracht in de tentoonstelling Bep Rietveld (1913-1999), schilder-tekenaar in oorlogs- en vredestijd. Daarnaast biedt de expositie een selectie van al het andere werk dat Bep Rietveld gedurende haar leven heeft gemaakt.
Elisabeth Eskes – Rietveld werd in oktober 1913 in Utrecht geboren als oudste dochter van Gerrit Rietveld en Vrouwgien Hadders. Als kind adoreerde Bep haar creatieve vader en hoewel hij haar later als mens teleurstelde, is ze altijd een groot bewonderaar gebleven van zijn werk. Dat zie je ook terug in haar schilderijen, waarbij geportretteerden vaak op een door haar vader ontworpen stoel zitten.
Catalogus
Martine Eskes, één van de dochters van Bep, heeft zich de afgelopen jaren ingespannen om uit het oog verloren werken van haar moeder op te sporen en te fotograferen voor een digitaal overzicht van haar werk. Via een oproep op de website https://bep-rietveld.nl/ en later ook via de NOS, is de collectie met 100 werken uitgebreid naar 370. Van de vele kampportretten die Bep tekende, zijn er 32 boven water gekomen. Deze 32 tekeningen zijn in Museum Flehite te zien. Bij de tentoonstelling verschijnt ook een catalogus met het werk uit de expositie. Deze zal o.a. verkrijgbaar zijn in het museum.
OPENING FOTO-EXPOSITIE NAAR HUIS? DOOR BURGEMEESTER BOLSIUS.
Zaterdag 12 september opent burgemeester Bolsius de foto-expositie Naar huis?/Coming Home? Deze expositie is van 8 september tot 25 oktober te zien in de Sint Joriskerk in Amersfoort. 033fotostad organiseert dit i.s.m. het Nationaal Monument Kamp Amersfoort en het Sovjet Ereveld in het kader van 75 jaar Vrijheid.
Naar Huis?
Met de vreugde van de bevrijding komen al lang levende vragen in alle hevigheid op: Hoe gaat het met mijn geliefde, mijn vader, mijn broer, mijn kinderen, familie en/of vrienden? Hebben ze de oorlog overleefd? Waar zijn ze? Kunnen ze weer naar huis komen? Zo ja, wanneer?
Verlangen naar thuis
Deze expositie geeft in beeld en verhaal een impressie van het verlangen naar thuis en de zoektocht naar familie en bekenden. De ontreddering, het weerzien of het vinden van een nieuw thuis, soms ver van huis, wordt treffend in beeld gebracht. Veel families hebben nooit antwoord gekregen op de vraag waar hun geliefden zijn gebleven.
Opening
Zaterdag 12 september van 12.00 – 13.00 uur bent u van harte welkom in de Sint Joriskerk om meer te horen over deze bijzondere expositie. Annet van Goor, externe betrekkingen Sint Joriskerk, heet u welkom. Theo Miltenburg vertelt namens 033fotostad meer over de expositie en burgemeester Lucas Bolsius spreekt over een foto met een bijzondere betekenis voor de stad. Daarna kunnen bezoekers de foto’s en verhalen bekijken en hierover in gesprek gaan.
Er is plaats voor 150 bezoekers. Toegang is gratis. Aanmelden is niet nodig, voor 12.00 uur aanwezig zijn wel.
Openingstijden Sint Joriskerk, Hof 1: dinsdag t/m zaterdag van 11.00-17.00 uur. Bij huwelijken e.d. geen toegang. Raadpleeg de website van de Sint Joriskerk.
De expositie is mogelijk gemaakt dankzij het Vfonds, de stad Amersfoort en de Stichting Kunst in Amersfoort. Archieven uit diverse landen en particuliere fotografen hebben meegewerkt.
MUSEUM FLEHITE ZOEKT VRIJWILLIGERS
Heb je belangstelling voor kunst en cultuur? Momenteel zijn we op zoek naar vrijwilligers die ons willen helpen voor verspreiding van affiches en flyers van nieuwe tentoonstellingen. Ook kunnen we iemand met groene vingers gebruiken voor het onderhoud van de fraaie museumtuin langs de Westsingel.
KUNSTENAARSLEZING IN HET MONDRIAANHUIS
Hoe komen de foto’s van kunstenaarsduo Het Wilde Oog tot stand? Op vrijdag 25 september neemt Hans Lemmerman zijn publiek mee in zijn gedachtegang en manier van werken.
Onder het motto ‘kijk wild en denk lenig’ laten Hans Lemmerman en Inge van Run al twintig jaar zien hoe de wereld van de kunst en die van volkscultuur elkaar kunnen versterken. Sinds 2000 portretteert het duo vrouwen in traditionele Spakenburgse klederdracht naast werk van diverse Nederlandse kunstenaars. Dit levert verrassende, vervreemdende en grappige beelden op. In het Mondriaanhuis is momenteel een tentoonstelling te zien waarmee het langlopende project wordt afgesloten.
Op vrijdag 25 september om 14.30 uur laat Lemmerman met pakkende voorbeelden zien hoe hij samen met Inge van Run en de Spakenburgse Diva’s de ontmoetingen tussen cultureel erfgoed (klederdracht) en abstracte kunst heeft vastgelegd. Na afloop is er ruimte voor vragen en voor het bezoeken van de expositie Spakenburgse Diva’s in het Mondriaanhuis.
Praktische informatie
Prijs: 12,50 (inclusief museumbezoek) of op vertoon van Museumkaart.
Datum: vrijdag 25 september 2020
Tijd: 14.30 uur
Tickets zijn alleen vooraf te bestellen via de website van het Mondriaanhuis. Dit geldt ook voor houders van een Museumkaart.
SINT-JORISLEZING
De jaarlijkse Sint-Jorislezing, georganiseerd door het Capittel van Sint-Joris wordt gehouden op zaterdag 3 oktober om 15.00 uur. Deze zal staan in het kader van 75 jaar vrijheid. De lezing wordt gehouden door mevrouw Gerdi Verbeet, voormalig voorzitter van de Tweede Kamer, thans onder andere voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
AGENDA
Dinsdag 15 september 2020: een lezing die zal aansluiten bij het thema van Open Monumentendag 2020 ‘Leermonument’. Mede dankzij nieuwe onderwijswetten werden in de 18e en 19e eeuw verspreid over Nederland heel veel schoolgebouwen neergezet. Ook in Amersfoort. Over die geschiedenis plus de achterliggende visies valt veel te vertellen.
Zaterdag 3 oktober 2020: St Jorislezing.
Dinsdag 20 oktober 2020: een lezing die aansluit bij het thema van ‘de Maand van de Geschiedenis’. Dit jaar is het thema Oost/West. Dit thema is multi-interpretabel. Te denken valt aan grote Oost-West-routes en Noord-Zuid-routes, maar ook aan tegeltjeswijsheden. De OVF vult het thema in met een lezing van Arend Ruizendaal over zijn onderzoek naar oorspronkelijke beeklopen en oudste routes in Amersfoort.
Dinsdag 3 november 2020: een presentatie van de heer W. Hoeben over het CollectieCentrum Nederland (CC NL) te Vathorst. In een enorm complex zijn daar de depotstukken ondergebracht van het Nederlands Openluchtmuseum, Museum Paleis Het Loo, het Rijksmuseum en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Donderdag 26 november 2020: presentatie Jaarboek in de Joriskerk.
De OVF-lezingen worden gehouden in de RK-kerk aan de Liendertseweg 48 (Heilig Kruiskerk). Leden van de OVF hebben gratis toegang. Niet leden betalen € 5,-
TENTOONSTELLINGEN
Kunsthal KAdE
(26 september 2020 t/m 3 januari 2021): This is America / Art USA Today.
Museum Flehite
(16 augustus t/m 24 januari 2021): Bep Rietveld, tekenaar en schilder in oorlogstijd.
(t/m 27 september 2020): Amersfoort in Beeld, Amersfoort door de eeuwen heen.
Mondriaanhuis
(t/m 25 oktober 2020): Spakenburgse diva’s in het Mondriaanhuis.
Wijkmuseum Soesterkwartier
Openingstijden: Elke zaterdag vanaf 11.00 uur tot 16.00 uur. Ook op afspraak.
Voor meer informatie: Bets Beltman, betsbeltman@gmail.com.
Archief Eemland (zie www.archiefeemland.nl)
NGV WERKGROEP LEZINGEN EN ACTIVITEITEN
Het bestuur van de NGV afdeling Amersfoort en omstreken heeft, in navolging van verschillende andere NGV-afdelingen, besloten alle afdelingsbijeenkomsten tot 1 januari 2021 te annuleren. De corona-omstandigheden zijn te onzeker om deze bijeenkomsten te organiseren. Een belangrijk aspect hierbij is dat een groot deel van onze doelgroep tot de risicogroep behoort. De afdeling Amersfoort en omstreken wil de kans op een eventuele verdere verspreiding van het coronavirus en op een eventuele besmetting minimaliseren. Het organiseren van bijeenkomsten vereist dan diverse maatregelen, zoals onder andere een aanmeldingsprocedure, maar tegelijkertijd verwachten wij een geringere opkomst van leden en belangstellenden uit angst voor het coronavirus. Wij weten dat veel leden reikhalzend uitkijken naar de maandelijkse ontmoetingen, maar wij moeten op dit moment de nodige voorzichtigheid in acht nemen, ter bescherming van eenieder. De afdeling wenst geen risico’s te nemen. Wij hopen van ganser harte dat aan de huidige (stille, saaie) periode snel een einde komt en dat wij vanaf januari 2021 elkaar weer volop kunnen ontmoeten bij interessante lezingen.
Donderdagavond 21 januari 2021 lezing van Paul op den Brouw over Genealogisch onderzoek en horigheid.